18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Świerklaniec: Mały Wersal i Stary Zamek na archiwalnych zdjęciach i filmach [UNIKATOWE ZDJĘCIA, WIDEO]

Krzysztof Szendzielorz
Świerklaniec mógł w przeszłości się chwalić Małym Wersalem i Starym Zamkiem rodu Henckel von Donnersmarck. Oba obiekty już nie istnieją, ale uwieczniono je na zdjęciach, pocztówkach, a nawet filmach, które są w posiadaniu kolekcjonerów. Jednym z nich jest Kazimierz Flakus, a Zbigniew Banaś odtworzył Mały Wersal z wirtualnych klocków lego!

W Świerklańcu ruiny Małego Wersalu i starego zamku stały jeszcze w otaczającym je parku na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Później, w 1961 roku wysadzono je w powietrze. Ostały się jedynie fundamenty Małego Wersalu, rzeźby Emanuela Fremieta wokół pałacu oraz kościółek Dobrego Pasterza z mauzoleum Donnersmarcków. Po fundamentach ze starego zamku nie ma praktycznie śladu. Nieopodal parku są również istnieją również do dziś zabudowania folwarczne, które pod koniec ubiegłego roku przejęła od Agencji Nieruchomości Rolnej gmina Świerklaniec. Są plany, by je zrewitalizować.

Mały Wersal zbudowano z inicjatywy Guido Henckel von Donnersmarcka w 1867 roku dla jego żony Blanki de Paiva. To świadczy też o tym, jak potężnym i majętnym rodem byli Donnersmarckowie. W Małym Wersalu w Świerklańcu było około 100 pomieszczeń, w tym 34 komnaty i sześć apartamentów bogato udekrowanych. Pałac stał w centralnej części parku.

W Świerklańcu, w okolicach skrzyżowania ulic Parkowej z DK 78 był tzw. stary zamek. W tym miejscu zamek podobno był już w XVI wieku i na poczatku należał do Przemysława z Cieszyna. Donnersmarckowie pojawili się tutaj w XVII wieku. Hrabia Guido w połowie XIX wieku dobudował do starego zamku m.in. 2 wieże. Zamek spłonął w czasie II wojny światowej, potem wysadzono go w 1961 roku.

Obie budowle, gdyby przetrwały, byłyby najpiękniejszym kompleksem pałacowo-zamkowym w naszym regionie, a pewnie i jednym z najcenniejszych w skali europejskiej. Pałac Mały Wersal wszak zaprojektował Hector Lefuel, nadworny budowniczy Napoleona III. Zaś budowla w Świerklańcu nawiązywała do paryskiego Wersalu. Animalistyczne rzeźby, które go otaczały i istnieją do dziś, stworzył Emanuel Fremiet. Najwieksze skupisko jego dzieł jest także w Paryżu. Świerklaniec jest drugi na tej liście.

Po perełkach architektonicznych Świerklańca, zarówno z okresu ich świetności, jak i kiedy były już ruinami, pozostały zdjęcia, pocztówki, a nawet film. W ostatnim czasie pojawia się ich tez coraz więcej w internecie. Udostępnia je na przykład Zbigniew Banaś, pochodzący ze Świerklańca. Pokazał on w ostatnim czasie Mały Wersal i Stary Zamek na kolorowych zdjęciach! To też prawdziwe unikaty.

Co więcej, Zbigniew Banaś w programie graficznym Digital Lego Designer stworzył makietę Małego Wersalu, więc dość dobrze możemy sobie wyobrazić, jak to cudo wyglądało. - Projektowałem pałac rok z przerwą latem. Wtedy posłużyły mi do tego archiwalne zdjęcia. Teraz mam trochę starych planów - mówi Zbigniew Banaś, który rozpoczął też projektowanie starego zamku.

Skąd taka fascynacja świerklanieckimi zabytkami. Oczywiście nie bez znaczenia jest to, że pochodzi z tej miejscowości. - Urodziłem sie w Świerklańcu i wychowałem. Matka mojego dziadka pracowała w zamku, a z kolei mama wychowała się w majątku, więc już w domu zaszczepili mi ten sentyment - zdradza Zbigniew Banaś.

Zdjęcia Małego Wersalu i starego zamku skopiował od innego kolekcjonera. To jego były nauczyciel z Gimnazjum, a obecnie wójt Świerklańca Kazimierz Flakus. To on też udostępnił Banasiowi film i kolrowe zdjęcia. Kazimierz Flakus wiele razy odwiedział potomków Donnersmarcków na zachodzie Europy. Z tych podróży udało mu się tez przywieźć zdjęcia. - Fotografii jest bardzo dużo. Nie liczyłem ich. Samych pocztówek mam trzy albumy, czyli od 150 do 200 - mówi Flakus.

Wójt archiwalny film nakręcony w parku w Świerklańcu, na którym są też uwiecznione stary zamek i Mały Wersal dostał na archiwalnej kasecie od jednej ze swoich uczennic. - Przegraliśmy ten film w szkole na wersję cyfrową. Ten film nakręcono mniej więcej w latach 1938-1940. Lektor mówi po niemiecku. Film w internecie jest skrócony. Poprosiłem Zbyszka, żeby nie pokazywał prywatnych scen, ale skupił się na tym, co w parku - mówi wójt Flakus.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo