Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Mikroby też lubią upalne lato

Agata Pustułka i Maria Zawała
Podczas upałów należy pić do 4 litrów wody dziennie - tylko takiej z firmowymi nakrętkami
Podczas upałów należy pić do 4 litrów wody dziennie - tylko takiej z firmowymi nakrętkami 123rf
Czy w wakacje może być coś gorszego niż niedyspozycja? Szczególnie gdy myślimy o plażowaniu, żeglowaniu i wesołej zabawie w dobrym towarzystwie? A jednak zdarzają się przykre dolegliwości. Jak ich uniknąć - radzą Agata Pustułka i Maria Zawała

Statystyki prowadzone przez sanepidy są jednoznaczne - najwięcej zatruć pokarmowych notuje się latem. Ten rok może być szczególnie niebezpieczny, bo do typowych letnich zagrożeń podczas upałów dochodzą jeszcze te, które są konsekwencją powodzi i nadmiaru wilgoci. A to czynniki wybitnie sprzyjające rozwojowi bakterii chorobotwórczych. Epidemiolodzy już nas ostrzegają, że grozi nam w najbliższym czasie inwazja komarów i innych owadów, które roznoszą groźne choroby. Dlatego rady, a szczególnie ostrzeżenia, które przekazujemy, należy traktować bardzo poważnie.

Podstępna salmonella

Niebezpieczne są nie tylko potrawy i produkty, które latem psują się bardzo szybko, ale także miejsca zbiorowego żywienia oraz indywidualne zaniedbania higieniczne.

Salmonella - to bakteria, która upodobała sobie produkty pochodzenia zwierzęcego: jaja, mięso, mleko i jego przetwory. Mogą ją też przenosić z produktu na produkt gryzonie i muchy - jeśli więc nie ochronimy przed nimi żywności, zwiększamy ryzyko zakażenia się bakteriami, czego konsekwencją jest zatrucie pokarmowe.

Już po 8 godzinach od zjedzenia skażonego posiłku możemy mieć typowe objawy zatrucia: bóle brzucha i głowy, mdłości, wymioty, biegunkę, podwyższoną temperaturę.

Bakteria rozwija się wyjątkowo szybko w kremach, sałatkach i innych potrawach zawierających surowe lub lekko ugotowane jaja, zwłaszcza, gdy nie są przechowywane w lodówce. Latem należy więc unikać produktów z surowych jaj, takich jak świeżo przyrządzony majonez lub sosy, ale także ciastka z kremem, torty, lody.

Choroba brudnych rąk

W tym roku możemy obawiać się czerwonki, która jest nazywana potocznie chorobą brudnych rąk. Wynika to z faktu, że na terenach powodziowych na powierzchnię przedostały się też ścieki z sieci kanalizacyjnych, a nawet oczyszczalni. W niektórych miejscowościach zostały podmyte cmentarze i wysypiska śmieci. Nic dziwnego, że pierwszym przykazaniem Polaka jest troska o higienę i czyste ręce. Aby doszło do zakażenia czerwonką, wystarczy - w odróżnieniu od salmonelli - kilka (ok. 10) bakterii! Objawy choroby pojawiają się już w ciągu kilkunastu godzin od zakażenia. Po początkowym okresie wodnistej biegunki, wysokiej gorączki, osłabienia, w cią-gu 24 godzin dochodzi zwykle do zapalenia jelita grubego.

W przypadku czerwonki problemem jest nie tyle sama choroba, ale jej szybkie rozprzestrzenianie się w dużych skupiskach ludzi - na obozach, koloniach, w akademikach, hotelach. Toteż w przypadku zakażeń wywołanych przez pałeczki czerwonki natychmiastowe leczenie przeciwbakteryjne jest bezwzględnie konieczne!

Nie kupuj przy drodze

Latem trzeba szczególnie uważać nie tylko na to, co jemy i pijemy, ale także skąd pochodzi żywność. Epidemiolodzy odradzają kupowanie lodów na plaży, ciastek z kremem, smażonej kiełbaski lub hamburgerów oferowanych w przydrożnych budkach. Wtedy nie wiemy, co jemy i skąd pochodzą produkty. Może jeszcze niedawno pływały wraz z nurtem wezbranej rzeki...

