Jak wycinać drzewa i krzewy, by nie popaść w konflikt z prawem?

Usunięcie drzew liczących powyżej 10 lat lub krzewów wymaga zezwolenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta (względnie konserwatora zabytków - w przypadku terenów zabytkowych) - nawet, jeśli są to tzw. samosiejki lub rośliny obumarłe. Wniosek w sprawie może złożyć każdy posiadacz nieruchomości. Jeżeli jednak ów posiadacz nie jest właścicielem, ma obowiązek dołączyć do wniosku zgodę właściciela.

Kto nie płaci?

Najczęściej jesteśmy zainteresowani taką sytuacją, kiedy chcemy usunąć drzewa lub krzewy bez opłaty. Ale zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, bezpłatna wycinka jest możliwa wtedy, kiedy nie jest też wymagane zezwolenie.

Bezpłatnie usunie drzewa osoba fizyczna występująca o zezwolenie na ich usunięcie ze względu na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Pamiętaj! Jeśli np. w swoim domu prowadzisz firmę i masz drzewo wymagające usunięcia, a zarazem występujesz o zgodę jako osoba prowadząca we własnym domu działalność gospodarczą - zapłacisz za wycinkę. Jeśli jednak złożysz wniosek jako mieszkaniec - obejdzie się bez opłat.

Kiedy nie zapłacisz

Bezpłatne jest także usunięcie drzew i krzewów związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków.

Jeśli drzewa zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych - także usuniemy je bezpłatnie. Podobnie - jeśli zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi.

Może się bowiem zdarzyć, że rozłożysta jabłoń rosnąca w naszym ogródku przed domem zasłania widok na jezdni. Wówczas usuniemy ją bez ponoszenia op-łat. Poniżej podajemy szczegółowo, kiedy musimy zapłacić za wycinkę, a kiedy nie.

Aby wyciąć drzewo lub krzew, musisz przygotować dokumenty:

- wypełniony formularz wniosku
- tytuł prawny władania nieruchomością (kopia)
- zgodę właściciela terenu na planowane usunięcie drzew lub krzewów (oryginał) w przypadku, gdy posiadacz działki nie jest właścicielem terenu lub użytkownikiem wieczystym (oryginał); jeśli teren stanowi współwłasność, konieczna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli terenu
- rysunek lub mapę określającą usytuowanie drzewa lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej nieruchomości
- zgodę organu uznającego obszar za rezerwat przyrody - w przypadku wydawania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach rezerwatu przyrody
- w przypadku naturalnego cieku wodnego - od jego zarządcy kserokopię potwierdzonego przez właściwy organ architektoniczno-budowlany zgłoszenia zamiaru wykonania modernizacji cieku wodnego
- w przypadku urządzenia wodnego (np. rów) zlokalizowanego na działce niebędącej własnością zarządcy cieku - wniosek właściciela działki wraz z kserokopią pozwolenia wodnoprawnego
pełnomocnictwo - w przypadku ustanowienia pełnomocnictwa (oryginał lub urzędowo potwierdzoną kopię) wraz z dowodem wniesienia stosownej opłaty

Czy za wniosek, który składasz, musisz coś zapłacić

Wniosek, który składasz, jest wolny od opłat. Istnieje jednak opłata skarbowa - w wysokości 17 zł - za dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa albo jego odpisu, wypisu lub kopii.

Płacą ją najczęściej pełnomocnicy drugiego współwłaściciela nieruchomości, np. synowej, zięcia, teściów.

Z opłaty zwolnione są pełnomocnictwa udzielane: małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu albo gdy mocodawcą jest podmiot zwolniony z opłaty skarbowej.

Opłatę należy wpłacić na konto urzędu przelewem, przekazem pocztowym lub bezpośrednio w kasie urzędu.

Uwaga! Te wycinki też bez opłat

Bezpłatnie wytniesz drzewo:
w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych - jeśli posadzono drzewa i krzewy lub wyrosły na nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego po zakwalifikowaniu jej na cele budowlane,

z terenów zieleni komunalnej,

z parków gminnych, ogrodów działkowych i z zadrzewień - w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów,

jeśli obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie - z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości,

jeśli ich usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych, z grobli stawów rybnych.

Kłopotliwe topole

Wiele kontrowersji budzi wycinanie topoli. Czy są to drzewa, na których usunięcie wymagane jest zezwolenie, a za zgodę należy zapłacić, czy chwasty rozsadzające chodniki i nieznośne dla alergików? Jeśli są to topole o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm nienależące do gatunków rodzimych, jeśli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków - nie zapłacimy za wniosek o ich wycinkę.

