Prawa pracownika: Pilnuj swojej umowy i nie pracuj za darmo

"Nie pracuj bez umowy, na próbę, za darmo" - to motywy przewodnie kampanii informacyjno-edukacyjnej, opatrzonej hasłem "Zanim podejmiesz pracę". Prowadzi ją Państwowa Inspekcja Pracy, a skierowana jest do osób przygotowujących się do podjęcia pracy, powracających na rynek pracy, ale też do pracodawców i do tych wszystkich, którzy chcą znać przepisy o zatrudnianiu i nie godzą się na manipulowanie przez jakiegokolwiek pracodawcę.

- Celem naszej kampanii jest pogłębienie wiedzy o przepisach prawa pracy przy nawiązaniu stosunku pracy, w szczególności o uprawnieniach i obowiązkach związanych z określonymi rodzajami umów, czasem pracy, wynagrodzeniem za pracę, urlopach wypoczynkowych, obowiązkach pracodawcy związanych z przyjęciem nowego pracownika - mówi Beata Sikora-Nowakowska, starszy inspektor pracy specjalista, a zarazem rzecznik prasowy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach.

W ramach tej kampanii od trzech tygodni - co wtorek - nasza redakcja wspólnie z OIP prowadzi konsultacje telefoniczne. Kolejne planujemy 23 i 30 czerwca. Poniżej publikujemy najczęściej powtarzające się pytania naszych Czytelników i szczegółowe odpowiedzi na nie.

Ekspert OIP wyjaśnia: Trudne decyzje dla pracodawcy

Beata Sikora-Nowakowska, rzecznik prasowy OIP w Katowicach:

Pracuję w firmie z branży ochroniarskiej od 2 lat na podstawie zlecenia. Czas pracy ustalono mi na godziny między 22 a 6 rano. Czy powinienem otrzymywać dodatek za pracę w porze nocnej? Jak długo mogę pracować na podstawie umowy zlecenia?

Przepisy Kodeksu cywilnego nie ustalają żadnych limitów dotyczących tego, jak długo ma trwać zlecenie. Może ono być zawarte na jeden miesiąc, ale też na kilka lat. Odnosząc się do dodatku za pracę w nocy, informuję, że jeśli z zawartej umowy taki dodatek nie wynika, to firma nie ma obowiązku jego wypłaty.
Otrzymałam od pracodawcy do podpisania pismo z nagłówkiem "Porozumienie stron", z którego wynika, że od 1 lipca zgadzam się na obniżenie etatu z całego do połowy. Dodam, że jestem w trzecim miesiącu ciąży. Czy jest to zgodne z prawem?

Z pracownicą, która jest w ciąży - co do zasady - nie można rozwiązać ani wypowiedzieć jej umowy o pracę. Zasady te nie obowiązują przy porozumieniu stron. Istotą porozumienia stron jest bowiem to, że dobrowolnie zgadzamy się na propozycję pracodawcy. W takich sytuacjach ochrona przed niekorzystną zmianą umowy o pracę jest wyłączona. Pracownik wyraża na nią bowiem dobrowolnie zgodę. W sytuacji, gdy pracodawca przedstawia nam do podpisania takie porozumienie stron, możemy odmówić jego podpisania. Lecz jeśli podpisała pani dobrowolnie takie porozumienie stron, zmniejszenie etatu do jednej drugiej jest ważne. Nie ma przy tym znaczenia to, że jest pani w ciąży, gdyż wyraziła pani zgodę na zmianę warunków pracy.

Od miesiąca jestem na zwolnieniu lekarskim. Wczoraj dostałem do domu pisemne rozwiązanie obowiązującej dotąd umowy. Pracuję w ochronie na podstawie umowy zlecenia. Czy szef mógł tak postąpić?

Pracodawca mógł tak zrobić. Przepisy dotyczące zakazu wypowiadania umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności (np. choroby) obowiązują wyłącznie pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy, czyli osób, które mają podpisaną umowę o pracę. Podpisując zlecenie - w sensie prawym - nie jesteśmy pracownikami, lecz zleceniobiorcami. Nasze prawa i obowiązki - w przypadku zlecenia - reguluje zatem Kodeks cywilny, który nie zakazuje rozwiązywania umowy w trakcie L-4.

Prowadzę od kilku lat działalność gospodarczą - zatrudniam 8 pracowników. W związku z trudną sytuacją firmy muszę zwolnić jednego z nich. Wytypowana osoba pracuje u mnie od 2 lat - na podstawie stałej umowy. Kiedy powinnam jej wręczyć wypowiedzenie?
W przypadku umowy na czas nieokreślony, długość wypowiedzenia zależy od stażu pracy w danej firmie. Liczy się przy tym zatrudnienie w oparciu o wszystkie umowy o pracę u danego pracodawcy. W przypadku pracowników pracujących co najmniej 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata - obowiązuje miesięczny okres wypowiedzenia, przy czym umowa rozwiązuje się na koniec miesiąca kalendarzowego. Jeśli zatem wypowiedzenie zostanie złożone w czerwcu, to umowa o pracę rozwiąże się 31 lipca. Bez znaczenia jest to, czy pracownik otrzyma wypowiedzenie 12 czy 29 czerwca.

*BURZOWA MAPA POLSKI ONLINE Gdzie jest burza i przygotuj się [RADAR BURZOWY]
*Tak wygląda certyfikowany dom pasywny w Bielsku-Białej. Ogrzewanie to tylko 400 zł rocznie
*Przepisy drogowe od 18 maja 2015: 50 km/h + odebranie prawa jazdy
*Samochód staranował w przystanek w Chorzowie. Kobieta w szpitalu
*Śląsk Plus. Górny Śląsk jest piękny ZDJĘCIA INTERAKTYWNE