Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Co możesz zrobić dla siebie i swojego dziecka

Agata Markowicz
Mikołaj Suchan
Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. KRZYSZTOFEM SODOWSKIM, ordynatorem Oddziału Klinicznego Położnictwa i Ginekologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Rudzie Śląskiej, prezesem oddziału śląskiego Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego

Czy kobiety w Polsce mogą liczyć na opiekę ginekologiczną na tym samym poziomie co ich koleżanki w Unii Europejskiej?
Tak, dostępność badań w Polsce, a także ich jakość, jest dokładnie taka sama jak w innych krajach UE. Problem leży, niestety, gdzie indziej: zbyt wiele kobiet nie chodzi do ginekologa w ogóle, są wśród nich także kobiety w ciąży. Stanowczo za mało ciężarnych zgłasza się także do przesiewowych badań prenatalnych. Rolą lekarzy jest więc edukacja kobiet, aby jak najwięcej wiedziały o możliwościach, jakie daje im współczesna medycyna.

O czym informują nas badania prenatalne i jak często w czasie ciąży powinny być wykonywane?
Badania prenatalne dają odpowiedź, czy rozwijające się w łonie matki dziecko nie ma wad genetycznych lub innych wad rozwojowych. Diagnostyka prenatalna umożliwia stwierdzenie, czy dziecko jest zdrowe. Pierwsze badanie wykonuje się między 12 a 14 tygodniem, drugie - bardzo istotne - między 20 a 22 tygodniem: lekarz ginekolog bada wówczas wszystkie narządy, zwracając szczególną uwagę na wady serca. Trzecie badanie prenatalne ciężarna powinna wykonać między 30 a 32 tygodniem ciąży. Gdy coś zaniepokoi lekarza, może wydać skierowanie na badania inwazyjne - na przykład amniopunkcję, punkcję kosmówki, kordocentezę.

NFZ refunduje badania prenatalne tylko kobietom po 35. roku życia. Czy słusznie?
Jestem przeciwnikiem takiej regulacji. Gdyby mogła je wykonać bezpłatnie każda kobieta ciężarna, z pewnością nie mielibyśmy np. problemu z dziećmi przedwcześnie urodzonymi, dziećmi z bardzo niską masą urodzeniową. Aktualnie na moim oddziale, który posiada III stopień referencyjności, leży kilkanaścioro dzieci z masą urodzeniową między 700 a 900 gramów. To pokłosie tego, że kobiety w czasie ciąży nie miały odpowiedniej opieki i nie były odpowiednio badane. W momencie, kiedy podczas badania prenatalnego wychodzi na jaw jakiś problem - wiele wad można leczyć jeszcze wewnątrz macicy. Dlatego uważam, że bezpłatny dostęp do badań prenatalnych powinna mieć każda kobieta spodziewająca się dziecka. Statystyki dowodzą bowiem, że wystąpieniem wady genetycznej jest obarczona bezwzględnie każda ciąża.


Ciekawostka! Jedno z miast woj. śląskiego odbudowało swoje średniowieczne mury! [ZDJĘCIA]
Mieszkańcy kontra górnicy - wojna w Bytomiu o fedrowanie. KTO MA RACJĘ?

Nawet kobiety dwudziestoparoletniej?
Znam przypadki, kiedy kobiety dwudziestoparoletnie urodziły dziecko z zespołem Downa. Przy okazji warto poruszyć jeszcze jeden bardzo istotny problem: wbrew powszechnie krążącej opinii, kobiet rodzących po 35. roku życia jest stosunkowo niewiele - zaledwie 10 proc. ogólnej populacji. 90 proc. populacji kobiet rodzi poniżej tego wieku. W związku z tym badając kobiety wyłącznie po 35. roku życia, docieramy tylko do 10 proc. kobiet w ciąży. Pozostałe 90 proc. kobiet pozostaje bez należytej kontroli prenatalnej.

Jaki wiek uznaje pan za najlepszy do urodzenia dziecka?
Każdy. Przy możliwościach, jakie daje zapłodnienie pozaustrojowe, górnej granicy teoretycznie nie ma. Dziś urodzić może nawet kobieta, która już dawno nie miesiączkuje i hormonalnie odpoczywa.

A zatem ponadczterdziestoletnia kobieta, która spodziewa się pierwszego dziecka, zupełnie pana nie dziwi...
I jak najbardziej jest zdolna urodzić zdrowe dziecko - oczywiście, jeśli systematycznie chodzi na wizyty kontrolne do lekarza ginekologa i wykonuje potrzebne badania. Moja najstarsza pacjentka w stanie ciężarnym miała 50 lat. Urodziła zdrowe dziecko. Poród odbył się bez żadnych komplikacji, przez cesarskie cięcie. To była jej pierwsza pociecha.

Tym niemniej późne ciąże traktuje się jako podwyższonego ryzyka...
Są to ciąże podwyższonego ryzyka, ale w zdecydowanej większości wypadków kończą się szczęśliwym rozwiązaniem. Wszystko dzięki coraz wyższemu poziomowi diagnostyki prenatalnej. Dziś umożliwia ona tak dokładną ocenę struktur płodu, że w wypadku kobiet rodzących po 35. roku życia nie ma żadnej konieczności wykonywania dodatkowych badań inwazyjnych.

