Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Prof. Banyś: Nie ma niebezpieczeństwa marginalizacji Uniwersytetu Śląskiego

Wiesław Banyś
Wiesław Banyś, rektor Uniwersytetu Śląskiego
Wiesław Banyś, rektor Uniwersytetu Śląskiego Lucyna Nenow/Dziennk Zachodni
Z profesorem Wiesławem Banysiem rektorem Uniwersytetu Śląskiego na temat przyszłości śląskiej uczelni w konkekście programu rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r. rozmawia Marcin Zasada

Czy obawy środowisk akademickich dotyczące tzw. uczelni flagowych, a w konsekwencji - marginalizacji mniejszych uniwersytetów, są uzasadnione?
Dyskutujemy o kierunkach rozwoju szkolnictwa wyższego w najbliższych latach, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, która zrzesza ponad 150 rektorów uczelni polskich, przyjęła program rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 roku, który przekazaliśmy w marcu br. pani minister prof. L. Kolarskiej-Bobińskiej. Jednym z elementów prowadzonych dyskusji jest kwestia ewentualnego wyłaniania tzw. uczelni badawczych, wariantów finansowania szkolnictwa wyższego i nauki, oraz deregulacji aktów prawnych, które przełożyłoby się na jeszcze większą autonomię uczelni. Pojawia się zatem także m.in. kwestia jak nasze uczelnie mogłyby być jeszcze bardziej widzialne w świecie, poprzez prowadzenie badań naukowych i kształcenie na najwyższym poziomie.

Czy miałoby się to odbyć kosztem mniejszych ośrodków? Absolutnie nie! Kładziemy nacisk na konieczność zwiększania publicznych nakładów finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę - mamy tutaj duże niedofinansowanie - i część tych dodatkowych środków, mogłaby być przeznaczana na wspomaganie rozwoju najlepszych jednostek badawczych.

Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej mija się z prawdą?
Komitet przedstawia ten problem bardzo jednostronnie. Cały czas podkreślamy, że tworzenie uczelni badawczych musi zakładać dodatkowe środki finansowe, których przyznawanie na ten cel nie może odbywać się kosztem pozostałych uczelni. Każda uczelnia ma swoją ważną rolą do spełnienia - naukową, edukacyjną, cywilizacyjną i kulturową realizowaną w różnych sposób, w otoczeniu, w którym się znajduje. Dyskutowaliśmy o tym m. in. w czasie spotkania reprezentantów uniwersytetów z całego świata w Hamburgu dwa tygodnie temu i przypomnieliśmy tę misję i rolę w opublikowanym tzw. Protokole Hamburskim (http://www.krasp.org.pl/pl/komunikaty/komunikaty), który przesłaliśmy także Pani Minister.
A co ze współfinansowaniem uczelni przez samorządy? Trudno sobie to dziś wyobrazić. Tego też obawia się Komitet Kryzysowy.
Jest to jeden z elementów możliwego dodatkowego wspomagania finansowego działalności uczelni w poszczególnych regionach naszego kraju - na wzór Niemiec, Francji czy Hiszpanii. Zakłada on jednakże konieczną nowelizację ustawy o samorządzie terytorialnym i zapewnienie samorządom dodatkowych odpowiednich środków finansowych, a także zmianę w generalnym sposobie postrzegania roli regionów w naszym kraju. Na razie zasadniczą kwestią jest zwiększanie nakładów na szkolnictwo wyższe i naukę z budżetu państwa. KRASP proponował już w 2009 roku zasadę 4 razy 1% PKB: finansowania z budżetu co najmniej w wysokości 1% PKB szkolnictwa wyższego i nauki. Teraz jest to odpowiednio ok. 0.75 % PKB i 0.30 % PKB. Dzięki dodatkowym, większym, środkom na badania naukowe byłoby możliwe utworzenie uczelni badawczych, bądź wydziałów badawczych w uczelniach - dyskusja na ten temat wciąż się toczy, ale na pewno nie mogłoby się to odbywać kosztem innych ośrodków akademickich.

Obietnice większych pieniędzy na naukę przyjemnie się składa. Jak wygląda ich realizacja?
W roku 2015 budżet szkolnictwa wyższego wzrósł o 6,5 proc. a budżet nauki o 10 proc w stosunku do roku poprzedniego. Nie są to jeszcze, oczywiście, wystarczające wzrosty finansowania, ale nie wolno nam ich nie zauważać. Zdecydowanie postulujemy osiągnięcie co najmniej porównywalnego wzrostu finansowania na rok 2016 i przedstawienia drogi dochodzenia do poziomu 2% PKB w r. 2020, tak, jak to określiła Pani premier w swoim exposé. Będziemy także kontynuować wdrażanie reform w obrębie poszczególnych uczelni, w tym zdecydowany nacisk na jakość kształcenia i badań naukowych oraz większą widzialność naszych ośrodków akademickich w Polsce i zagranicą. Potrzebna będzie również dyskusja nad zwiększaniem roli regionów m. in. we wspieraniu edukacji. Wiele jeszcze pracy i uzgodnień przed nami.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!