14 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawcy. Rekordzista ze Śląska oddał ponad 100 litrów krwi!

14 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawcy, ustanowiony w rocznicę urodzin Karla Landsteinera, odkrywcy grup krwi, uhonorowanego Nagrodą Nobla.

Jest to wyjątkowy dzień dla wszystkich dawców krwi.

– Składam serdeczne podziękowania i wyrazy wdzięczności za dar życia, którym dzielicie się z potrzebującymi. Jesteście źródłem krwi dla drugiego człowieka i nadzieją na życie dla wielu pacjentów. To dzięki Waszej ofiarności i zaangażowaniu, codziennie ratowane jest ludzkie zdrowie i życie – napisała Małgorzata Lorek, dyrektor Narodowego Centrum Krwi.

Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, u których występują braki krwi i jej składników. Mogą być one spowodowane np. wypadkiem, zabiegiem operacyjnym, zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także występować u pacjentów z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii oraz u pacjentów wymagających transplantacji lub zabiegów kardiochirurgicznych.

Bieżące stany magazynowe zapasów krwi publikowane są na stronach internetowych poszczególnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa. Krew można oddawać w dowolnym centrum, w oddziale terenowym lub podczas mobilnej akcji pobierania krwi, niezależnie od miejsca zamieszkania.

Dawcą mogą być osoby między 18. a 65. rokiem życia, ważące co najmniej 50 kilogramów, u których w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie wykonywano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała, które nie miały wykonywanych zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych, np. gastroskopii czy laparoskopii oraz nie były leczone krwią i jej składnikami. Szczegółowy wywiad przed pobraniem krwi wyklucza osoby, które nie mogą jej oddawać.

Eksperci zalecają, by oddawać krew, gdy jesteśmy zdrowi, wyspani i wypoczęci. Dawcy nie mogą brać leków, z wyjątkiem środków antykoncepcyjnych. Przed przyjściem do centrum krwiodawstwa należy zjeść lekkostrawny posiłek i wypić ok. dwóch litrów wody. Niewskazane jest przychodzenie na czczo.

By zostać dawcą, trzeba mieć przy sobie dokument ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty. Przed oddaniem krwi należy ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi.

Od jednej osoby jednorazowo pobiera się 450 ml pełnej krwi, co trwa zwykle od pięciu do ośmiu minut. Należy do tego jednak doliczyć czas konieczny do wypełnienia ankiety, rejestrację, badanie i wywiad lekarski. Całość trwa zwykle ok. 40-60 minut.

W 2019 roku Zygmunt Kowalski, gliwiczanin, został rekordowym krwiodawcą w Polsce, oddając w ciągu 48 lat ponad 100 litrów krwi.

Podobnym wyczynem wykazał się Andrzej Lis, starosądeczanin, który w 2021 roku podczas mikołajkowej akcji oddawania krwi w Starym Sączu oddał swój setny litr krwi. Jak wówczas zaznaczono, z takiej ilości krwi mogło skorzystać około 1000 osób.

Poniżej prezentujemy fakty i obalamy kilka popularnych mitów:

• Aby oddać krew, trzeba znać swoją grupę? Oczywiście jest to mit. Znajomość swojej grupy krwi nie jest wymagana. Potencjalny dawca krwi jest poddawany kontroli medycznej, a grupa krwi jest ustalana po pobraniu.
• Można oddać dowolną ilość krwi? Jednorazowo pobierana jest jedna jednostka krwi pełnej, czyli 450 ml.
• Oddawanie krwi powoduje zmianę wagi ciała? Oddawanie krwi nie powoduje obserwowalnego spadku ani wzrostu masy ciała.
• Czy jeśli mam tatuaż to nie mogę oddać krwi? Posiadanie tatuażu nie wyklucza nikogo z możliwości oddania krwi. Konieczne jest jednak spełnienie jednego warunku – od momentu wykonania tatuażu do oddania krwi musi upłynąć 6 miesięcy.
• Jak często można oddawać krew? Krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet z tym, że przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni.
• Które grupy krwi są najbardziej pożądane przez centra krwiodawstwa? Wszystkie grupy krwi są pożądane, bo istnieją biorcy o różnych grupach. Z użytecznego punktu widzenia najbardziej oczekiwana jest krew grupy O RhD- (ujemna), ponieważ w nagłych wypadkach, przy braku krwi właściwej (jednoimmiennej) grupy, może być przetoczona każdemu biorcy. Problem polega na tym, że jest to jedna z rzadziej występujących grup krwi. Posiada ją zaledwie ok. 6 proc. Polaków. Statystyka ta jest podobna na całym świecie – odsetek takich osób waha się pomiędzy 4-9% w różnych społeczeństwach.