Chasydzi przybyli na grób cadyka Dawida Bidermana w Lelowie

Z powodu kryzysu na przylot do Polski zdecydowało się niewielu chasydów - w porównaniu do innych lat. 197. rocznica śmierci cadyka przypadła 12 stycznia wg kalendarza słoneczno-księżycowego, jakim posługują się chasydzi, a jest to kalendarz ruchomy, dlatego rocznice wypadają w styczniu lub lutym. Cadyk Dawid spoczywa na żydowskim cmentarzu, kirkucie. Tu jest jego ohel.
ZOBACZ ZDJĘCIA
Chasydzi wrzucają do metalowej skrzyni stojącej na grobie-ohelu, karteczki z prośbami do cadyka. Ale cmentarza nie ma. Hitlerowcy zadbali aby nie było po nim śladu. Nagrobne tablice, macewy zniszczyli. Dla wierzących Żydów kirkut na zawsze pozostaje jednak cmentarzem.
 Tylko w rocznicę śmierci cadyka Lelowera rozbrzmiewają tu słowa kadiszu - modlitwy za zmarłych.

Aby można było zmówić tę modlitwę musi się zebrać dziesięciu wierzących Żydów. Tylu nie ma lelowskich Żydów. Z Holocaustu ocalało siedmiu.


Cadyk Dawid Biderman jest jedną z największych postaci chasydyzmu.
 Chasydzi wierzą, że miał dar uzdrawiania i prorokowania. Według podań był chromy, ale podczas tańca odzyskiwał pełnię władzy w nodze i mógł uzdrawiać także innych chorych. Został chasydem po spotkaniu z cadykiem Elimelechem z Leżajska. Przyjaźnił się z cadykami Widzącym z Lublina, Świętym Żydem z Przysuchy. Jeden z jego synów, Mojsze był żonaty z córką Jaakowa Icchaka z Przysuchy.


Martin Buber, żydowski filozof religii w Opowieściach chasydów przypomina skromność cadyka Dawida, który mówił o sobie: Nie jestem jeszcze godzien tego, by nazywać mnie sprawiedliwym, ponieważ wciąż jeszcze kocham swoich synów bardziej niż innych ludzi. Kiedy umierał chasydzi, którzy przy nim czuwali zobaczyli, że się śmieje. Gdy spytali dlaczego się śmieje, odpowiedział: Śmieję się bo ludzie, którzy tak się nami dwoma zajmowali, mną i moim kumem, Judem, teraz mnie się też pozbędą. Śmieję się, bo traktatu Dawid syn Salomona nikt już nie będzie czytał, aż przyjdzie Mesjasz. Poza Judem nie otworzył go nikt, nawet rabbi. Śmieję się do Boga, bo przyjąłem jego świat, taki, jaki jest.
 Rodzina Dawida Bidermana, to jeden z najważniejszych na świecie rodów chasydzkich.
W ubiegłym roku, w Lelowie, podczas uroczystości w rocznicę śmierci cadyka Dawida Bidermana Lelowera chasydzi wybierali nowego przywódce swojej wspólnoty, po śmierci rabina Szymna Bidermana. Nowym rabinem został także potomek cadyka Dawida Bidermana, Aron Biderman z Izralela.

Ruch chasydzki narodził się w XVIII wieku na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej wśród niższych warstw ludności żydowskiej w opozycji do wykształconych Żydów, znawców Talmudu.
dliwie nazywani amotracami, czyli prostakami, nieukami. Odrzuceni przez warstwy oświecone łączyli się we wspólnotach modlitewnych.

Chasydzi od hebrajskiego słowa chasid - pobożny, bogobojny, skupiali się wokół cadyków (hebrajskie cadik - sprawiedliwy), których otaczano wyjątkowym szacunkiem, czcią. Cadyk jest dla chasydów najwyższym autorytetem religijnym i świeckim. Przypisywana jest mu moc duchowa.

Rozwijający się szybko chasydyzm obejmował wspólnoty żydowskie na coraz większych obszarach dawnej Rzeczypospolitej. Dotarł też do Lelowa, gdzie od stuleci była liczna gmina żydowska. Tutaj żył jeden z najbardziej cenionych cadyków, do którego przybywali chasydzi z odległych stron.

Cadyk Dawid według podań miał podczas rytualnych chasydzkich tańców odzyskać pełnię władzy w nodze. Od tamtej pory wyznawcy przypisywali mu moc uzdrawiania.


Początkowo wspólnoty chasydzkie nie zamierzały się odłączać od kahałów, gmin żydowskich. Z czasem jednak zaczęli się uważać za wspólnotę wyróżnioną, wybraną. Charakteryzowali się niemal fanatyczną czcią oddawaną przywódcom duchowym, cadykom.

Doktryna chasydyzmu oparta jest na radości, uniesieniu, ekstatycznej łączności z Bogiem. Paradoksalnie ruch, który wyrósł w opozycji do judaistycznej ortodoksji jest od połowy XIX w. ultraortodoksyjnym odłamem judaizmu. Zdecydowanie uprzywilejowaną pozycję zajmują w chasydyzmie mężczyźni. Rola kobiety sprowadza się praktycznie do dbania o dom i wychowywania dzieci.