Warto wiedzieć, że...

Objawy zatrucia pokarmowego występują w przeciągu kilku minut do kilku dni po spożyciu zatrutego produktu. Są to zazwyczaj nudności, ból żołądka, wymioty, biegunka, a czasami też gorączka. Uwaga! Zatrucie jadem kiełbasianym wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Wymioty są naturalnym sposobem na wydalenie z organizmu szkodliwego produktu, nie trzeba więc im zapobiegać. Głównym niebezpieczeństwem przy zatruciu, zwłaszcza w przypadku dzieci lub osób chorych, jest odwodnienie oraz utrata niezbędnych składników mineralnych z organizmu.

Należy popijać małymi łykami rozcieńczony roztwór cukru, glukozy lub miodu, a jeśli utrata płynów była duża i objawy utrzymują się przez kilka dni, także niewielką ilość soli rozpuszczonej w przegotowanej wodzie. Herbata rumiankowa działa łagodząco na żołądek oraz ma właściwości uspokajające. Skuteczny może okazać się też sok z cytryny, który ma właściwości bakteriobójcze i np. w tropiku jest używany jako lek.

Ważne! Gdy jedziesz do tropiku

Szacuje się, że rocznie wyjeżdża do krajów tropikalnych ok. 300 tysięcy Polaków. Nie posiadamy pełnych danych dotyczących liczby przywleczonych chorób tropikalnych, bo nie wszyscy lekarze potrafią je rozpoznać, a co gorsza, nawet nie podejrzewają, że pacjent może być ich ofiarą. W przypadku nietypowych dolegliwości lekarz powinien spytać chorego, czy nie wrócił z zagranicznej wycie-czki. Do najgroźniejszych chorób tropikalnych należą:
malaria - przenoszona przez komary, charakteryzuje się wysoką gorączką, dreszczami, nudnościami, wymiotami, czasem też biegunką,

żółta febra - lub żółta gorączka, wywołuje dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy, utratę apetytu, nudności i wymioty. Objawy pojawiają się w ciągu 3 do 6 dni od infekcji. Najlepszą profilaktyką jest szczepienie ochronne, które trzeba wykonać minimum 10 dni przed wyjazdem,

leiszmanioza - znana też jako dum-dum lub biały trąd - to choroba pasożytnicza. Rozwija się bardzo powoli; czasem pierwsze zmiany obserwuje się 6 miesięcy po zakażeniu. Najczęstszym objawem są owrzodzenia w okolicy twarzy rozprzestrzeniające się w kierunku nosa i podniebienia.

Uwaga! Przykazania obowiązujące podczas kanikuły

Po pierwsze - unikaj odwodnienia

Tylko nieliczni czują się dobrze w ponad 30-stopniowym upale. Wysokie temperatury najgorzej znoszą małe dzieci, osoby starsze i mające problemy z układem krążenia. To one są w lecie najczęściej pacjentami pogotowia ratunkowego. Jest to skutek odwodnienia organizmu i naruszenia jego równowagi elektrolitowej (niedostatek sodu, potasu, wapnia, magnezu). Dlatego najważniejsze przykazanie zdrowotne w czasie upałów brzmi:

- pij dużo wody mineralnej - minimum 2 litry dziennie, a najlepiej 4 litry.
W tym roku unikaj wody innej niż butelkowana!

Ta rada dotyczy wszystkich osób, w każdym wieku, zdrowych i chorych. Jeśli przy tym będziemy jeść dużo warzyw i owoców (świetne są np. arbuzy, pomidory, soki, sorbety, koktajle owocowe) i unikać ciężkostrawnych potraw, możemy nie obawiać się odwodnienia.

