Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nowoczesne technologie to tradycja Śląska [ŚLĄSCY WYNALAZCY]

Paweł Pawlik
Robin Heart, czyli pierwszy w Europie robot kardiochirurgiczny stworzony został przez naukowców z  Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu
Robin Heart, czyli pierwszy w Europie robot kardiochirurgiczny stworzony został przez naukowców z Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu Mikołaj Suchan
Ślązak potrafi. Wymyśliliśmy pastę do zębów, samoprzylepny plaster, egzoszkielet, mikroprocesory... To tu, na Śląsku, zmienia się świat.

Telewizja Polska przygotowała film dokumentalny poświęcony Oscarowi Troplowitzowi, jednej z najsłynniejszych postaci związanych z naszym regionem. Przedpremierowy pokaz odbędzie się 4 grudnia w Gliwicach, a cztery dni później film pokaże TVP Katowice. Oscar Troplowitz kojarzony jest z firmą, która powstała w wyniku stworzenia przez niego mydła i kremu Nivea. Receptura kremu - chroniona patentem - ponoć nie zmieniła się od przeszło stu lat.

Jednak za jego najważniejszy i największy wynalazek należy uznać inny produkt: gliwiczanin stworzył pastę do zębów. Do zaprezentowania wynalazku, czyli do roku 1905, stosowano specjalny proszek.

Cztery lata wcześniej Troplowitz wynalazł natomiast samoprzylepny plaster ("Leukoplast"), bez którego trudno sobie wyobrazić dzisiejszą taśmę klejącą i nowoczesne opatrunki.

To jednak nie jedyna postać z naszego regionu, która zasługuje na film dokumentalny. Z pewnością w naszej historii można znaleźć kilka przełomowych wynalazków, które zmieniły historię.

Blaski i cienie

Pod hasłem "maszyna parowa" w encyklopedii znajdziemy informacje mówiącą o tym, że powstała w 1814 roku za sprawą Anglika George Stephensona, jednak historia mogła potoczyć się inaczej.

Józef Bożek, konstruktor i wynalazca pochodzący ze Śląska Cieszyńskiego niezależnie od swojego angielskiego kolegi, stworzył w 1815 roku pojazd napędzany parą, a nieco poźniej również łódź parową. Być może był to pierwszy w historii parowiec.
Co ważne, większość maszyn, które później tworzono w Europie działała na patencie inżyniera ze Śląska Cieszyńskiego.

W służbie zdrowia

Również najnowsza historia Śląska bogata jest w wiele wynalazków i osiągnięć w różnych dziedzinach. Sporą część z nich stworzono z myślą o ratowaniu życia i zdrowia ludzkiego.
W Zabrzu powstał jeden z najnowocześniejszych na świecie robotów wspomagających bezinwazyjne operacje i jednocześnie pierwszy europejski robot kardiochirurgiczny. Mowa o Robin Heart, którego stworzyła grupa naukowców z Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu. Robot jest zdolny zakładać by-passy, operować zastawki i naczynia krwionośne. Dodatkowo maszyna doskonale radzi sobie z tkanką miękką, co pozwoli na jej wykorzystanie w niemal wszystkich operacjach.

Niebywałym osiągnięciem świadczącym o przełomowości tego śląskiego wynalazku jest fakt, że przy pomocy urządzenia wykonano już udane operacje... na odległość.

Na Politechnice Śląskiej w Gliwicach tylko w ostatnim czasie powstała specjalna trójwymiarowa "jaskinia", która będzie pomagać niepełnosprawnym dzieciom w powrocie do zdrowia, dzięki wykorzystaniu w specjalnie przygotowanych interaktywnych grach terapeutyczno-rehabilitacyjnych. Rehabilitacyjny egzo-szkielet kończyn dolnych to rewolucyjny pomysł autorstwa Michała Mikulskiego z Politechniki Śląskiej.

- Urządzenie, już wkrótce umożliwi osobom niepełnosprawnym poruszanie się. Wynalazek, który na pierwszy rzut oka przypomina zewnętrzne rusztowanie, powstał przede wszystkim z myślą o osobach cierpiących na zanik mięśni, upośledzenia układu motorycznego, choroby kończyn oraz urazy kręgosłupa - mówi Paweł Doś, rzecznik Politechniki Śląskiej.

