Chciała wywieźć cenne starodruki

Kobietę zatrzymali wczoraj funkcjonariusze Straży Granicznej na lotnisku w Pyrzowicach. Miała lecieć do Stuttgartu. Nie posiadała jednak zezwolenia na wywóz starych ksiąg. Może mieć teraz poważne problemy z prawem.

Bielszczanka tłumaczyła, że starodruki są jej własnością, stanowią rodzinną pamiątkę. Przekonywała pograniczników, którzy ją skontrolowali, że nie miała ponadto pojęcia o konieczności uzyskania zgody na ich wywóz za granicę. Niestety, niewiedza może ją sporo kosztować. W najlepszym przypadlu - straci książki.

Sprawa wyszła na jaw podczas rutynowej kontroli bezpieczeństwa pasażerów odlatujących do Niemiec. Uwagę śląskich celników przykuły ulokowane w bagażu podręcznym bielszczanki dwa prostokątne przedmioty, zapakowane w foliowe torby. Po sprawdzeniu pakunku okazało się, że zawiera on dwie grube, oprawione w skórę księgi z metalowymi zapięciami.

Jedną z nich były wydane w 1728 roku i spisane po staropolsku "Kazania albo wykłady porządne" autorstwa Samuela Dambrowskiego, duchownego i pisarza religijnego z przełomu XVI i XVII stulecia.

Drugiej z ksiąg, pozbawionej strony tytułowej, a spisanej według wstępnych ustaleń w języku staroczeskim, nie udało jeszcze jednoznacznie zidentyfikować. Wszystko jednak wskazuje - zważywszy na jej cechy - że ona również wydana została przez rokiem 1800.

- Aby ostatecznie stwierdzić, czy księgi są przedmiotami zabytkowymi i przeprowadzić ich fachową identyfikację, zostaną one przekazane Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków. Jeśli potwierdzi się, że stanowią zabytki w myśl ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami kobiecie grozi odpowiedzialność karna. Za nielegalny wywóz za granicę takich przedmiotów grozi grzywna, kara ograniczenia bądź pozbawienia wolności do pięciu lat - mówi ppłk. Cezary Zaborski, rzecznik prasowy śląskiego oddziału Straży Granicznej w Raciborzu.

Warto wiedzieć, że sąd może orzec również przepadek przewożonych przedmiotów.

To nie pierwsza próba nielegalnego wywozu zabytków sakralnych, udaremniona przez funkcjonariuszy Śląskiej Straży Granicznej na lotnisku w Pyrzowicach.

Jak mówi ppłk. Zaborski, przed rokiem, podczas prześwietlania bagażu 43-letniej mieszkanki Norwegii, pogranicznicy znaleźli dwa XVIII-wieczne srebrne, zdobione sakralnym ornamentem i wykonane w stylu barokowym świeczniki. Kobieta twierdziła, że kupiła je w sklepie z antykami, lecz nie potrafiła udokumentować tego zakupu.

Lepiej zapytać konserwatora zabytków

W przypadku starszych wydawnictw również nie zawsze jest konieczne występowanie o zgodę. W razie jakichkolwiek wątpliwości najlepiej o opinię wystąpić do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (on też może wydać zaświadczenie, iż przedmiot nie wymaga zezwolenia na wywóz za granicę).

Jeśli wiemy, że posiadamy zabytek, wówczas o zgodę na jego wywóz należy zwrócić się do:

* Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - jeśli ma to być wywóz czasowy, o ile pozwala na to stan zabytku, a właściciel da rękojmię, że nie ulegnie zniszczeniu lub uszkodzeniu i zostanie w terminie przywieziony z powrotem przed upływem terminu ważności pozwolenia.

* Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - jeśli ma to być wywóz na stałe (o ile nie spowoduje on uszczerbku dla dziedzictwa narodowego)

Jeśli straż graniczna ujawni próbę wywiezienia zabytku bez tych dokumentów, jest on zatrzymywany.