Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Najstarsza galeria handlowa? Katowicki Supersam!

Justyna Przybytek
Pierwsze centrum handlowe w kraju powstało w Katowicach. W dni targowe odwiedzało je 10 tys. osób. Dziś obklejona tanimi reklamami i szyldami, przed kilkudziesięciu laty zachwycała nowoczesnością.

Hala targowa, lepiej znana jako Supersam z ulicy Piotra Skargi, obecnie z podwieszanym sufitem i podzielona na kilka boksów, nie przypomina tej sprzed lat - przestronnej, wysokiej, ze stalowymi łukami u sufitu i wielkim zegarem na jej końcu.

A szkoda. Katowicka hala była pierwszą halą targową w Polsce i przy okazji pierwszym centrum handlowym, które znamy z XX wieku! Można tu było kupić wszystko, od ryb po buty, spotkać przy okazji sąsiada i pogawędzić.

Do jej budowy przystąpiono 15 kwietnia 1937 roku. W tym czasie w Katowicach funkcjonowało 1486 sklepów spożywczych, 518 odzieżowych, 515 z towarami domowymi - od sklepów meblowych po drogerie - i 241 z artykułami różnymi, samochodami, narzędziami, książkami.

Do 1925 r. handel odbywał się w poniedziałku, czwartki i soboty na rynku, z czasem targowisko przeniesiono nad brzeg Rawy, właśnie wzdłuż ul. Piotra Skargi. Handel odbywał się jednak pod gołym niebem, a w dni deszczowe także w błocie. Można tu było dostać słodycze, produkty spożywcze, warzywa, ale też ozdoby, odzież i obuwie. Niedaleko znajdowała się hala mięsna, gdzie raz w miesiącu odbywały się targi zwierzęce. Wedle statutu targowego miasta, handel mógł się odbywać między godz. 6 a 14, po godz. 14 handlarze mieli z placu zniknąć i zostawić po sobie porządek. O porządku mowy nie było. Stąd pomysł na budowę hali.

Jej projekt to dzieło Lucjana Sikorskiego z Wydziału Budownictwa Naziemnego magistratu, natomiast projekt konstrukcji stalowej hali - prof. Stefana Bryły ze Lwowa, tego samego, który zaprojektował stalową konstrukcję katowickiego Drapacza Chmur z ulicy Żwirki i Wigury.

Budowa ruszyła na dawnym stawie hutniczym i trwała ponad rok - 30 września 1936 hala została poświęcona przez ks. Emila Szramka. Była wtedy największym tego typu obiektem w Polsce, miała 121 metrów długości, 39,5 szerokości, 16 wysokości.

Znalazło się w niej miejsce na 408 stoisk na dwóch kondygnacjach (wyższa była na balkonie biegnącym wokół hali) i 12 basenów rybnych. Na zewnątrz znajdowało się 30 sklepów, filia urzędu pocztowego i kasy oszczędności. W podziemiach były magazyny i chłodnie.

W dni targowe (poniedziałek, czwartek i sobotę) zakupy robiło tu od 8 do 10 tysięcy ludzi, a towar dostarczało od 80 do 100 ciężarówek.

Zakupy w hali w latach 70-tych pamięta Ewa Kucharska z Katowic. - Oprócz dużej części spożywczej, były tu stoiska z tkaninami, zasłonami, które mam do dziś, a także firanami NRD-owskimi, czy tak wtedy poszukiwanymi kafelkami z importu... Było też duże stoisko z prezentami. Kupiłam tam mojemu mężowi w prezencie piękne rzeźbione szachy, które do dziś są jego dumą - wspomina. Pamięta też kącik smakosza. - W którym można było się napić przepysznego koktajlu z mrożonych truskawek i śmietany. Koktajl ten był robiony w małym domowym mikserze na bieżąco przez cały dzień, a chętni do jego wypicia ustawiali się w długiej kolejce - dodaje.

A jak jest dziś? Hala podzielona jest ściankami działowymi, znajduje się tu kilkanaście sklepów i supermarket. To minicentrum handlowe, wyglądem odstające od tego typu obiektów. Hala nieremontowa i zapuszczona bardziej straszy niż zachwyca, a to, co w niej najcenniejszego - monumentalna stalowa konstrukcja - jest zasłonięte podwieszonym sufitem i niewidoczne dla klientów.

Od końca 2009 r. właściciel Supersamu zapowiada przebudowę hali. Ma być gruntowna, bo hala zmieni się w szklaną galerię handlową, wyższą o trzy kondygnacje. Na najwyższych będą parkingi. Przez prawie rok inwestycja była zablokowana przez wojewódzką konserwator zabytków, która domagała się zachowania stalowej konstrukcji w nowym obiekcie. Pat rozwiązano w ubiegłym roku, zdecydowano, że z konstrukcji zostaną ocalone trzy przęsła.

Korzystałam z książki "Katowice między wojnami" Wojciecha Janoty.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera