Astronom Jabłeka: Kometa ISON w nas nie uderzy!

Filmowcy lubią nas straszyć katastroficznymi wizjami, w których istnienie naszej planety jest zagrożone przez asteroidy, bądź komety. Czy w przypadku komety ISON nie ma ryzyka, że taki scenariusz się ziści?
Bez obaw. Wiemy na pewno, że kometa ISON w nas nie uderzy, ani nie przeleci na tyle blisko, by miały z tego wyniknąć jakieś negatywne dla nas konsekwencje. Prawdą jest jednak, że kiedy pierwszy raz obserwuje się taki obiekt, to nie wie się o nim nic. Po jednokrotnej obserwacji nawet nie da się go zidentyfikować. Należy go obserwować kilkakrotnie w pewnych odstępach czasu i dopiero wówczas można zauważyć jak przesuwa się na tle gwiazd. Wtedy już możemy dopasować orbitę, a kiedy to zrobimy, to pozostaje sprawdzić, czy nie przecina się ona przypadkiem z orbitą Ziemi, a jeśli tak, to czy aby Ziemia i ten obiekt nie znajdą się w tym samym czasie w tym samym miejscu. W tym konkretnym przypadku tej nie ma akurat takiego ryzyka. Kometa ISON minie Ziemię i to w dość dużej odległości.

Od kiedy astronomowie śledzą jej lot?
Od 21 września 2012 roku. Tego dnia została ona odkryta przez rosyjskich astronomów. Pełna jej nazwa C / 2012 S1 ISON mówi zresztą wszystko. Literka C na początku informuje, że to jest kometa, 2012 to rok odkrycia, a S1 to informacja na temat tego, w którym tygodniu roku kometa została odkryta.

ZOBACZ KONIECZNIE:
Gdzie szukać komety ISON? [MAPA NIEBA]

Dużo można usłyszeć o wyjątkowej jasności tej komety. Podobno będzie ją można zauważyć nawet w dzień. Czy ISON faktycznie jest jaśniejsza od pozostałych komet?
Nie, w niczym nie jest jaśniejsza od innych komet. Co więcej, obecnie na niebie możemy zauważyć dwie inne o podobnej jasności. Jest natomiast szansa, że ISON jeszcze pojaśnieje. Aby tak się stało musi zostać spełnionych kilka warunków. Po pierwsze skład chemiczny i budowa komety muszą być takie, aby dużo materii było wyrzucanej w przestrzeń kosmiczną. Po drugie kometa musi przelecieć blisko Słońca - wtedy pod wpływem temperatury te procesy się nasilają. No i po trzecie, w tym czasie musi być odpowiednio blisko Ziemi tak, abyśmy mieli okazję to wszystko zobaczyć. ISON spełnia wszystkie te kryteria, ale w momencie kiedy jej jasność będzie największa i teoretycznie można by ją zauważyć nawet w dzień, to znajdować będzie się na tyle blisko Słońca, że dostrzec ją będą mogły jedynie specjalne urządzenia - koronografy - zakrywające tarczę Słońca.

Pozostaje nam zatem tylko noc. Kiedy będzie można zauważyć kometę ISON? I gdzie jej konkretnie szukać?
Teraz, przed przejściem komety w pobliżu Słońca, szanse na to aby ją zobaczyć bez sprzętu są bardzo małe. Jeśli ktoś go posiada, to powinien jej szukać nad ranem na wschodnim niebie. Sytuacja zmieni się po 10 grudnia. Będzie to już po przejściu komety w pobliżu Słońca i będzie to wówczas najlepszy czas na jej obserwacje. Znowu zbliży się ona do Ziemi, a jej aktywność i jasność będą na tyle duże, że będzie można ją dostrzec gołym okiem, przy czym najlepszą porą do takiej obserwacji będą godzinny poranne. Czym bliżej świąt tym jasność komety będzie mniejsza, ale za to będzie obecna dłużej na niebie. Około Bożego Narodzenia stanie się obiektem okołobiegunowym, czyli widoczna będzie przez całą noc. Ze wschodniego nieba przesunie się wtedy jednak bardziej na północ. Znów jednak przestanie być widoczna gołym okiem, trzeba będzie obserwować ją przy pomocy odpowiedniego sprzętu.

Jakiego?
Najlepsze są zwykłe lornetki lub małe instrumenty. Ich pole widzenia jest duże, a to przy obserwacji komet kluczowe. Po pierwsze łatwiej je znaleźć, a po drugie widzimy więcej szczegółów. Jeśli natomiast obserwujemy przez instrument z dużym powiększeniem np. przez lunetę, to tak naprawdę widzimy mały fragment tej komety - samo jądro i fragment warkocza.

Czy z każdego miejsca naszego regionu będzie można zauważyć kometę?
Akurat ta kometa będzie znajdować się dość nisko nad horyzontem, raptem jakieś 20 - 30 stopni, więc z terenu, gdzie będzie dużo, mocno oświetlonych budynków prowadzenie obserwacji będzie bardzo trudne, chyba że ktoś wie w które dokładnie miejsce należy skierować lornetkę. Najlepiej będzie wyjechać gdzieś za miasto, wówczas odnalezienie komety przyjdzie nam dużo łatwiej. Mogą to być chociażby Beskidy , które dają bardzo dobre warunki obserwacyjne - nie dość, że jesteśmy z dala od światła, to jeszcze trochę wyżej.

A jeśli ktoś w tym czasie nie ma możliwości, by zrobić sobie chociażby krótki wyjazd z miasta w Beskidy. Czy jest skazany na porażkę?
W takim razie niech przynajmniej opuści centrum aglomeracji, albo w najgorszym razie postara się wejść w mieście na jakieś wzniesienie, by stamtąd prowadzić obserwację.

Rozmawiał Michał Wroński

*Nietypowe zjawisko! Tatry, Babia i inne góry widziane z Katowic i Sosnowca [ZOBACZ ZDJĘCIA]
*Klubowa Mapa Województwa Śląskiego już działa! [ZOBACZ, GDZIE SIĘ BAWIĆ]
*KATOWICE, SOSNOWIEC, BĘDZIN i CZELADŹ Z LOTU PTAKA [ZOBACZ ZDJĘCIA]
*Zakaz palenia węglem w piecach: Ile to będzie nas kosztowało? [SZOKUJĄCE WNIOSKI]