Marek Szołtysek: Korona cierniowa - czym była?

Biczowanie i krzyżowanie skazańców było dla znudzonych rzymskich żołnierzy formą sadystycznej rozrywki. I właśnie w przypadku Jezusa z Nazaretu jeden z oprawców, jakiś dowcipniś, postanowił zażartować z Nazarejczyka jako "króla żydowskiego". W tym celu wziął jakąś starą słomianą czapkę, którą być może żołnierze zasłaniali głowy podczas upałów. Był to taki starożytny rodzaj słomkowego kapelusza.

A po co mu to było? Otóż wokół tej czapki łatwiej było owinąć kolczaste gałązki popularnej w Jerozolimie rośliny - takiej jakby odmiany naszej głożyny czy akacji. Z tą tylko różnicą, że akacja ma kolce maksymalnej długości 2 cm, zaś owa jerozolimska roślina ma kolce gigantyczne, przekraczające 5 cm. Tak oto rzymski sadysta zrobił rodzaj śmiesznej czapy najeżonej kolcami, którą wciśnięto ubiczowanemu na głowę.

Kiedy zmarł on już na krzyżu, jego ciało zdjęto i zaniesiono do grobu ufundowanego przez Józefa z Arymatei. Jednak zgodnie z dawną żydowską tradycją, wszystkie zakrwawione narzędzia i przedmioty męki były wówczas uważane za nieczyste.

I co z nimi zrobiono? Wrzucono je do skalnej groty czy jamy, których w miejscu krzyżowania Jezusa było wiele, bo był to teren nieużywanego już kamieniołomu. Zatem do tej skalnej dziury wrzucono poprzeczną belkę krzyża Jezusa, jego pokrwawione podczas drogi krzyżowej szaty, gwoździe, tablice z napisem "Jezus Nazarejczyk król żydowski" oraz koronę cierniową. I tam te narzędzia męki przeleżały około trzysta lat, gdyż prześladowania chrześcijan przez Żydów, a potem przez Rzymian uniemożliwiły wydobycie tych pamiątek męki Jezusa. Dodatkowo wyjęcie ich utrudniał fakt, że teren za cesarza Hadriana w 130 roku został wyrównany przez zasypanie gruzem. I tak było do czasów cesarza Konstantyna, który wreszcie w 313 roku dał chrześcijaństwu swobodę wyznawania religii i skończyły się prześladowania. Wtedy też ochrzczona już matka Konstantyna, św. Helena, pojechała do Jerozolimy, gdzie w oparciu o ustne przekazy tamtejszych chrześcijan, rozpoczęto wielkie prace wykopaliskowe i po usunię-ciu dziesiątek ton gruzu dokopano się wreszcie do kilku świętych miejsc. Między innymi odkryto ową skalną jamę z narzędziami męki Jezusa.

A co przekonało o autentyczności znaleziska? Była nią leżąca obok tablica z tytułem winy - "Jezus Nazarejczyk, król żydowski". Było to w 325 roku.
Po odkryciach św. Heleny, relikwie drzewa Krzyża i inne narzędzia męki Jezusa zaczęły być czczone jako największy skarb chrześcijaństwa. Podzielono je więc na wiele cząsteczek i zaczęto rozwozić po świecie. Dwa ciernie trafiły do pałacu św. Heleny w Rzymie, gdzie są przechowywane do dnia dzisiejszego. Jednak największa część korony cierniowej pozostała w Konstantynopolu, które to miasto faktycznie od IV wieku było nową stolicą Cesarstwa Rzymskiego. Jednak zawirowania dziejowe, wyprawy krzyżowe oraz kłopoty Konstantynopola z najazdami tureckimi spowodowały, że cenne relikwie przedostawały się powoli na teren Europy Zachodniej. Miejscem przerzutowym relikwii stała się bogata Wenecja. Wenecjanie pożyczając ubożejącym cesarzom pieniądze, brali w zastaw bezcenne relikwie.

A kiedy potem cesarze byli niewypłacalni, relikwie sprzedawano. I tak oto za kosmicznie wysoką kwotę król Francji Ludwik IX kupił w 1239 roku dużą cząstkę korony cierniowej Jezusa. Na czele francuskiej grupy negocjacyjnej stał Gauthier Cornut, biskup miasta Sens. Jednak to, co kupił i przywiózł zszokowało króla Ludwika. W średniowieczu wyobrażano już sobie bowiem koronę tak, jak to było na obrazach, czyli sam wieniec z cierni. A tu oto było kilka tylko gałązek i to prawie bez kolców oraz trochę słomy czy suchej trawy z owej słomianej czapki. Paradoksalnie jednak świadczy to o autentyczności korony cierniowej zakupionej przez Ludwika. Do dzisiaj kupioną wówczas koronę cierniową można zobaczyć w Wielki Piątek oraz w każdy pierwszy piątek miesiąca w Katedrze Notre Dame w Paryżu. Natomiast część słomy ze słomianej części korony cierniowej przechowywana jest dzisiaj w muzeum katedralnym w Sens we Francji.

Proszę jednak nie myśleć, że cząsteczki korony cierniowej przechowywane w rzymskim pałacu św. Heleny, w Paryżu i Sens to wszystko. Nie! Koronę cierniową podzielono już bowiem w Konstantynopolu na kilka, a może i kilkanaście części. I dlatego posiadaniem pojedynczych kolców z tej korony szczyci się dzisiaj około 60 miejscowości w Europie. Z pewnością niektóre z nich to falsyfikaty, ale wśród nich niewątpliwym oryginałem jest kawałek gałązki cierniowej z Pizy. To dokładnie ta sama Piza, w której miliony turystów fotografują z wszystkich stron słynną krzywą wieżę. Ale niestety prawie nikt nie ma zielonego pojęcia, że około 300 metrów dalej, przy Via Roma, jest niepozorny kościółek św. Klary, gdzie po lewej stronie za kratami jest "La Reliquia della Santa Spina", czyli relikwia świętego ciernia. Przybyła do Pizy około 1300 roku.

Czy kiedykolwiek uda się naukowo potwierdzić autentyczność zachowanych we Włoszech i Francji fragmentów korony cierniowej Jezusa? Takie badania wymagają zgody wszystkich posiadaczy resztek korony cierniowej. Tymczasem już sprawę przebadali nieco botanicy i stwierdzili, że trawiasta część korony cierniowej to rodzaj sitowia rosnącego w basenie Morza Śródziemnego o nazwie - juncus balticus. Natomiast kolczasta część korony cierniowej pochodzi z popularnej w Ziemi Świętej i Afryce północnej rośliny o nazwie - ziziphus vulgaris lam, zwanej też ziziphus spina Christi.

Roślina ta ma szerokie zastosowanie przy produkcji odżywek do włosów oraz leków na cukrzycę i nerwobóle, natomiast jesienią roślina owocuje małymi jabłuszkami, z których robi się bardzo słodkie konfitury. Przede wszystkim jednak podczas obfitego kwitnięcia pszczoły w oparciu o ten kwiatowy nektar produkują popularny na Bliskim Wschodzie miód o nazwie - Sidr. I kto by pomyślał, że korona cierniowa może mieć jakikolwiek związek ze słodyczą miodu?
[email protected]