Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Recenzja książki "Wielka ucieczka". Czy ucieczka jeńców ze stalagu pod Żaganiem miała sens?

Monika Krężel
Guy Walters, "Wielka ucieczka", Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2015
Guy Walters, "Wielka ucieczka", Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2015 FOT: mat. prasowe
W 1942 roku Niemcy zakładają na Dolnym Śląsku obóz jeniecki dla schwytanych lotników alianckich. Do Stalagu Luft III położonego pod Żaganiem trafiają m.in. Anglicy, Norwegowie, Czesi, Kanadyjczycy, Australijczycy, Polacy.

Szybko okazuje się, że dwudziestokilkuletni jeńcy nie zamierzają bezczynnie siedzieć w obozie. Zakładają organizację "X", której celem jest doprowadzenie do ich ucieczki wybudowanymi tunelami. Przewodzi im major Roger Bushell, lotnik RAF urodzony w RPA. Pierwsze plany zakładały, że w ucieczce weźmie udział nawet 200 osób.

Jeńcy budują trzy tunele, którym nadają nazwy: Tom, Dick i Harry. Wybierany piasek wynoszą w spodniach na boisko, budują stropy, robią oświetlenie. Wejścia do tuneli w barakach, zaprojektowane przez Polaków, są tak dobrze ukryte, że strażnicy nawet podczas kilkugodzinnych kontroli nie potrafili ich znaleźć. Równocześnie odbywa się szycie mundurów i przygotowywanie podrobionych dokumentów. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie przekupywanie niemieckiego personelu. A było czym, bo jeńcy regularnie otrzymywali paczki z Czerwonego Krzyża.

W styczniu 1944 roku tunel Harry był gotowy. Niemcy zdawali sobie sprawę z tego, że w stalagu podejmowane będą próby ucieczki. Co więcej, sam komendant uczulał jeńców, żeby zrezygnowali z tego zamiaru, bo konsekwencje będą tragiczne.

Datę ucieczki wyznaczono w nocy z 24 na 25 marca. Z tunelu wydostało się na wolność 76 jeńców. Nie byli przygotowani na zimę, chłód, głód, nie mieli pomysłu, jak bezpiecznie dostać się do Wielkiej Brytanii. O pościgu szybko dowiedziały się wszystkie służby, wszczęto alarm. Cel wielkiej ucieczki, którym było - jak powiedział major Bushell - "znalezienie Niemcom zajęcia" - kompletnie się nie udał. W ciągu kilku dni Niemcy schwytali większość uciekinierów. Do Wielkiej Brytanii dotarło zaledwie trzech jeńców.

Rozwścieczony Hitler kazał rozstrzelać 50 uciekinierów w miejscu, gdzie zostali złapani, pozostałych przetransportowano z powrotem do Stalagu Luft III.

Na kanwie tej historii powstały nie tylko książki, ale i film "Wielka ucieczka". Wielu sądzi, ze ucieczka była aktem szaleństwa, że ktoś nie dopuszczał do siebie głosów nowo schwytanych i osadzonych w stalagu lotników - że wojna się kończy, że słychać o planach lądowania aliantów w Europie i takie ryzykowne kroki nie mają w ogóle sensu.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!