Dyrektor Zamku Cieszyn: Być może jesteśmy tym zamkiem, który otwiera drzwi do przyszłości

Powspominajmy… Jak wyglądało Wzgórze Zamkowe jeszcze kilkanaście lat temu?
Zróbmy sobie takie ćwiczenie z pamięci: wyobraźmy sobie, że nie ma oranżerii, jest za to duży parking. Nie ma oczywiście różowego jelonka, ale i Uliczki Cieszyńskich Kobiet. Jest po prostu wzgórze zarośnięte dzikimi krzewami i drzewami. Część zamku, od dzisiejszych pokoi gościnnych po wejście do przestrzeni ekspozycyjnej i sali konferencyjnej, nie jest używana od kilkunastu lat. W budynku, w którym dziś mieści się administracja i informacja turystyczna, są mieszkania, a plac „dekorują” budki, chyba nawet z królikami. Od czasu do czasu wszczynano dyskusje, co z tym zrobić, a miasto bezskutecznie poszukiwało funduszy. Były pomysły, aby uruchomić tutaj archiwum albo hotel, ale inwestor się nie pojawił. Połowa zamku niszczała, popadając w ruinę. To wszystko udało się zmienić w 13 miesięcy. Oczywiście czas, który upłynął od pomysłu do zatwierdzenia projektu przez Komisję Europejską, to 3 lata. Sama inwestycja, od symbolicznego wbicia łopaty w ziemię po oddanie budynku do użytkowania, trwała nieco ponad rok.

Dlaczego w cieszyńskim zamku powstał ośrodek przedsiębiorczości i dizajnu?
Trzeba pamiętać, że część zamku była już bardzo zniszczona, a i wcześniej było to miejsce pełniące funkcje administracyjne, nieco później działał tutaj internat. Tak naprawdę oryginalne były już niewielkie elementy klatki schodowej i ścian. Zabytkowych komnat nie było to już od bardzo dawna. Był natomiast zabytek, którego odrestaurowanie nie wróżyło zwrotu poniesionych inwestycji. Poza tym region z dużym potencjałem przemysłowo-handlowym potrzebował nowych atrakcji, na co również zwracali uwagę przedsiębiorcy ze Śląska Cieszyńskiego. Był też Śląsk – region, stojący twarzą w twarz z wyzwaniami współczesnej gospodarki, globalizacji, który musiał odnaleźć nową drogę. Od samego początku dizajn był pomyślany jako narzędzie podnoszące atrakcyjność całego regionu, a także wspierające konkurencyjność firm na coraz trudniejszym rynku. Było dla nas ważne, że nie jest to region typowy, bo działa w nim wielu artystów, projektantów oraz rzemieślników, czyli osób kreatywnych. Nie chcieliśmy budować wszystkiego od nowa, naszym marzeniem, ale i wyzwaniem było sięganie po lokalny, być może nieznany i nierozpoznany jeszcze potencjał.

Pomysł stworzenia takiego ośrodka był awangardowy…
Był to czas, w którym awangardowe było samo wzornictwo przemysłowe, a dizajn nie był w żaden sposób tak popularny, jak jest teraz. Ten nowatorski pomysł miał być zrealizowany w zaledwie 35-tysięcznym mieście, w zasadzie oddalonym od centrów naukowych, czy biznesowych regionu i Polski. Wciąż Zamek pełni rolę „testera” mniej popularnych rozwiązań. Przez te 10 lat zmieniały się zadania projektantów i nasze pojmowanie ich roli, ale także roli obywatela w mieście – w ten sam sposób zmienia się Zamek. To, że do Cieszyna wciąż przyjeżdżają ludzie nie tylko z całej Polski, ale i Europy pokazuje, że po prostu się udało. I udaje się codziennie! Ale wyzwaniem jest, aby nie osiąść na laurach, cały czas, tak trochę po śląsku, trzymać nogi na ziemi, a głowę w chmurach. Utrzymywać twórcze napięcie między tym, co jest możliwe, a tym co wymarzone.

I zapewne przez kolejne 10 lat Zamek będzie to robił...
Cieszyński zamek ma co najmniej 1000 lat. Pierwsze ślady osadnictwa na Wzgórzu Zamkowym sięgają co najmniej V wieku p.n.e. Mówienie o 10 czy 20 latach z takiej perspektywy może wzbudzać uśmiech. Mamy to szczęście, że do tych tysięcy lat dodajemy kolejne 10 i pokazujemy, że zamki to nie tylko historia. Miejsca, w których nie śledzi się tego, co tu już kiedyś było, lecz mówi o tym, co będzie. Być może jesteśmy tym zamkiem, który otwiera drzwi do przyszłości.
Rozmawiała: Beata Mońka

*Zamieszki przed siedzibą JSW: Policja znowu strzelała do związkowców WIDEO + ZDJĘCIA
*Psychopata z Zabrza więził kobietę w kanale. Opis tortur jest drastyczny. Czy zostanie skazany?
*Zielony jęczmień na odchudzanie? Tak! To działa. Właśnie zielony jęczmień stosują gwiazdy TV
*Zwolnienia grupowe w Biedronce to fakt. Oto pracownicy do zwolnienia
*Śląsk Plus - pierwsza rejestracja za darmo. Zobacz nowy interaktywny tygodnik o Śląsku