Zderzak ratujący życie

Historia kolejnego wynalazku sięga roku 1998, ale dopiero kilka lat temu został on okrzyknięty najlepszą technologię pierwszej dekady XXI wieku. Wyróżnienie przyznała Międzynarodowa Federacja Organizacji Wynalazczych. Mowa o EPAR, czyli urządzeniu, które potrafi zneutralizować nawet 90 proc. energii powstałej w wyniku zderzenia. EPAR to rozwinięcie i wdrożenia wynalazku Lucjana Łągiewki, znanego jako "zderzak Łągiewki". Wynalazek, który mógł już przynajmniej od kilkunastu lat dbać o m.in. o bezpieczeństwo w ruchu ulicznym i w portach morskich nie doczekał się jeszcze seryjnej produkcji. Myśl wynalazcy z Dolnego Śląska od poczatku spotkała się z nieprzychylnością środowiska naukowego, co spowodowało, że żadna firma czy instytucja nie zajęła się projektem w sposób na który "zderzak" zasługiwał. Spółka EPAR pracuje nad wdrożeniem projektu w życie.
- Trwają prace badawcze i projektowanie urządzenia. Wprowadzenie takiej technologii wymaga wielkich nakładów finansowych, dlatego poszukujemy inwestora strategicznego - mówi Józef Heczko z centrum badawczo-rozwojowego EPAR.

Superprocesor z Bytomia

Gdzie powstał najszybszy na świecie mikroprocesor, ponad 50-krotnie szybszy od standardowo używanych na rynku? Odpowiedź może być tylko jedna. W Bytomiu. Rewolucyjna technologia została opracowana w laboratorium firmy Digital Core Design. Jej produkty kupują takie firmy jak Intel, Sony, Bosch, Bayer, General Electric, Toyota, Siemens, czy Philips.

- Przez blisko 15 lat działalności pozyskaliśmy 300 klientów na całym świecie i sprzedaliśmy 500 licencji - mówi Tomasz Ćwienk, rzecznik DCD. - Według naszych obliczeń, 250 milionów urządzeń na całym świecie pracuje w oparciu o nasze procesory - dodaje.
Mimo takich osiągnięć, bytomska firma nie zwalnia tempa i stawia na systematyczny rozwój.

- To nie jest nasze ostatnie słowo. Pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami, które skrócą czas operacji przy jednoczesnym obniżeniu poboru energii - dodaje Ćwienk.

Jaguar to nie konkurencja

Mimo, że na Śląsku nie produkuje się samochów polskiego producenta, być może już niebawem rynkowi gracze będą zabiegali o nasze patenty, wynalazki i konstruktorów, kształcących się miedzy innymi w Gliwicach. Skonstruowany przez studentów Politechniki Śląskiej lekki pojazd elektryczny SG2013 zajął bowiem pierwsze miejsce w finale The Greenpower Corporate Challenge 2013, który odbył się w Wielkiej Brytanii w październiku tego roku. Pojazd, który zbudowali studenci Wydziałów Automatyki, Elektroniki i Informatyki, Mechanicznego Technologicznego i Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej, podczas ścisłego finału pokonał reprezentacje m.in. takich potentatów, jak Jaguar, Land Rover czy Lockheed Martin. - Wiedza, ciężka praca i wytrwałość pozwoliły młodym naukowcom zająć w wyścigu pierwsze miejsce w swojej klasie - podsumowuje koordynator projektu prof. Marian Błachuta z Politechniki Śląskiej.

Poczet zasłużonych jest długa i ciągle się powiększa

Mamy świadomość, że wymienione postaci i ich osiągnięcia nie zamykają długiej listy wynalazków, patetntów i rozwiązań technicznych, które służą człowiekowi w jego codzinnym życiu i w sytuacjach wyjątkowych, kiedy np. trzeba użyć wynalazków firmowanych przez zabrzańską Fundację Rozwoju Kardiochirurgii. Nikomu nie życzymy konieczności testowania takich urządzeń, ale dobrze wiedzieć, że są. Z drugiej strony smuci sytuacja w której znajduje się słynny "zderzak Łągiewki", który mógłby stanowić prawdziwą rewolucję w pojęciu bezpieczeństwa na drogach. Szokująca jest bierność gigantów z branży motoryzacyjnej z jednej strony i brak kurateli państwa, któremu powinno zależeć na rozwijaniu nowoczesnych, rewolucyjnych przedsięwzięć "made in Poland".

W jaki sposób Śląsk odcisnął swoje piętno na historii?

Ilu mamy noblistów ze Śląska? Miłosz, Sienkiewicz, a może Wałęsa? Mimo, że żaden noblista ze Śląska nie był Polakiem, nie wypada na tak postawione pytanie odpowiedzieć, że żaden. Wręcz przeciwnie. Jeśli spojrzeć nieco szerzej, to zabraknie palcy u rąk, aby wszystkich zasłużonych wymienić. O wszystkich naukowcach, lekarzach, literatach, ale nie tylko tych odznaczonych przez Fundację Nobla, postaramy się opowiedzieć w kolejnym, jutrzejszym numerze cyklu, który ma pokazać Śląsk, który odmienił losy świata. Natomiast w kolejnym, czwartkowym wydaniu Dziennika Zachodniego, przedstawimy sylwetki i dokonania artystów i ludzi kultury, którzy byli związani bądź wywodzili się ze Śląska.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Nowoczesne technologie to tradycja Śląska [ŚLĄSCY WYNALAZCY] - Dziennik Zachodni