Praca w handlu to bardzo ważny rozdział naszej zatrudnieniowej rzeczywistości. Oto wątpliwości naszego Czytelnika, który z dnia na dzień otrzymał propozycję "nie do odrzucenia".
- Pracuję w sklepie spożywczym na całym etacie. Sklep jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 6-19, a w soboty od 6 do 15. Za pracę w soboty mam dzień wolny. Niedawno mój pracodawca podjął decyzję o tym, że sklep będzie czynny także w niedzielę. Chciałbym wiedzieć, czy muszę się na to zgodzić? - zastanawia się Czytelnik. Ale chciałby też rozwiać swoje wątpliwości i uzyskać odpowiedzi na dodatkowe pytania.
- Jak wygląda sprawa wynagrodzenia za pracę w niedzielę? A może należy się w tej sytuacji dzień wolny? Jakie muszą być przerwy w wykonywanej pracy? Czy pracodawca ma prawo mnie zwolnić, gdy odmówię wykonywania pracy w niedzielę? - pyta.
Nie wiemy, w jakiej branży pracuje nasz Czytelnik, ale dodaje, że w sezonie letnim pracuje w każdą sobotę, za którą otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie. I tutaj pojawia się kolejny problem, bo jak twierdzi - nie jest to stawka stała, tylko zależna nawet nie od obrotu sklepu, ale od humoru pracodawcy.
- Co w tej sytuacji mam zrobić: zgodzić się czy odmówić, ale nie chciałbym też stracić tej pracy - dodaje zainteresowany.
O wyczerpujące odpowiedzi na te pytania zwróciliśmy się do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach. Wiadomo, że prócz suchych przepisów, często równie ważna jest ich interpretacja i prawidłowe odniesienie do konkretnej branży.
- Treść tego pytania jest zbyt ogólna i nie pozwala na udzielenie jednoznacznej odpowiedzi - mówi Michał Podsiedlik, rzecznik prasowy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach. - Przede wszystkim brakuje tu informacji dotyczącej systemu czasu pracy, w jakim jest zatrudniony ten pan lub pani. Nie znamy też długości okresu rozliczeniowego obowiązującego w owej firmie oraz dokładnego harmonogramu (grafiku) pracy - wyjaśnia rzecznik OIP.
Dlatego odpowiedź, którą zamieszczamy poniżej, jest dość szeroka. Mamy nadzieję, że dzięki temu przyda się też innym pracownikom handlu zatrudnionym w różnych sklepach.
Należy zdecydowanie podkreślić, że praca w placówkach handlowych niedozwolona jest wyłącznie w święta. W niedziele natomiast sklep jak najbardziej może być czynny. Polecenie pracodawcy, które dotyczyłoby pracy w taki dzień, jest więc zgodne z przepisami prawa pracy i należy je wykonać. Uwaga! Odmowa wykonania polecenia może narazić pracownika na konsekwencje ze strony pracodawcy (kary porządkowe, wypowiedzenie umowy o pracę czy nawet rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia w trybie natychmiastowym z winy pracownika). Jedynie co czwarta niedziela powinna być dla pracownika wolna od pracy.
W kwestii przerw w pracy - każdy pracownik wykonujący swoje obowiązki co najmniej przez 6 godzin w ciągu doby, ma prawo do minimum 15 minut przerwy, która wliczana jest do czasu pracy. Dodatkowo przerwy w pracy przysługują też niektórym grupom pracowników, na przykład osobom niepełnosprawnym, pracownikom młodocianym i innym.
Brak znajomości harmonogramu (grafiku) pracy nie pozwala mi też na precyzyjną odpowiedź dotyczącą wynagrodzenia za pracę w sobotę i niedzielę. Dlatego, co do zasady: czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę (wyjątek to np. równoważny system czasu pracy, w którym pracownik może wykonywać pracę przez 12 godzin) i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Oznacza to, że zgodna z przepisami będzie sytuacja, w której pracownik w danym tygodniu ma wolny poniedziałek i wtorek, natomiast pracuje od środy do niedzieli. W takiej sytuacji sobota i niedziela traktowane są jak zwykłe ("czarne") dni robocze, za które pracodawca nie musi wypłacać dodatkowego wynagrodzenia.
Zupełnie inaczej będzie w sytuacji, w której pracownik jest zatrudniony od poniedziałku do piątku, a praca w sobotę bądź niedzielę oznacza szósty dzień roboczy w tygodniu. Wówczas za pracę w sobotę (niezależnie od liczby godzin przepracowanych takiego dnia) należy pracownikowi udzielić w zamian - do końca okresu rozliczeniowego - innego całego dnia wolnego. Rekompensata - poprzez wypłatę dodatku do wynagrodzenia - jest możliwa tylko w wyjątkowych przypadkach, np. choroby pracownika uniemożliwiającej udzielenie dnia wolnego. Brak takich okoliczności jest równoznaczny z popełnieniem przez pracodawcę wykroczenia zagrożonego karą grzywny od 1.000 do 30.000 złotych. Jeżeli natomiast to niedziela jest szóstym dniem pracy w tygodniu, wówczas pracodawca ma wybór, w jaki sposób zrekompensować ten fakt pracownikowi. Może to zrobić poprzez udzielenie innego całego dnia wolnego bądź wypłatę wynagrodzenia - powiększonego o dodatek w wysokości 100 procent za każdą przepracowaną godzinę takiego dnia. Podstawa prawna:#Art. 129 - 151(12) Kodeksu pracy.
(JJ)
*Próbny sprawdzian szóstoklasistów 2014 ARKUSZE + KLUCZ ODPOWIEDZI
*Horoskop 2014: Karty tarota ostrzegają [PRZEPOWIEDNIE NA 2014]
*Tabliczka mnożenia do wydrukowania [WZORY TABLICZEK MNOŻENIA]
*Urlop macierzyński 2014 [ZASADY I TERMINY: URLOP RODZICIELSKI]
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?