Po drugie - unikaj przebywania na słońcu pomiędzy godzinami 11 a 16

Nie zawsze jest to jednak możliwe; gdy jesteśmy na wycieczce, nie mamy wyboru. Nie zapominajmy wtedy o nakryciu głowy, okularach przeciwsłonecznych i kremie z wysokim filtrem. Aby uniknąć poparzeń słonecznych, lepiej zrezygnować z bluzek i koszulek z odkrytymi ramionami i plecami. Na plaży w czasie największego nasłonecznienia bezwzględnie chowamy się w cieniu. Zaśnięcie w czasie opalania może skończyć się udarem słonecznym. Główne objawy to poparzenie skóry, zawroty głowy, nudności, wysoka temperatura. Jeśli się pojawią, konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna.

Po trzecie - unikaj gwałtownych zmian temperatury, bo to powoduje groźny szok termiczny.

Często podczas upalnych dni próbujemy ochłodzić się pod prysznicem. Nie wolno jednak zaczynać od lodowatego strumienia wody, gdy jesteśmy bardzo rozgrzani, ponieważ może dojść do szoku termicznego. Zaczynajmy schładzać ciało letnią wodą, kończąc na chłodnej. A już śmiertelnie niebezpieczny może być skok do wody, która miałaby ochłodzić rozpalone słońcem ciało.
Po czwarte - unikaj lodów

Świetnym sposobem na ugaszenie pragnienia wydają nam się lody. Nie bez powodu jednak lekarze twierdzą, że lody najzdrowsze są... w zimie. Jeśli rozgrzany człowiek zje lody, szczególnie tuż po dużym wysiłku fizycznym, może nabawić się anginy lub chrypki, która jest wyjątkowo trudna do wyleczenia. Znane są przypadki długotrwałej utraty głosu po spożyciu mocno zmrożonych lodów przy 30-stopniowym upale. Osoby z objawami zapalenia gardła są latem częstymi pacjentami pogotowia ratunkowego. Z tego samego powodu nie powinniśmy pić w czasie upałów lodowatej wody wprost z chłodziarki. Okazuje się, że równie dobrze jak woda mineralna o temperaturze pokojowej, gasi pragnienie ciepła herbata z cytryną.

Po piąte - korzystaj z umiarem z klimatyzacji w samochodzie

Nie nastawiaj jej na maksymalne chłodzenie. Optymalne będzie ustawienie na 20-25 stopni C. Klimatyzację trzeba też regularnie odgrzybiać. Z drugiej strony, ryzyko spowodowania wypadku w aucie bez klimatyzacji rośnie o jedną trzecią. W czasie upału spada koncentracja i chce nam się spać. Lepiej więc unikać długiej jazdy, gdy jest najgoręcej i w pełnym słońcu. Kierowca powinien zaopatrzyć się w okulary przeciwsłoneczne z polaryzacją, dzięki której nie będą go oślepiać odbicia promieni świetlnych od szyb samochodów.

Zapamiętaj! Dobre rady

Bakterie salmonelli można zlikwidować, gotując jaja (w skorupce - przez 7 minut, bez skorupki - 5 minut) lub smażąc je (3 minuty z każdej strony).
Jeśli trzymamy w rękach surowe mięso lub drób albo przytrzymujemy je podczas krojenia, to - zanim dotkniemy jakiegokolwiek naczynia lub produktu, który nie będzie podgrzewany - należy bezwzględnie umyć ręce.

Deseczki do sprawiania surowego mięsa, drobiu i ryb powinny być bardzo dokładnie myte i przechowywane oddzielnie. Również oddzielnie należy przechowywać gotowane i surowe produkty mięsne.

Trzeba dokładnie podgrzewać ugotowane potrawy, ale nigdy nie podgrzewać ich więcej niż raz.
Nie wolno trzymać ugotowanych potraw na małym ogniu, ponieważ w cieple bakterie gwałtownie się rozmnażają.

Produktów, które już rozmroziliśmy, nie wolno powtórnie zamrażać.

W Poniedziałek

Przedstawimy raport na temat niebezpiecznych miejsc nad polskim morzem, a także nad jeziorami w pasie nadmorskim. Warto wiedzieć, gdzie kąpiel może być bezpieczna, a gdzie groźna.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!