RAŚ chce autonomii nie tylko dla Śląska

- Ten pomysł nie ogranicza więc autonomii do jednego regionu, z czego często RAŚ-owi czyniono zarzut - mówi dr Małgorzata Myśliwiec, socjolożka z Uniwersytetu Śląskiego, która jako niezależny ekspert przygotowała projekt zmian w polskiej konstytucji.

Oczywiście, doprowadzenie do zmian w ustawie zasadniczej to sprawa arcytrudna, bo może o to wnioskować tylko prezydent, jedna piąta posłów albo Senat. Na razie RAŚ nie dysponuje taką siłą, bo ma tylko trzy mandaty, i to w sejmiku regionalnym. Dlatego w myśl zasady "kropla drąży skałę", najpierw członkowie RAŚ chcą tak poprawić ordynację wyborczą, by wejście do Sejmu było możliwe po uzyskaniu 5 proc. głosów w skali regionu, a nie kraju, jak jest dziś.

- Taka zmiana pozwoli mniejszym regionalnym organizacjom na zaistnienie na szerokiej scenie politycznej - wyjaśnia dr Myśliwiec, która przyznaje, że efektów tych postulatów można spodziewać się za kilka lat.

Jak powinna przebiegać droga do autonomii według RAŚ? Sejmik każdego z województw musiałby w ciągu 2 lat od dnia wejścia w życie nowej Konstytucji RP przedstawić Sejmowi projekty statutów, określenie nazwy województwa oraz jego terytorium.

Według koncepcji RAŚ, prawdziwie rewolucjyjne zmiany powinny objąć Senat RP. Miałby się on składać z członków rządów województw autonomicznych, które mogłyby ich powoływać i odwołać, gdy jeśli nie działaliby na rzecz swoich wyborców. Wtedy zostaliby zastąpieni przez innych członków swoich rządów (teraz władze partyjne mogą co najwyżej wykluczyć swoich przedstawicieli z partii). Liczba mandatów przypadających na jeden region byłaby uzależniona od liczby jego mieszkańców. Województwa liczące ponad 6 milionów miałyby 5 mandatów.

Trudny temat

Prof. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego:
Autonomia dla regionów to pomysł, który może osłabić państwo. Przywodzi na myśl okres Polski dzielnicowej, a wiemy z historii, jak fatalnie wpłynął on na ówczesną pozycję kraju. Z pewnością zmiany w konstytucji wymagałyby ogólnopolskiego referendum i wyjaśnienia, czy poza Śląskiem formułowane są tak daleko idące postulaty, których realizacja wymusi zmiany w konstytucji. Not. Aga