34 lata temu zginęli w Raciborzu Andrzej Kurek i Zdzisław Kamiński, twórcy programu "Sonda"

32 lata temu, 29 września 1989 roku, doszło do tragicznego wypadku samochodowego w Raciborzu-Brzeziu, w którym zginęli dwaj wybitni twórcy kultowego programu telewizyjnego "Sonda": Andrzej Kurek i Zdzisław Kamiński. Tego dnia podróżowali do Fabryki Kotłów "Rafako", aby nakręcić kolejny fascynujący odcinek swojej serii poświęconej odkryciom naukowym. Wiadomość o ich śmierci była ogromnym szokiem dla widzów. Mimo upływu lat, legenda programu "Sonda" wciąż żyje. Okazuje się, że nikt nie zdołał zastąpić Kamińskiego i Kurka, a ich niezastąpioną rolę w historii polskiej telewizji docenia się nadal.

Starsi czytelnicy pamiętają doskonale program "Sonda" emitowany w TVP1 8 września 1977 do 29 września 1989. Pomimo PRL-u, i wielu polityczno-społecznych wydarzeń w tamtym okresie, "Sonda" prowadzona przez Zdzisława Kamińskiego i Andrzeja Kurka (a współtworzony przez Marka Siudyma oraz przez kilka lat przez Tomasza Pycia) łączył, a nie dzielił. Udowadniał, że nauka nie ma tożsamości narodowej, poglądowej oraz gospodarczej. Ponadto Sonda przedstawiała też zupełnie inny obraz ówczesnej Polski. Może było w tym trochę PRL-owskiej propagandy, natomiast trzeba przyznać, że w ostatniej dekadzie czasów właściwie minionych, polska myśl techniczna i naukowa miała się bardzo dobrze.

Kamiński i Kurek pozwalali sobie również na naukowe fantazjowanie. Już w tamtym okresie mówili m.in. o samochodach elektrycznych lub rozwoju sieci komputerowej, którą dzisiaj znamy jako Internet.

W każdym odcinku "Sondy" prezentowane były głębokie i trudne tematy. W Raciborzu Andrzej Kurek i Zdzisław Kamiński mieli zamiar zgłębić kwestię techniki wierceń otworów w kontekście potrzeb przemysłu energetycznego i inżynierii chemicznej. Niestety, przez tragiczny wypadek nie zdążyli tego zrealizować.

Dnia 29 września 1989 roku w Fabryce Kotłów "Rafako" załoga oczekiwała z niecierpliwością na przybycie popularnych autorów "Sondy", ciekawi, co tym razem przygotowali. Około godziny 10 obaj oczekiwani goście byli już prawie na miejscu, kilka kilometrów przed zakładem, na ulicy Rybnickiej. Peugeota 405 prowadził doświadczony kierowca, pracownik francuskiej firmy ELF i znany rajdowiec Andrzej Gieysztor.

Trudno było uwierzyć, że osoby o tak pragmatycznym podejściu do życia jak Kurek i Kamiński, którzy wyszli cało z różnych niebezpieczeństw, przegrają z losem, po prostu z przypadkiem, nie dającym się przewidzieć. Gieysztor postanowił nagle na łuku drogi wyprzedzić wlokącą się ciężarówkę, zmienił pas i zderzył się czołowo z jadącym prawidłowo samochodem ciężarowym Star 200. Ustalono, że Gieysztor nie tylko podjął fatalną decyzję co do wyprzedzania w niedozwolonym miejscu, ale też jechał z nadmierną prędkością. Mówiono, że na szosie był rozlany smar, więc peugeot wpadł w poślizg, ale ostatecznie wykluczono ten wątek. Zrozpaczeni fani ,,Sondy” byli pewni, że chodziło o zamach na Kurka i Kamińskiego, którzy zamierzali w swoim programie podjąć niewygodne dla władzy tematy gospodarcze.

42-letni Andrzej Kurek, 43-letni Zdzisław Kamiński oraz 48-letni Andrzej Gieysztor stracili życie na miejscu tragicznego wypadku. Młodzi mieszkańcy Raciborza, będący oddanymi fanami "Sondy" i uczniowie szkół średnich, zdecydowali się umieścić skromną tablicę pamiątkową w miejscu tragedii. Planowali także wzniesienie pomnika, jednak obecnie nie ma nawet krzyża upamiętniającego to wydarzenie. Mimo tego autorzy "Sondy" pozostają żywym wspomnieniem w sercach tych, którzy dzięki nim kształtowali swoje myślenie o przyszłości, zachęcani do wyjścia poza utarte schematy i do wiary w lepsze jutro z umiarkowaną nadzieją.