W którym tygodniu można określić płeć dziecka?
Bardzo często jest to już możliwe podczas pierwszego badania między 12 a 14 tygodniem ciąży. Ale przy bardzo niesprzyjających warunkach, gdy np. narządy płciowe są zasłonięte pępowiną, płeć może być trudna do oceny.

A jak lepiej sprowadzić dziecko na świat: siłami natury czy przez cesarskie cięcie?
Oczywiście siłami natury. Cesarskie cięcie to poważna operacja zarezerwowana dla przypadków, gdy nie może dojść do naturalnego rozwiązania: wtedy kiedy dziecko jest szczególnie duże albo źle ułożone, ciąża jest przenoszona, pacjentka ma wadę układu miednicy, uszkodzony staw biodrowy itd. Tym niemniej zdarza się, że kobiety upierają się przy cesarskim cięciu - mimo próby wytłumaczenia im, że poród nie wiąże się z żadnymi komplikacjami. Boją się porodu, powikłań, wiedzą, że po porodzie mogą mieć problem z nietrzymaniem moczu.


Ciekawostka! Jedno z miast woj. śląskiego odbudowało swoje średniowieczne mury! [ZDJĘCIA]
Mieszkańcy kontra górnicy - wojna w Bytomiu o fedrowanie. KTO MA RACJĘ?

Czego pacjentki powinny domagać się podczas badania ginekologicznego?
Standardowe badanie ginekologiczne, oprócz typowego badania na fotelu, powinno składać się z badania USG i oceny szyjki macicy. Lekarz może wykryć w ten sposób zmiany w obrębie narządu rodnego, a nawet dać sygnał poważnych zaburzeń i skierować na dalsze badania. Badaniem dodatkowym jest palpacyjne badanie piersi. Systematyczne wizyty u ginekologa i wykonywanie potrzebnych badań to gwarancja zdrowia intymnego i najlepsza recepta na wczesne wykrycie poważnych nowotworów. Dlatego każda kobieta powinna pamiętać, aby odwiedzać ginekologa przynajmniej raz w roku, chyba że wcześniej wydarzy się coś niepokojącego...

A co powinno kobietę zaniepokoić?
Przede wszystkim każde krwawienie, które pojawia się w nietypowym czasie, a zwłaszcza po półrocznej przerwie. Może to być pierwszy objaw raka macicy. Nowotwór ten występuje najczęściej w szóstej dekadzie życia. Jeżeli natychmiast rozpoczniemy leczenie - jest szansa na 100-procentowe wyleczenie.

Czy właśnie tego nowotworu kobiety powinny bać się najbardziej?
Największą umieralność ma rak jajnika, a najczęstszym nowotworem jest nowotwór gruczołu piersiowego, który kobiety mogą sobie same zdiagnozować - przez systematyczne badanie palpacyjne. Warto to robić, gdyż według badań aż 65 proc. zmian nowotworowych w obrębie piersi kobiety wykrywają u siebie same.

Niektóre kobiety uważają, że po zakończeniu miesiączkowania są "zwolnione" z wizyt w gabinecie ginekologicznym. Czy to prawda?
To jeden z powszechnych mitów. Efektem takich zachowań jest właśnie rosnący procent zachorowań na raka jajników - który zabija podstępnie, a kiedy daje o sobie znać, jest już najczęściej za późno. Szansę na wyleczenie tego nowotworu daje tylko szybkie jego zdiagnozowanie, a to jest możliwe wyłącznie za pomocą badania USG.

Co jest dokładniejsze: badanie ultrasonograficzne piersi czy mammografia?
USG to badanie przeznaczone dla kobiet młodszych, do 40. roku życia, u których gruczoł sutkowy zbudowany jest w przeważającej większości z tkanki gruczołowej, dlatego w ultrasonografie jest on zdecydowanie lepiej widoczny niż sutek kobiety po 45. roku życia. U kobiet dojrzałych gruczoł sutkowy przekształca się bardziej w tkankę tłuszczową. Wtedy zdecydowanie więcej widać w mammografie. W okresie najtrudniejszej diagnostyki, czyli między 40. a 50. rokiem, obydwa te badania powinny się uzupełniać. USG jest badaniem nieinwazyjnym, całkowicie bezpiecznym, bez udziału promieni rentgenowskich - w związku z tym można je powtarzać w dowolnym czasie. Najlepiej robić je raz w roku. Mammografia to badanie z wykorzystaniem promieni rentgena - wystarczy robić je raz na dwa lata.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

NAJBOGATSI I NAJBIEDNIEJSI POSŁOWIE Z WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO - ZOBACZ KONIECZNIE
TOP 14 poszukiwanych przestępców w woj. śląskim ZOBACZ ICH TWARZE

*Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera


Ciekawostka! Jedno z miast woj. śląskiego odbudowało swoje średniowieczne mury! [ZDJĘCIA]
Mieszkańcy kontra górnicy - wojna w Bytomiu o fedrowanie. KTO MA RACJĘ?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!