81. rocznica powstania Armii Krajowej w Katowicach. 14 lutego poświęcono nowy sztandar

81 lat temu, 14 lutego 1942 roku, ZWZ przemianował się na AK. Jak wyglądała działalność tej organizacji na Górnym Śląsku?

— To są dziesiątki tysięcy ludzi, których trudno tutaj jednoznacznie sklasyfikować, ponieważ te formacje szczególnie poakowskie, funkcjonujące po drugiej wojnie światowej, funkcjonowały w bardzo dużym rozproszeniu. To okręg zarówno rybnicki, jak i okręg katowicki oraz inne okręgi, które później rozpraszały się obszarach ziem polskich, między innymi na Dolnym Śląsku (a wywodziły się z naszego regionu) – mówi Andrzej Drogoń dyrektor Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach.

Dodaje także, że w przypadku śląskich oddziałów można mówić o pewnym ciągu tradycji walki o Polskę – od powstańców śląskich i walk w czasie kampanii wrześniowej.

Skoro o etosie mowa, to zapytaliśmy dyrektora IPN Andrzeja Sznajdera, czy etos AK może być czymś inspirującym dla młodych ludzi. W dniu przekształcenia ZWZ w AK w kościele garnizonowym w Katowicach poświęcono sztandar i przekazano go Stowarzyszeniu Krzewienia Etosu Armii Krajowej, którego patronem jest bł. kard. Stefan Wyszyński – kapelan AK.

W opinii dyrektora Sznajdera, aby mówić z pasją o historii, trzeba przedstawiać konkretne postacie – ich życie, wartości, dylematy oraz wybory. Nie zawsze wiemy, że przechodzimy np. w pobliżu miejsc kaźni. Tak jest np. z budynkiem aresztu na Mikołowskiej.

— Stoimy przy pomniku żołnierzy – ofiar zbrodni katyńskiej, a widzimy na drugim planie więzienie przy ulicy Mikołowskiej. Miejsce, do którego trafiło wielu działaczy podziemia konspiracji antyniemieckiej okresu drugiej wojny światowej. Wykonano tam ponad 550 wyroków śmierci. W dużej liczbie ofiarami tych egzekucji, tej zbrodni byli właśnie polscy patrioci. To tu między innymi śmierć poniósł Józef Bukowiec, błogosławiony ksiądz Jan Macha. Takich nazwisk można by wymienić znacznie, znacznie więcej. W każdym z tych przypadków mówimy o ludziach młodych albo wręcz bardzo młodych, liczących sobie w tamtym momencie dwadzieścia lub trzydzieści lat najwyżej – mówi dyrektor Katowickiego IPN Andrzej Sznajder.

Co sprawiło, że byli gotowi zaryzykować życiem? Czym jest etos AK? Według dyrektora opiera się on na kilku wartościach: odwadze, wierności oraz nieustającej gotowości do służby ojczyźnie – nawet w sytuacji ekstremalnej z bronią w ręku.

Po uroczystej mszy świętej 14 lutego o godzinie 14.00 w kościele garnizonowym w Katowicach złożono kwiaty pod pobliskim pomnikiem żołnierzy, którzy zginęli w Katyniu. Wcześniej (o godzinie 10.00) złożono kwiaty na grobach członków AK.

— Na każdym z 28 grobów znajdujących się w kwaterze złożono trzy róże symbolizujące wartości: Bóg, Honor, Ojczyzna, którymi kierowali się za życia żołnierze AK. W kwaterze spoczywa m.in. płk Marian Piotrowicz ps. „Kometa”, współzałożyciel i wieloletni prezes Okręgu Śląskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – mówi Monika Kobylańska asystent prasowy IPN Katowice.