Bohaterowie "Kamieni na Szaniec"- Aleksy Dawidowski, Jan Bytnar i Tadeusz Zawadzki, czyli "Alek", "Rudy" i "Zośka" - swoje ostatnie wakacje spędzili latem 1939 roku w Ośrodku Harcerskim w Górkach Wielkich na Śląsku Cieszyńskim.
"Na tarasie Ośrodka Harcerskiego w Górkach Wielkich, opici świetnym mlekiem, opalali się leniwo w piekących, letnich promieniach słońca, w zapachu górskich łąk" - pisał w "Kamieniach na szaniec" Aleksander Kamiński, który kierował tym ośrodkiem, a wcześniej osobiście pilnował jego budowy. To była perełka - obiekt zaprojektował inż. Bogdan Laszczka, a park prof. Franciszek Krzywda-Polkowski, ten sam, który tworzył park w Żelazowej Woli.
ZOBACZ KONIECZNIE:
FILM KAMIENIE NA SZANIEC JUŻ W KINACH
Dziś stanica harcerska, w której kształciły się przedwojenne elity i duch Szarych Szeregów, popada w ruinę. Złomiarze rozkradli, co mogli. Niedawno ktoś próbował nawet wyłamać tablicę poświęconą Aleksandrowi Kamińskiemu. Dawny ośrodek harcerski (trzy budynki) wymaga nie tylko remontu, ale odzyskania miejsca w narodowej pamięci.
ZOBACZ I POSŁUCHAJ:
DAWID PODSIADŁO PIOSENKĄ 4:30 PROMUJE KAMIENIE NA SZANIEC
- Jako dziecko byłam tu pierwszy raz w 1963 roku - wspomina Anna Fenby-Taylor, wnuczka Zofii Kossak, ze znajdującego się kilkaset metrów od stanicy Centrum Kultury i Sztuki "Dwór Kossaków". Wspólnie z Fundacją im. Zofii Kossak stara się przywrócić pamięć o stanicy. - Doskonale pamiętam instruktorki Józefinę Łapińską i Irenę Sawicką. Wtedy te budynki tętniły życiem.
ZOBACZ KONIECZNIE:
PREMIERA KAMIENI NA SZANIEC W KATOWICKIM KINIE ŚWIATOWID
Wówczas jednak nie był to już ośrodek harcerski. W czasie wojny Niemcy widząc, jak dobrze jest zorganizowany, przekształcili go w... ośrodek Hitlerjugend. Po 1945 r. w ośrodku zostało urządzone dziecięce sanatorium chorób gruźliczych. I działało do 1999 roku. Wtedy zostało zamknięte. Od tego czasu budynki stoją puste.
Fundacja Zofii Kossak stara się przywrócić historię stanicy oraz ludzi z nią związanych do współczesnej pamięci społecznej. W tym celu powołała obywatelską Inicjatywę Ratowania Stanicy Harcerskiej Aleksandra Kamińskiego w Górkach Wlk. facebook.com/ratujmystanice, wydała publikację "Aby przypomnieć Zapomniane" oraz zorganizowała warsztaty teatralne dla młodych, zakończone efektownym spektaklem "Buki" w reżyserii Bogusława Słup-czyńskiego na terenie stanicy.
- Chcemy przypomnieć zapomniane. Bo wiele osób nie wie, kim był Aleksander Kamiński. Młodzi ludzie zwiedzający Centrum Kultury i Sztuki "Dwór Kossaków" wiedzą, że był autorem "Kamieni na szaniec". Ale że był pedagogiem, harcerzem, działał w AK, otrzymał medal "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", tego już nie wiedzą - mówi wnuczka Zofii Kossak.
Dlatego w tym roku na terenie stanicy w ramach programu "Patriotyzm Jutra" odbędą się m.in. żywe lekcje historii , powstanie też strona internetowa z wirtualnym zwiedzaniem stanicy i jej historią.
Przywrócenie pamięci może być łatwiejsze, niż przywrócenie ośrodkowi blasku. Obiekt został przejęty przez gminę Brenna z rąk urzędu wojewódzkiego. Gmina w miarę możliwości dba o niego, sprząta obejście, wycina chaszcze. Ale o rewitalizację będzie trudno, bo koszty są ogromne.
- Chcieliśmy zdobyć pieniądze na rewitalizację i zaktywizowanie tego miejsca. Ale czasy dla samorządów nie są łatwe i musieliśmy zrezygnować z tego, bo rozpoczęcie takiej procedury generuje kolejne koszty. To była trudna decyzja - przyznaje Krzysztof Majeran, zastępca wójta gminy Brenna.
*Próbny sprawdzian szóstoklasistów 2014 ARKUSZE + KLUCZ ODPOWIEDZI
*Horoskop 2014: Karty tarota ostrzegają [PRZEPOWIEDNIE NA 2014]
*Tabliczka mnożenia do wydrukowania [WZORY TABLICZEK MNOŻENIA]
*Urlop macierzyński 2014 [ZASADY I TERMINY: URLOP RODZICIELSKI]
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?