Ile jest warta twoja godzina? GUS ujawnia i szokuje [ZAROBKI W POLSCE]

Na dnie kelnerzy i sprzątaczki, na szczycie nauczyciele w gimnazjach i liceach. Godzina ich pracy, według statystyków, jest lepiej opłacana niż programistów, lekarzy, inżynierów i wszelkich innych specjalistów z każdej dziedziny. Informacja wybuchła jak bomba, sieć wrze. Wobec opinii, że w szkołach pracuje się głównie dla idei, ta wiadomość musi wywołać burzę.

- Podawanie takich kwot, kiedy połowa ludzi nie chce lub nie umie przeliczyć ich na realne zarobki, to jak podawanie długości przyrodzenia wraz z kręgosłupem - rzuca jeden z nauczycieli.

O co awantura? Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy GUS w najnowszym raporcie o strukturze wynagrodzeń według zawodów podaje, że nauczyciel w szkole ponadpodstawowej, który nie uczy zawodu, dostaje średnio za godzinę 44 zł i dwa grosze. Państwowa stawka wynosi nawet więcej, bo ponad 45 zł. Co ciekawe, lepiej opłacane są kobiety. Prywatne szkoły są bardziej skąpe; za godzinę nauczycielom dają średnio 30 zł i 31 groszy. I więcej płacą mężczyznom.

Rekordy i dna

Jak te stawki mają się do innych zawodów? Z nauczycielami konkurują jedynie specjaliści z dziedziny prawa. W instytucjach państwowych prawnicy (tylko mężczyźni!) za godzinę pracy dostają o 20 groszy więcej od nauczycielki w gimnazjum. Ale już prawniczka ma od niej o trzy złote mniej. Skromniejszą stawkę godzinową od belfrów mają też analitycy systemowi i programiści. Tacy specjaliści w sektorze prywatnym mogą liczyć na 38 zł i to najlepsza oferta. Programistkom płaci się o pięć złotych mniej.

A lekarze? GUS oblicza, że ich średnia stawka godzinowa brutto wynosi od 34 do 39 zł. Najwięcej dostaje lekarka w sektorze prywatnym, a najmniej również lekarka, tyle że w sektorze państwowym.

No a górnicy, którym wszyscy zazdroszczą nie czarnej roboty, tylko kasy? GUS twierdzi, że "mistrzowie produkcji w górnictwie" zarabiają na godzinę średnio 27 zł. Z tym, że górnik w państwowej kopalni ponad 35 zł, 15 zł mniej górniczka z tej samej kopalni lub jego kolega zatrudniony w prywatnej firmie.

Jest też statystyczne dno, które wynosi około 10 zł brutto za godzinę pracy, czasem nieco mniej. To granica, niższych stawek GUS nie ujmuje. Na tyle mogą liczyć sprzątaczki, ochroniarze, kelnerzy i pomoce kuchenne. Według GUS, najtańsza jest praca sprzątaczki, zatrudnionej w prywatnej firmie; za godzinę kobieta z wiadrem dostaje średnio 9,66 zł. W państwowym zakładzie dołożą jej o dwa złote więcej.

Od nędzy do pieniędzy

Wynikami GUS najbardziej zaskoczeni są sami nauczyciele. Nagle okazuje się, że lekarze, prawnicy, górnicy mogą im buty czyścić. A przecież gołym okiem widać, jak kto żyje.

- Nasze stawki godzinowe robią wrażenie, bo są brutto - tłumaczy Halina Nawara, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 29 w Katowicach. - Ujęto w nich nie tylko prowadzenie lekcji, ale wiele innych czynności, które wymagają czasu i starań. Stawki zależą też od stopnia awansu zawodowego, a o to coraz trudniej.

Nauczyciel musi przygotować się do lekcji, co inaczej wygląda niż kiedyś.

- Tablica już nie wystarczy - podkreśla dyr. Nawara. - Uczymy pokolenie komputerowe, nauczyciele robią prezentacje, muszą być na bieżąco w technologii. To jeszcze nic wobec innych obowiązków.

Nauczyciel sprawdza zadania domowe i klasówki, pracuje po godzinach za darmo z uczniami, którzy biorą udział w konkursach, akademiach, olimpiadach, przedstawieniach, turniejach. Prowadzi dokumentację na temat postępów uczniów w nauce, nie tylko w dzienniku. Działa w wewnętrznych zespołach szkoły, które rozwiązują różne problemy, prowadzi sprawozdania z takiej działalności. Jeździ na wycieczki klasowe, a wtedy pracuje całą dobę przez kilka dni. Dochodzi douczanie, zebrania i konsultacje z rodzicami. Praca w radzie pedagogicznej. Dyżury.

Zgodnie z przepisami, polski nauczyciel powinien przepracować 40 godzin na tydzień. Połowę z uczniami, resztę na innych zajęciach związanych ze szkołą. Badania Ministerstwa Edukacji Narodowej ujawniły w ubiegłym roku, że najwięcej pracują poloniści, dalej historycy i nauczyciele WOŚ. Oni najdłużej siedzą nad zeszytami. Mniej wysilają się nauczyciele przedmiotów ścisłych, a najmniej wuefiści; pracują średnio tylko 27 godzin.

Tym ostatnim zajęcia dodatkowe z uczniami zajmowały jedynie pięć godzin tygodniowo, gdy polonistom ponad osiem. Innym nauczycielem około sześciu.

Nie chcą czy nie mają gdzie i z kim więcej pracować? Ile właściwie zarabiają? To trudne obliczenia. Niektórzy nauczyciele z prywatnych szkół w stolicy przyznają się do 9 tys. na rękę, inni skarżą się na biedę z nędzą. Trochę na wyrost. Minimalne wynagrodzenie stażysty z tytułem magistra i przygotowaniem pedagogicznym w ubiegłym roku wynosiło brutto 2 265 zł. Średnio nauczyciel dyplomowany zarabia 5 tys. brutto.

W tym samym raporcie GUS jest inna lista; grup zawodowych, których przedstawiciele zarabiają najwięcej. Nauczycieli wśród nich nie ma. A kto jest?

Na czele stoją dyrektorzy generalni i wykonawczy (bez podawania branży). Prawie 59 proc. takich menedżerów osiąga zarobki co najmniej powyżej 8 tys. zł. Bardzo dobrze opłacani są przedstawiciele władz i urzędów publicznych, ponad połowa z nich ma wysokie pensje. Na liście najlepiej zarabiających są prawnicy, programiści, oczywiście lekarze i kadra górnicza. Czyli ci, których stawka godzinowa oficjalnie nie jest najwyższa, ale wynagrodzenie już tak.

W woj. śląskim na godzinę płaci się przeciętnie 22,25 zł, to trochę więcej niż wynosi średnia krajowa (21,76 zł). Ale kobietom w prywatnych firmach - 17 zł. Mało? Daleko do rekordu, jaki wymyślił pewien prywatny pracodawca; oferował 2,50 zł na godzinę dla dozorcy. Plus szansa korzystania z czajnika. Niżej są już tylko ci, którzy w ogóle nie płacą.

*SOCZI 2014 - IGRZYSKA OLIMPIJSKIE - RELACJE, ZDJĘCIA, CIEKAWOSTKI
*Najlepsze studniówki 2014 w woj. śląskim ZDJĘCIA + GŁOSOWANIE
*TVP ABC I TV TRWAM NA MULTIPLEKSIE. Jak odbierać, jak przeprogramować dekoder?
*Tak kochają tylko Ślązacy ŚLĄSKI SŁOWNIK MIŁOSNY