Szołtysek: W Katowicach jak w Pradze

Spacerując po Nikiszowcu, wstąpiłem to tamtejszego kościoła św. Anny, gdzie obok lewego ołtarza bocznego zauważyłem roratnią dekorację, którą pamiętam jeszcze z dzieciństwa z mojego parafialnego kościoła. Chodzi o drewniane schodki, po których Dzieciątko Jezus przez wszystkie adwentowe dni schodzi z nieba na ziemię. Na schodkach też stała - dawnej produkcji - typowa figurka Dzieciątka, zrobiona na wzór praskiego Jezulatka, czyli cudownej figurki Jezuska, jaka znajduje się w kościele Matki Boskiej Zwycięskiej na Malej Stranie w czeskiej Pradze.

O związku praskiej figurki z tą z Nikiszowca możemy się przekonać, spoglądając tylko na ułożenie prawej ręki. Jednak istotą tego zjawiska jest nie tyle podobieństwo kształtów Jezuska z Pragi z tymi licznymi figurkami na Śląsku, co związek czeskiego kultu Jezulatka ze śląską tradycją Dzieciątka spod choinki. Dzieciątka, które tradycyjnie nosi Ślązokom prezenty pod choinkę, a która to tradycja jest światowym ewenementem, bo masowo zachowała się tylko na Śląsku. Tak, śląskie dzieci dostają w Wigilię wieczorem prezenty od Dzieciątka, a nie od aniołka, gwiazdki, św. Mikołaja czy jeszcze kogoś. Tylko jak kult tego praskiego Jezulatka, czyli Dzieciątka, trafił na Śląsk?

W XVI wieku pewna hiszpańska księżna wyszła za czeskiego arystokratę i przywiozła ze sobą do Pragi drewnianą figurkę Dzieciątka. Po jej śmierci córka podarowała tę figurkę do jednego z praskich kościołów. W połowie XVII wieku, podczas plądrowania kościoła, figurce zniszczono ręce. Wówczas Jezulatko miało powiedzieć jednemu z zakonników: "Zmiłuj się nade mną, a ja zmiłuję się nad wami /…/ oddaj mi ręce, a ja oddam wam pokój". Wtedy zakonnik zreperował figurkę i wkrótce zakończyła się wojna, która przecież toczyła się nie tylko w Czechach, ale też na Śląsku.

Marek Szołtysek
[email protected]

WIĘCEJ FELIETONÓW MARKA SZOŁTYSKA NA DZIENNIKZACHODNI.PL [CZYTAJ]

*Regionalna lista płac. Sprawdź, ile zarabiają [ZAROBKI OD 100 ZŁ DO 1 MLN ZŁ]
*Kuchenne Rewolucje w Tychach: Dom Bawarski Tychy Magdy Gessler [ZDJĘCIA + WIDEO]
*Najpiękniejsze polskie kolędy [POSŁUCHAJ i WYBIERZ]
*Najlepsze prezenty na święta Bożego Narodzenia [ZOBACZ ZDJĘCIA]