Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Małgorzata Myśliwiec: Szkoci zostają w Wielkiej Brytanii - zwycięstwo obu stron i lekcja dla Europy

Małgorzata Myśliwiec
Małgorzata Myśliwiec
Małgorzata Myśliwiec Dziennik Zachodni
O skutkach i lekcji z referendum w Szkocji rozmawiamy z dr Małgorzatą Myśliwiec, politolog z Uniwersytetu Śląskiego.

Dlaczego Szkoci nie wybrali niepodległości?

Bo większość Szkotów nie była ani za utrzymaniem status quo, ani suwerennym państwem, a za czymś, co nazywamy dewolucją maksymalną, czyli jeszcze dalej posuniętą autonomią, zakładającą choćby własną politykę fiskalną. Szkoci od lat uważali, że uprawnienia, jakie oferuje im Londyn, są za małe. Ale jeszcze w maju, gdy sondaże wskazywały, że za niepodległością opowie się nie więcej niż 30 procent głosujących, pewien swego rząd brytyjski zastrzegał - żadnych nowych ustępstw nie będzie.

A potem premier Cameron #panikował?

Tydzień przed referendum poparcie dla odłączenia się od Królestwa po raz pierwszy wyniosło 51 proc. Zaniepokoiło to wszystkich brytyjskich polityków, łącznie z samą królową. Do Edynburga przyjechał Cameron, obiecał nowe prerogatywy dla Szkocji. Jakie? Przekonamy się po negocjacjach. Wynik referendum to tak naprawdę zwycięstwo wszystkich w Wielkiej Brytanii. Szkoci (unioniści, jak i separatyści) dostaną to, o co de facto zabiegali, a Londyn utrzymuje niepodzielne państwo. Choć swoją cenę za to musiał zapłacić.

Czy gdyby nie ustępstwa "last minute" Camerona, wynik referendum mógł być inny?

Ostatni tydzień kampanii w takich sytuacjach to ustawianie emocji niezdecydowanych. I kompromis Camerona mógł niezdecydowanych przekonać.

Swoje zrobiła też europejska kampania strasząca Szkotów konsekwencjami oderwania się od Zjednoczonego Królestwa.

Pamiętajmy, że gdyby w skonsolidowanej Europie pojawiło się nowe państwo, w dodatku w regionie nieuważanym za konfliktowy, byłby to precedens, casus otwierający zupełnie nowy rozdział w Unii i jej relacjach wewnętrznych. Możemy domyślać się, że wiele państw wcale nie miałoby ochoty na rozpoczynanie negocjacji akcesyjnych z niepodległą Szkocją. Choćby po to, by - jak w przypadku Hiszpanii - nie zachęcać innych odrębnych regionów do podobnych posunięć.

Mówi pani, że referendum to sukces całej Szkocji - tej "za" i "przeciw". Co jednak z tą częścią, która Szkotów nie przekonała, że będzie im lepiej bez Westminsteru?

To się okaże. Na razie Szkoci znaleźli się w świetnej pozycji do dewolucji maksymalnej i z pewnością na niej skorzystają. Jest jeszcze inny problem - jeśli nadal będzie zwiększać się decyzyjność i rola instytucji europejskich, takich jak choćby Rada Europejska, w bogatych, odrębnych regionach coraz częściej będzie pojawiało się pytanie, czy z Unią rozmawiać bezpośrednio, czy za pośrednictwem swoich stolic. Regiony coraz częściej zaczną pytać o zakres kompetencji i logikę funkcjonowania w Europie.

Prof. Norman Davies mówił jeszcze przed referendum, że bez względu na rezultat może ono dać impuls do reformy unii brytyjskiej. Bo Zjednoczone Królestwo jako całość jest zagrożone. "Można być Szkotem i Brytyjczykiem jednocześnie, Walijczykiem i Brytyjczykiem... itd." - podkreślał naukowiec. - "Ale widać - niezależnie od tego, czy chcemy, czy nie chcemy - że warstwa brytyjska jest słabsza niż kiedyś".
"The Guardian" pokazał niedawno mapki rozpadu Królestwa na przestrzeni ostatnich 250 lat. To jest naturalny proces, coś wpisanego w naszą europejską naturę. Natomiast szkocki przypadek jest ważny z jeszcze jednego powodu -
pokazuje on, jak ważne dla współczesnej Europy są rozwiązania demokratyczne. Jak wielkiej odwagi politycznej potrzebował Londyn, by oddać w ręce Szkotów decyzję o przyszłości Wielkiej Brytanii. Referendum było legalne, kampania merytoryczna - zwróćmy na to uwagę również z polskiej perspektywy. Gdy w Polsce powstawała reforma administracyjna rządu Buzka, nikt nie pytał, kto chce z kim tworzyć województwo. Szkocja to lekcja demokracji dla Polski, ale też np. Hiszpanii.

Rozmawiał: Marcin Zasada


*Superbudowa kadencji 2010-2014. Co się zmieniło w naszych miastach. [PLEBISCYT]. Głosuj, lub zgłoś kandydata
*Kto ma zagrać na meczu otwarcia stadionu Górnika Zabrze? ZAGŁOSUJ
*Motocykle 125 cm3 na prawo jazdy kat. B WYBIERZ NAJLEPSZY
*Nasz elementarz za darmo [ZOBACZ WSZYSTKIE CZĘŚCI PODRĘCZNIKA]

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!