Sejmik województwa śląskiego, czyli strategia dla całego regionu

Dla większości mieszkańców podstawową informacją wyborów samorządowych jest nazwisko nowego prezydenta miasta, burmistrza czy wójta. Tymczasem jutro wybierzemy też radnych sejmiku, czyli organu stanowiącego i kontrolnego samorządu województwa. To ważne wydarzenie, ponieważ to właśnie sejmik uchwala strategię i wieloletnie programy rozwoju dla całego regionu (zatwierdzono już plan do 2020 roku). Szybka Kolej Regionalna to przykład inwestycji, która będzie miała wpływ na całe województwo. To jednak nie wszystko, bowiem sejmik ustanawia akty prawne, wśród nich statut województwa, a także budżet województwa. To również sejmik decyduje - na podstawie projektów złożonych przez miasta i gminy - gdzie trafią pieniądze z dotacji.

48 radnych zasiadało w minionej, trzeciej już kadencji Sejmiku Województwa Śląskiego

Radni wojewódzcy mają wpływ na kulturę, gospodarkę i ekologię naszego regionu, podatki i opłaty, podejmują uchwały dotyczące powstania związków, fundacji czy stowarzyszeń (mogą je także rozwiązywać) - można więc powiedzieć, że odpowiadają za całą politykę regionalną.
Dodajmy, że radnych do Sejmiku Województwa Śląskiego wybierać będziemy na niebieskich kartkach.

Już po raz trzeci będziemy wybierać prezydentów, burmistrzów i wójtów, którzy do 2002 r. wyłaniani byli przez radnych. Co tak naprawdę może najważniejsza osoba w mieście czy gminie?
Stanowisko prezydenta, burmistrza czy wójta to nie tylko funkcja reprezentacyjna. Prezydent miasta jest nie tylko jego "twarzą", ale przede wszystkim przedstawicielem władzy wykonawczej samorządu. To właśnie prezydent w dużej mierze decyduje o polityce finansowej ustalając budżet, który trafia pod obrady rady miasta. Jemu podlega magistrat, a także spółki miejskie i instytucje - między innymi kulturalne - dlatego może mianować oraz odwoływać ich prezesów i dyrektorów. Prezydent decyduje także o najważniejszych inwestycjach miasta, starając się przy okazji o ich dofinansowanie.
Wprawdzie prezydent musi wykonywać uchwały rady miasta, jednak sam również może zgłaszać projekty uchwał. Ponadto zarządza miejskim majątkiem i rozpatruje oferty w ogłoszonych przez miasto przetargach. Podejmuje również decyzje o przyznawaniu mieszkań komunalnych.
W sytuacjach nadzwyczajnych prezydent zwołuje miejski sztab kryzysowy, nadzoruje działania obrony cywilnej, a także straży miejskiej. To prezydent jest organizatorem rocznicowych obchodów i uroczystości związanych ze świętami państwowymi.

Emocje towarzyszące wyborom do rad miejskich często nie są wcale mniejsze od tych, związanych z wyborami prezydenckimi. Kandydaci zabiegają o głosy wyborców, bo zasiadanie w radzie to nie tylko comiesięczna dieta, która jest jak druga pensja, ale i prestiż.
Emocje w radzie są widoczne od pierwszej sesji, gdy wybierane jest prezydium i przewodniczący. W czasie kadencji zawiązują się koalicje, pojawia opozycja. Jednak przede wszystkim radny jest reprezentantem swoich wyborców i zajmuje się sprawami dotyczącymi głównie swojej dzielnicy. Efektem pracy radnego i jego spotkań z mieszkańcami są składane na sesji interpelacje. Dotyczą np. tego, gdzie trzeba naprawić chodnik, usunąć dzikie wysypisko śmieci, czy stworzyć dodatkowe miejsca parkingowe - o tym właśnie mówią radni. Co ważne, to radni decydują np. o zmianach w planie zagospodarowania przestrzennego miasta, wysokości lokalnych podatków czy nawet o zmianach nazw ulic. Radni mają wpływ na budżet miasta, kontrolując poczynania prezydenta. Współpraca rady miasta z prezydentem jest zresztą niejako wymuszana przez fakt, że to radni decydują o wysokości zarobków najważniejszej osoby w magistracie. Radni ustalają ponadto m.in. wysokość czynszu w mieszkaniach komunalnych, nadają honorowe obywatelstwo czy przyznają naukowe stypendia.

Tam, gdzie są powiaty ziemskie, wybierać będziemy radnych powiatowych. Warto pamiętać, że karta do głosowania na radnego powiatu będzie miała kolor żółty.
W województwie śląskim powiatów jest 17 (będziński, bielski, bieruńsko-lędziński, cieszyński, częstochowski, gliwicki, kłobucki, lubliniecki, mikołowski, myszko- wski, pszczyński, raciborski, rybnicki, tarnogórski, wodzisła- wski, zawierciański, żywiecki).
Rota ślubowania radnego powiatu jest inna niż radnego gminy. - Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu Polskiego, strzec suwerenności i interesów Państwa Polskiego, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny, wspólnoty samorządowej powiatu i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej - tak ślubuje wybrany radny powiatu, który może dodać: - Tak mi dopomóż Bóg.
Kandydat na radnego - nie tylko powiatu - nie może pełnić innych funkcji publicznych, czyli być posłem, senatorem, wojewodą czy członkiem jednostki samorządu terytorialnego. Dla radnego najważniejszy powinien być kontakt z mieszkańcami i organizacjami, które działają na terenie powiatu. Radny pełni dyżury i przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców postulaty, przedstawiając je organom powiatu do rozpatrzenia, w ten sposób powinny być rozwiązywane problemy lokalnej społeczności. Radnemu, jako funkcjonariuszowi publicznemu, przysługuje ochrona prawna.