Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Katowice: Henryk Buszko, wybitny architekt, twórca "gwiazd" i Tysiąclecia, nie żyje

LOTA
Henryk Buszko
Henryk Buszko arc
31 lipca 2015 roku w wieku 91 lat zmarł Henryk Bronisław Buszko – wybitny architekt, współtwórca m.in. osiedla Tysiąclecia i osiedla Roździeńskiego w Katowicach oraz sanatorium w Ustroniu Zawodziu (tzw. piramid).

Henryk Buszko, wybitny architekt, projektant największych katowickich osiedli - Tysiąclecia i Gwiazd - czy słynnych piramid z Ustronia - zmarł w wieku 91 lat. Urodził się 3 września 1924 r. we Lwowie. Większą część zawodowego życia współpracował z Aleksandrem Frantą, z którym zresztą współtworzył większość swoich projektów. Najpierw, jeszcze z Jerzym Gottfriedem pracowali w biurze "Miastoprojekt Katowice", a w 1958 r. Buszko i Franta założyli państwową Pracownię Projektów Budownictwa Ogólnego (PPBO) w Katowicach.

W późniejszych latach, 1970–1978, Buszko był wykładowcą na Politechnice Śląskiej, a w latach 1957–1959 pełnił funkcję prezesa Zarządu Okręgowego SARP Katowice. W latach 1965–1969 i 1972–1975 był prezesem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Architektów Polskich.

W ubiegłym roku w Bibliotece Śląskiej odbył się benefis architekta. Publiczność jak zwykle urzekł opowieściami o swojej i Franty pracy. A trzeba przyznać, że Henryk Buszko, po pierwsze miał o czym, po drugie opowiadać potrafił.

Architektoniczny duet wszedł do historii, jako wybitny, zbuntowany jak na czasy, w których przyszło mu pracować, w końcu wizjonerski. Buszko wspominał kulisy ich pracy podczas spotkań m.in. ze studentami. W trakcie jednego z nich, dwa lata temu, w katowickiej siedzibie SARP, opowiadał jak przy okazji projektowania osiedla Tysiąclecia, o włos a straciliby z Frantą uprawnienia do wykonywania zawodu.

- Jakiś marnej klasy urzędnik w Warszawie w ministerstwie budownictwa wymyślił wtedy, że najlepszą rozpiętością konstrukcyjną jest 6 metrów. My projektując mieszkania wypróbowaliśmy, że na sześciu metrach nie da się zrobić obok siebie pokoju i kuchni, żeby tam jako tako można było żyć. Wyliczyliśmy, że jeśli będzie 6,3 metra, to będzie pokój, do którego będzie można wstawić tapczan czy stolik do nauki dla dziecka, a kuchnia będzie miała własny ciąg wentylacyjny. I tak to zrobiliśmy. Wtedy wojewoda katowicki Jerzy Ziętek dostał pismo, żeby nas ukarać. Wezwał nas. Powiedzieliśmy mu to, co teraz mówię. On popatrzył, podarł pismo, wrzucił do kosza i powiedział: róbcie dalej - mówił.

O włos, a Tysiąclecie zresztą nie wyglądało by tak jak dziś. - Na osiedlu postanowiliśmy uzyskać to, co uznaliśmy za graniczne wartości: żeby każde mieszkanie miało słońce. Po drugie, żeby każde miało otwarte pole na przestrzał, żeby nie robić okna w okno bliżej niż 50 cm. Po trzecie, żeby do każdego domu był przypisany określony teren na chwilową rekreację, trochę zieleni i miejsce do zabaw dla dzieci. Gdyby przestrzegać warunków konkursowych, to by było niemożliwe, bo stwierdzono w nich, że tam mają powstać bloki pasmowe do pięciu kondygnacji, to by oznaczało, że jest blok przy bloku, bez słońca i bez przestrzeni. Mówiono nam, że wysokie budynki są droższe od tych pięciokondygnacyjnych. My wykazaliśmy, że nasze budynki 14-kondygnacyjne są tańsze, bo zajmują mniej powierzchni i tracą mniej energii na zewnątrz. Okazało się też, że zaprojektowane przez nas obiekty są tańsze w wykonaniu - opowiadał.

Zresztą już sama decyzja o budowie osiedla była zarzuceniem planu, jak wspominał Buszko, deglomeracji Katowic. - Po wojnie panowało przekonanie, że lepszy efekt trudniej uzyskać poprawiając, niż tworząc od nowa. Zdecydowano, że na Śląsku łatwiej będzie budować nowe miejsca do mieszkania, nowe miasta, niż korygować to, co było. Wymyśloną więc tzw. deglomerację. Termin ten oznacza tworzenie nowych siedlisk, a pozostawienie tego, co było, do tzw. śmierci technicznej. I tak się miało stać z Katowicami. Wyobraźcie sobie, co czuje trzech młodych architektów (zaraz po wojnie Buszko, Franta i Jerzy Gottfried - absolwenci architektury w Krakowie przyjechali na Śląsk i założyli zespół architektów - przyp. red.), którzy mają się zgodzić, aby wszystkie te familoki zostawić "niech sobie dokończą żywota" i budować nowe. Osiągnęliśmy wielki sukces, bo zwróciliśmy uwagę, że pozostawienie tego wszystkiego do śmierci technicznej jest niedopuszczalne. Starsi architekci byli za deglomeracją. Nie obwiniam ich, bo po prostu w okresie między wojnami nie dysponowaliśmy możliwościami totalnej dyspozycji środkami finansowymi państwa. Stało się to możliwe dopiero gdy upaństwowiono wszystko, wtedy przestała istnieć własność prywatna. Wydarzeniem, które potwierdziło, że my mieliśmy rację, był wybór terenu do realizacji nowej dzielnicy Katowic - Tysiąclecia. To była odpowiedź na deglomerację, pierwsza decyzja, która odwoływała zamrażanie starych miast. Śląsk miał wtedy szczęście, bo wojewodą był Ziętek. I myśmy się właśnie w sprawie deglomeracji zaprzyjaźnili, on też sobie tego nie wyobrażał - mówił Buszko.

Był współautorem nie tylko projektów osiedli Tysiąclecie i Gwiazdy, czy też dzielnicy Leczniczo – Rehabilitacyjnej w Ustroniu – Zawodziu, ale także m.in. pałacu ślubów w Chorzowie, sanatorium w Szczawnicy, Kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach, czy Teatru Ziemi Rybnickiej.

Henryk Buszko zmarł 31 lipca. Nabożeństwo żałobne odbędzie się 5 sierpnia o godz. 18.00 w kościele p.w. Najświętszych Imion Jezusa i Maryi w Katowicach-Brynowie przy ul. Przyklinga. Pogrzeb odbędzie się 6 sierpnia o godz. 14. na cmentarzu parafialnym w Zakopanem przy ul. Nowotarskiej.


*Wybieramy Dziewczynę Lata 2015 ZGŁOŚ SIĘ i ZAGŁOSUJ NA KANDYDATKĘ
*Nowy sklep IKEA powstanie w Zabrzu
*Burza na Śląsku i Zagłębiu. Po burzy Rydułtowy wyglądają jak po wojnie ZDJĘCIA + WIDEO
*Przepis na leczo SPRAWDZONY I NAJSZYBSZY
*Program Rolnik szuka żony 2: Rolniczka Anna będzie gwiazdą
*Plebiscyt Fotolato 2015 WYGRAJ FANTASTYCZNE NAGRODY
*Erotyczna bielizna i gadżety z Zabrza podbijają rynek w Arabii Saudyjskiej

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera