Karwat: Karol Godula. Między prawdą a mitem ["Górny Śląsk – świat najmniejszy" - ZAPROSZENIA]

Jak to możliwe, że jego nazwisko - mimo upływu tylu lat i epok - nie stało się pustym dźwiękiem? W moim przekonaniu, zadecydowało kilka, łączących się z sobą czynników. Szczęśliwie, do dziś nie zmieniono nazwy dawnej osady robotniczej, która wyrosła na włościach „króla cynku”. Godula to obecnie dzielnica Rudy Śląskiej, granicząca z również do niego należącymi podbytomskimi Szombierkami (te zaś po II wojnie światowej – jako teren poniemiecki - przechrzczono na Chruszczów, ale ta nazwa nie utrzymała się). Niewątpliwie rozstrzygający jednak pozostaje rodowód Goduli, który urodził się w roku 1781 w Makoszowach (dziś: dzielnica Zabrza). Nie był więc, jak wielu tutejszych feudałów i przyszłych przemysłowców, przybyszem z głębi Niemiec. Nie był również szlachcicem ani tym bardziej arystokratą.

CZYTAJ TAKŻE:
Karol Godula bohaterem publikacji dla nauczycieli regionalistów

Ale między bajki trzeba włożyć opowieści o jego ubóstwie, jakiego rzekomo miał doznawać w dzieciństwie, i o sieroctwie. Matka pochodziła z rodziny nauczycielskiej. Ojciec zaś był nadleśniczym i dzierżawcą majątków ziemskich. Bynajmniej nie był biedakiem. Umierając, pozostawił wcale niezłą sumkę swym dzieciom. Jego najstarsza córka – Karol był wtedy jeszcze chłopcem – zdołała wyjść za mąż za szlachcica, a dwie pozostałe też zrobiły niezłe partie. Tylko obaj synowie Józefa Goduli pozostali w stanie bezżennym (dlatego to nazwisko tak szybko zniknęło).

Powstała jednak górnośląska mutacja amerykańskiego mitu, który zakłada, że ciężką pracą można przebyć drogę od pucybuta do milionera. A legendy trwają w świadomości społecznej dłużej niż fakty. Inna rzecz, że kariera Goduli naprawdę była niezwykła, wynosząc go daleko poza stan społeczny, z którego wyrósł. Tkwiło w niej coś irracjonalnego, czego pojąć nie mogli możni tego świata, nie mówiąc już o maluczkich, bajdurzących o tym, jak to diabeł talary wsypuje mu przez komin. A rzeczywiście – powodzenie zawdzięczał tylko sobie, swoim talentom, determinacji i surowym zasadom, jakimi kierował się w życiu. Jest więc w tym losie coś, co inspirować może także dzisiaj. I być źródłem dumy. Dlatego tak chętnie odwoływali się do niego i Niemcy, i Polacy. W ostatnim czasie także ci Ślązacy, którzy widzą w nim bez mała emanację niegdyś „uśpionej” narodowości śląskiej.

Jak wiadomo, ogromny majątek zapisał sześcioletniej Joannie Gryczik, z prostej śląskiej rodziny. Przyszła hrabina Schaffgotsch pomnożyła go, niejako przenosząc dzieło Goduli w kolejne stulecie. Czas na nas?

Dzisiaj o godz. 19.00 w chorzowskim Teatrze Rozrywki rozpocznie się wieczór z cyklu „Górny Śląsk – świat najmniejszy”, zatytułowany „Karol Godula. Między prawdą a mitem”. Gośćmi Krzysztofa Karwata będą m.in.: literat Krystian Gałuszka, kulturoznawca Izabela Kaczmarzyk, historyk przemysłu dr Ryszard Kurek oraz założyciel Fundacji Zamek Chudów dr Andrzej Sośnierz. Dwa podwójne zaproszenia czekają na Czytelników, którzy zadzwonią do Biura Obsługi Widzów: (32) 346 19 31 do 3 lub (32) 346 19 49.

*SOCZI 2014 - IGRZYSKA OLIMPIJSKIE - RELACJE, ZDJĘCIA, CIEKAWOSTKI
*Najlepsze studniówki 2014 w woj. śląskim ZDJĘCIA + GŁOSOWANIE
*TVP ABC I TV TRWAM NA MULTIPLEKSIE. Jak odbierać, jak przeprogramować dekoder?
*Tak kochają tylko Ślązacy ŚLĄSKI SŁOWNIK MIŁOSNY