Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Szołtysek: Kiedy tradycja choinki powszechnie przyjęła się na Śląsku?

Marek Szołtysek
Fragment pocztówki wysłanej z Gliwic na Wirek w grudniu 1903 r.
Fragment pocztówki wysłanej z Gliwic na Wirek w grudniu 1903 r. Marek Szołtysek
Ponoć w Alzacji, na pograniczu francusko-niemieckim, choinkę strojono już na Boże Narodzenie w średniowieczu. Nie znano jej na Śląsku i u innych Słowian, bo gdyby tak było, to z pewnością na Śląsk choinka w średniowieczu przywędrowałaby poprzez Czechy.

Wtedy w śląskiej mowie choinkę nazywano by pewnie stromkiem albo stromeczkiem. Tymczasem jednak choinka trafiła na Śląsk w XIX wieku z Niemiec i dlatego ukształtowało się w śląskiej godce określenie - "krysbaun" lub "kristbaum" od niemieckiego - Christbaum.

Kiedy pod koniec XIX wieku w śląskich domach choinki szybko się przyjmowały jako świąteczna dekoracja, to starszym Ślązokom takie wystrojone drzewka przypominały wiosenne goiki albo goiczki, czyli choineczkę albo brzózkę, jaką przynoszono z lasu, strojono kolorowymi wstążkami i zatykano gdzieś w okolicach domu. Nie powinno więc dziwić, że na Śląsku oprócz krisbaumu mówiono też na choinkę - goik. W śląskiej mowie jest też trzecia nazwa, czyli - choinka, a właściwie pierwotnie - chojna, co znaczyło igliwie, iglaste gałęzie. Przykładowo z chojny uwijało się wieńce pogrzebowe albo girlandy. A zatem dla Ślązoków nazywanie też krisbaumu choinką było czymś naturalnym. Z tego powodu używane w śląszczyźnie wszystkie trzy określenia: krisbaum, goik i choinka - są równoprawne. Na terenie dzisiejszej Polski choinki najwcześniej były znane na Pomorzu, w Wielkopolsce i na Śląsku.

Kiedy jednak tradycja choinki powszechnie przyjęła się na Śląsku? Duża ilość zdjęć potwierdza niezbicie, że gdy wybuchła pierwsza wojna światowa, to Ślązoki masowo choinkę w domach stroili. Jednak najstarszym choinkowym śląskim dowodem, jaki posiadam, jest umieszczona powyżej pocztówka z choinką. Na jej odwrocie zachowały się znaczki, stemple pocztowe i tekst świątecznych powinszowań, dzięki czemu wiemy, że została ona wysłana w piątek 11 grudnia 1903 roku z Gliwic do Teofila Gorczycy na Wirek (dziś w Rudzie Śląskiej). A może nasi Czytelnicy mają jeszcze starsze choinkowe dowody?

KLIKNIJ I PRZEJDŹ DO GŁOSOWANIA NA:
WYDARZENIE ROKU 2013 W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM


*Gdzie najtaniej na zakupy [PORÓWNANIE CEN W MARKETACH]
*Kuchenne Rewolucje w Tychach: Dom Bawarski Tychy Magdy Gessler [ZDJĘCIA + WIDEO]
*Najpiękniejsze polskie kolędy [POSŁUCHAJ i WYBIERZ]
*Najlepsze prezenty na święta Bożego Narodzenia [ZOBACZ ZDJĘCIA]

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!