36.704 złote

- tyle wynosi kara za samowolne wycięcie brzozy, której obwód pnia wynosi 101 cm. Najwyższą karę zapłacimy za bezprawne wycięcie jesionu wyniosłego - 89.284 złote

Cięcia bez zezwoleń, opłat i kar

Przepisów ustawy o ochronie przyrody dotyczących wydawania zezwoleń na usuwanie drzew i krzewów, pobierania opłat i wymierzania kar nie stosuje się do drzew i krzewów owocowych - o ile nie rosną na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody - na obszarach nieobjętych ochroną krajobrazową.

Nie staramy się o zezwolenia, gdy chcemy wyciąć starą jabłoń lub maliniak. Bez rygorów odbywa się wycinka na plantacjach drzew i krzewów, w tym młodych do 10 lat.

Bez zezwoleń usuwane są drzewa z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego; z wałów przeciwpowodziowych i terenów w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału.

Nie staramy się o dodatkowe zezwolenia, jeśli drzewa lub krzewy stanowią przeszkodę lotniczą, przy budowie drogi, utrudniają meliorację, widoczność sygnalizatorów i pociągów lub utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych, po-wodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, a usuwane są na podstawie decyzji właściwej instytucji.

Jakie opłaty obowiązują w 2011 roku

Stawki opłat za usunięcie drzew i krzewów oraz kar za zniszczenie zieleni obowiązujące w 2011 rok (M.P. z 2010 r. nr 76, poz. 954). Opłaty zmieniają się co roku; w 2011 są nieznacznie wyższe niż w 2010. Poniżej podajemy niektóre maksymalne stawki za wycinanie drzew - za jeden centymetr obwodu pnia mierzonego na wysokości 130 cm:
drzewo o obwodzie pnia do 25 cm
- 312,22 zł za 1 cm
drzewo o obwodzie pnia od 51 do 100 cm
- 740,11 zł za 1 cm
drzewo o obwodzie pnia od 101 do 200 cm
- 1.156,42 zł za 1 cm
drzewo o obwodzie pnia powyżej 700 cm
- 4.047,46 zł za 1 cm
Dla poszczególnych rodzajów, gatunków i odmian drzew stawki są zróżnicowane:

topola, olsza, klon jesionolistny, wierzba, czeremcha amerykańska, akacja - dla tych drzew stawka za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm wynosi - 12,51 zł

kasztanowiec, morwa, jesion amerykański, czeremcha zwyczajna, świerk pospolity, sosna zwyczajna, daglezja, modrzew, brzoza brodawkowata, brzoza omszona - 34,03 zł

dąb, buk, grab, lipa, choina, głóg (drzewiasty), jesion wyniosły, gatunki i odmiany ozdobne jabłoni, śliwy, wiśni i orzecha, leszczyna turecka, brzoza, jodła pospolita, sosna świerk, platan klonolistny, wiąz, cyprysik, żywotnik - 82,77 zł

jodła (pozostałe gatunki i odmiany), tulipanowiec, magnolia, miłorząb, metasekwoja, cis, cypryśnik, bożodrzew - 312,22 zł

Kary za wycięcie drzew lub krzewów

Wycięcie drzew bez zezwolenia podlega karze administracyjnej. Nie jest ona uznaniowa ani stała, lecz ściśle uzależniona od rodzaju drzewa, wieku, średnicy pnia. Im drzewo starsze i grubsze, im rzadsze i bardziej cenne przyrodniczo, tym stawki są wyższe.

Ustawodawca wymienia 3 sytuacje uprawniające do nałożenia kary administracyjnej:
zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów przy okazji niewłaściwego wykonywania robót ziemnych lub używania sprzętu mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz stosowania środków chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności,

usuwanie drzew lub krzewów bez zezwolenia,

zniszczenie spowodowane niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, drzew i krzewów.
Przykładowe kary za usunięcie drzew, wyliczone według obwodu drzewa na wysokości 130 cm:
klon jesionolistny o obwodzie 101 cm - 13.498,04 zł kary
brzoza o obwodzie 101 cm - 36.704,81 zł kary
jesion wyniosły o obwodzie 101 cm - 89.284,40 zł kary.

Gdy masz dworek po pradziadku

Jeśli mieszkasz na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków - obowiązują cię zaostrzone rygory zachowania jej w stanie niezmienionym. Dlatego w tym przypadku zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wydaje wojewódzki konserwator zabytków. Uzyskamy je wówczas, gdy drzewa te są na tyle stare, że zagrażają bezpieczeństwu osób poruszających się po tym terenie albo samemu domostwu.