Odkryj Śląskie: Nowy Bytom

Kościół Świętego Pawła w Rudzie Śląskiej stanowi niezwykły przykład neoromańskiej architektury sakralnej, dlatego też ową budowlę zalicza się w poczet najważniejszych zabytków Górnego Śląska. To kościół w Nowym Bytomiu - po tym, jak z placu przed nim kilka lat temu usunięto drzewa, jest doskonale widoczny dla jadących ulicą Niedurnego.

Historia samej nowobytom-skiej parafii sięga aż XV wieku, jednakże za "narodziny" obecnego kościoła przyjąć należy rok 1905, kiedy to podjęto decyzję o jego powstaniu. Sama idea budowy nowej świątyni pochodziła od ks. dziekana Emila Korusa.

W roku 1910 w budowę kościoła silnie zaangażował się Paweł Gasz (ówczesny śląski przemysłowiec oraz dyrektor huty "Pokój"), przy pomocy którego szybko udało się zebrać środki pozwalające na rozpoczęcie budowy. Natomiast w wyniku ogłoszonego konkursu na projekt świątyni wyłoniono architekta, pochodzącego z Holandii Jana Franciszka Klompa, któremu powierzono także kierowanie budową oraz nadzorowanie wszelkich prac. Sama budowa trwała niezmiernie krótko, gdyż kamień węgielny został wmurowany w 1911 roku, a 15 września 1912 roku miała miejsce konsekracja świątyni.

Wnętrze świątyni składa się z trójnawowej bazyliki wraz z transeptem oraz prezbiterium, które zamyka półkolista absyda i masyw wieżowy z przylegającymi po bokach prostokątnymi kaplicami. Z racji ówcześnie obowiązującego układu urbanistycznego zrezygnowano z orientowania, w związku z czym kościół znajduje się na osi wschód-zachód. Uwagę przykuwa elewacja zewnętrzna, której główny element stanowią dwie wieże o cylindrycznym kształcie, zwieńczone kopułami, pomiędzy którymi ulokowano trójkątny szczyt stanowiący fundament głównej wieży kościelnej. Rudzką świątynię cechuje przede wszystkim styl neoromański, który wzbogacony został o elementy sztuki starochrześcijańskiej, bizantyjskiej i ottońskiej.

Niezwykłą ciekawostkę architektoniczną stanowią akcenty zaczerpnięte z kultury i architektury islamu, a ich obecność wynika z faktu, iż parafia nowo-bytomska była jedną z najbardziej wysuniętych na wschód w ówczesnym państwie niemieckim. W budowie świątyni można dostrzec podobieństwo do innego monumentalnego dzieła holenderskiego architekta, mianowicie do kościóła św. Antoniego w Rheine.

Zewnętrzna część świątyni posiada bardzo bogatą i urozmaiconą dekorację rzeźbiarską, obejmującą zarówno samą fasadę, jak i wieżę, a także elewację transeptu oraz absydę. Przed wejściem do kościoła ulokowano postaci św. Floriana będącego patronem hutników i św. Barbary strzegącej górników.
Wejścia do kościoła niejako strzegą dwa lwy, stanowiące podporę dla arkadowych łuków przedsionka. Ponadto fasadę zdobi szereg płaskorzeźb, ukazujących między innymi św. Łukasza, Barnabę, Pawła oraz Ambrożego, Augustyna i Hieronima, zwanych Doktorami Kościoła.

W 1982 roku miał miejsce gruntowny remont świątyni, usunięto wtedy część pierwotnego historyzującego wystroju. Natomiast nową aranżację wnętrz zaprojektowali Ludwik Konarzewski, Adam Lisik oraz Henryk Góraj.

Grzegorz Szklarski
[email protected]

SZLAK "Odkryj Śląskie!"

Nasza akcja trwa. Spływa do nas coraz więcej Waszych głosów. Gorąco zachęcamy do udziału w akcji - im więcej mieszkańców województwa śląskiego wskaże swój typ, tym ciekawszy i bardziej niepowtarzalny SZLAK "Odkryj Śląskie!" uda się stworzyć!

Otrzymujemy od Was kolejne propozycje. Są wśród nich takie miejsca, jak Dom Muzyki i Tańca w Zabrzu, kościół św. Pawła w Rudzie Śląskiej. Cieszymy się z każdych propozycji.

Zachęcamy do wskazywania wszystkich ciekawych obiektów, jakie wpadną Wam do głowy. Mogą to być ciekawe, zabytkowe osiedla, interesujące gmachy i budowle, obiekty sakralne czy przemysłowe - wszystko, co według Was, jest warte pokazania.

SZLAK "Odkryj Śląskie!" to akcja skierowana głównie do mieszkańców województwa śląskiego. Jesteśmy przekonani, że efektów naszego wspólnego przedsięwzięcia - jego skali i wyjątkowości - inne województwa będą mogły Śląskowi jedynie pozazdrościć!

Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych do aktywnego uczestnictwa. Wciąż czekamy na Wasze propozycje do umieszczenia na SZLAKU.

Obiekty można dodawać pod adresem odkryjslaskie.org/szlak

Tomasz Szklarski, założyciel portalu odkryjslaskie.org

*Oceniamy prezydentów miast. Wielki plebiscyt DZ [GŁOSUJ NA TAK LUB NIE]
*Oceń swojego burmistrza i porównaj go z innymi [PLEBISCYT DZ]
*Odrażające morderstwo w Radziechowach. Studentka z Krakowa zadźgana
*QUIZ DZ: Czy znasz polskie komedie. Cytaty z kultowych filmów. Sprawdź się
*W Katowicach sala do sekcji zwłok jak w Kościach [ZDJĘCIA]