Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Gorzelik i Spyra: Najwybitniejsi Ślązacy ich zdaniem [PEŁNE LISTY Z OPISAMI]

MZ
Piotr Spyra i Jerzy Gorzelik
Piotr Spyra i Jerzy Gorzelik Fot. Arkadiusz Lawrywianiec
Od dziś tworzymy śląski panteon, przypominamy wybitne postaci z historii regionu i sprawdzamy, które z nich łączą nas dziś najmocniej. Pierwszymi wybierającymi byli Jerzy Gorzelik i Piotr Spyra. Oto ich wskazania z krótkimi opisami.

Na początek jeszcze krótkie wyjaśnienie Gorzelika: "Post factum w gazecie wyczytałem, że wybitnych Ślązaków. Tymczasem ja dostarczyłem spis postaci, niekoniecznie Ślązaków, które miały, w moim przekonaniu, największy wpływ na dzieje Górnego Śląska. A że wpływowy to niekoniecznie wybitny, Górny Śląsk to nie cały Śląsk, więc lista zapewne nie do końca spełnia oczekiwania redakcji. Praca została jednak wykonana, więc szkoda by było nie podzielić się jej efektami, nawet jeśli wynikają z nieporozumienia. Oto one".

JERZY GORZELIK:

1. Fryderyk Wilhelm III – król Prus w latach 1797-1840, władca wyjątkowo nieudolny, szczęśliwie po przegranej w kompromitującym stylu wojnie z Napoleonem, znalazł w sobie dość zdrowego rozsądku, by nie przeszkadzać swoim ministrom. A że ci byli bardziej rozgarnięci od monarchy, lesseferyzm króla zaowocował szeregiem reform (znanych jako reformy Hardenberga-Steina) wprowadzających pruski Górny Śląsk w nowoczesność: ustanowieniem samorządu miejskiego, równouprawnieniem Żydów, zniesieniem poddaństwa chłopów i pańszczyzny oraz monopolów cechowych. Dowód na to, że czasem bierność pozwala ofermom pozytywnie zmieniać bieg historii.

2. Mieszko Plątonogi – książę raciborski (od 1172) i opolski (od 1201), nie grzeszył nadmiarem braterskich uczuć, przeciw starszemu bratu zbuntował nawet jego syna, ale dzięki temu skupił w swoich rękach ziemie, które później nazwano Górnym Śląskiem.

3. Jerzy Hohenzollern-Ansbach zwany Pobożnym (der Fromme) – książę karniowski i raciborski, pan na Bytomiu, wraz z Janem Dobrym wydał w 1528 r. nowoczesne prawo górnicze zwane Ordunkiem Gornym, korespondował z Lutrem i był głównym promotorem jego nauk na Górnym Śląsku.

4. Jan II Dobry – ostatni Piast na książęcym tronie w Opolu, skupił pod swoim panowaniem większą część Górnego Śląska, wraz z Jerzym Hohenzollern-Ansbach wydał nowoczesne prawo górnicze - Ordunek Gorny, starał się chronić prawa chłopów.

5. Friedrich Wilhelm von Reden – stworzył koncepcję rozwoju gospodarczego Górnego Śląska, sprowadził wybitnych fachowców z Wielkiej Brytanii i położył podwaliny pod potęgę górnośląskiego przemysłu.

6. Adam Napieralski – twórca potężnego koncernu prasowego, nazywany królem polskiej prasy - z jego siłą musiał liczyć się Korfanty, który bez wykonanej przez Napieralskiego tytanicznej pracy, niewiele by zdziałał.

7. Franz Winckler – self-made man, który piął się z mozołem po szczeblach kariery, zdobywał wiedzę i doświadczenie, aż w końcu poślubił bogatą wdowę i z Katowic stworzył nowoczesne miasto, choć sam nadania praw miejskich nie dożył. Jego spadkobiercy kontynuowali dzieło przodka, a Eva von Thiele-Winckler zapisała się złotymi zgłoskami w dziejach nie tylko śląskiego protestantyzmu.

8. Wojciech Korfanty – bez jego charyzmy i znajomości górnośląskich realiów warszawscy politycy zobaczyliby Górny Śląsk jak świnia niebo. Odwdzięczyli się w sposób niesłusznie kojarzony ze zwyczajami tego sympatycznego przedstawiciela parzystokopytnych.

9. Carolus Godulla (jak sam się podpisywał) – król cynku, przykład kariery w amerykańskim stylu i możliwości, jakie stwarzała industrializacja; jeden z bohaterów modernizacji Górnego Śląska w XIX wieku.

10. Generał Mróz – zapobiegł sukcesowi Napoleona w 1812, przyczyniając się do wzrostu potęgi Prus, potem wytracił, do spółki z Hitlerem i Stalinem, tysiące Górnoślązaków i zmienił losy II wojny, a tym samym zadecydował o najnowszych dziejach Górnego Śląska.

PIOTR SPYRA:

1. Henryk Brodaty (1165/1170 - 1238), najwybitniejszy bodaj śląski polityk średniowiecza, władca, któremu Śląsk zawdzięcza rozwój cywilizacyjny i który chciał przywrócić jedność oraz potęgę Królestwa Polskiego.

2. Erazm Ciołek Witelon (ok 1230 - 1280/1314), urodzony w Legnicy, kanonik wrocławski,pierwszy polski uczony, który zdobył uznanie w świecie; pisał o swoim pochodzeniu: "in nostra terra, scilicet Polonia" - "z naszej ziemi, to znaczy Polski".

3. Jan II Dobry (ok. 1460 - 1562), ostatni Piast na opolskim tronie, wybitny prawodawca i prekursor nowoczesnego przemysłu na Górnym Śląsku, twórca pierwszego prawa górniczego "Ordunek Gorny".

4. Walenty Roździeński

5. Karol Godula (1741 - 1848), jedyny rodowity Górnoślązak, który odniósł sukces w czasie rewolucji przemysłowej, stworzył jedno z największych imperiów przemysłowych na Śląsku w swojej epoce, przez swoje niewłaściwe pochodzenie nielubiany przez władze i pruskich arystokratów.

6. Ks. Józef Lompa (1797 - 1863), prekursor odrodzenia śląskiej i polskiej tożsamości mieszkańców regionu, obrońca języka polskiego Górnoślązaków przed germanizacją.

7. ks. Franciszek Michejda (1848- 1921), duchowny kościoła ewangelicko-augsburskiego, obrońca polskości i twórca aktywnej polityki polskiej na Śląsku Cieszyńskim.

8. Wojciech Korfanty

9. Paweł Musioł

10. ks bp Herbert Bednorz


*Ruch Chorzów będzie miał nowy wspaniały stadion. ZOBACZ ZWYCIĘSKI PROJEKT
*Imprezy na Andrzejki 2013. Gdzie się bawić? ZOBACZ Klubowa Mapa Województwa Śląskiego
*Tramwaje Śląskie mają nowy tramwaj Twist ZDJĘCIA Z TESTÓW
*Mayday Poland 2013 w katowickim Spodku RELACJA + WIDEO + ZDJĘCIA

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Gorzelik i Spyra: Najwybitniejsi Ślązacy ich zdaniem [PEŁNE LISTY Z OPISAMI] - Dziennik Zachodni