Szumilas: Stawiamy na języki obce i cyfryzację szkoły

Sprawą, która w ostatnich miesiącach budziła najwięcej emocji, jest obniżenie wieku szkolnego do 6 lat. Czy decyzja o tym,
że te dzieci usiądą w szkolnych ławkach 1 września 2014 roku, jest ostateczna?
Tak. Moim pierwszym zadaniem jako ministra było przygotowanie ustawy przesuwającej wejście w życie przepisów o obniżeniu wieku szkolnego do 6 lat na 1 września 2014 roku. Ta ustawa została przyjęta przez Sejm i podpisana przez prezydenta. To jest już obowiązujące prawo.

A co z sześciolatkami do tego czasu?
Rodzice będą mogli zdecydować, czy poślą dziecko do szkoły, czy też pozostawią je w przedszkolu. Jeśli zdecydują się na szkołę, to dyrektor ma obowiązek przyjęcia takiego ucznia.

Laptopy w tornistrach, cyfryzacja szkoły - kiedy takie rozwiązania zostaną przyjęte?
Wokół tego tematu przetoczyła się dyskusja. Zastanawiano się, czy w urządzenia ma być wyposażona szkoła, czy uczeń. Pytano, jakiego przedziału wiekowego cyfryzacja miałaby dotyczyć. W programie rządowym Cyfrowa Szkoła proponujemy wyposażenie w sprzęt klasy czwarte szkół podstawowych (objęte nową podstawą programową), ale z założeniem, że z komputerów będą mogli korzystać także pozostali uczniowie.

Na czym dokładnie polega program Cyfrowa Szkoła?
To program rządowy, który rozpocznie się pilotażem. W jego ramach szkoła będzie mogła nie tylko doposażyć się w sprzęt. Obejmuje on też przygotowanie nauczycieli. Będziemy im pomagać we wprowadzaniu nowych technologii na lekcjach. Przygotujemy też e-podręcznik. Sam pilotaż ma nam odpowiedzieć m.in. na pytanie: jak najlepiej wykorzystać zakupione w ramach programu komputery? Dyrektorzy będą mieli dużą dowolność. To oni zdecydują, czy sprzęt będzie wykorzystywany tylko na lekcjach, czy też laptopy zostaną wypożyczone uczniom do domów. Równolegle wykonywane będzie badanie diagnoza - które z tych rozwiązań daje lepszy e-fekt. Będziemy sprawdzać, w jaki sposób wykorzystywać komputer na zajęciach lekcyjnych, aby osiągnąć lepsze wyniki kształcenia. Dowiemy się, jakie programy edukacyjne są używane. Rezulta-ty badań będą podstawą do zbudowania właściwego rządowego programu Cyfrowa Szkoła.

Czy zanim e-podręczniki wejdą do użytku, można zapobiec niemal corocznym zmianom w obecnych - papierowych? Z ich powodu rodzice nie mogą kupować używanych książek.
Do konsultacji społecznych wysłałam właśnie projekt rozporządzenia, zgodnie z którym pod-ręcznik nie może być zmieniany przez wydawcę częściej niż raz na trzy lata. Wiedza nie ulega dezaktualizacji aż tak szybko, by zmian dokonywać co roku. Jest i drugi problem związany z podręcznikami. To wprowadzanie nowej podstawy programowej. Rodzice dzieci, które we wrześniu tego roku pójdą do IV klasy szkoły podstawowej i I klasy liceum ogólnokształcącego, będą zmuszeni do zakupu nowych podręczników. Wiedząc, że to duży wydatek, będziemy kontynuować rządowy program "Wypraw-ka szkolna". Pieniądze na dofinansowanie podręczników trafią do samorządów, a stamtąd do szkół.

Kto ma szanse na dotację?
Stosowane będzie kryterium dochodowe. Szczegółowe informacje będą udzielane w szkołach. Pomyśleliśmy także o dzieciach z rodzin, w których dochód przekracza kryterium finansowe, a które mimo to nie mogą sobie pozwolić na kupno książek. Dyrektor szkoły będzie mógł zdecydować o dofinansowaniu dla takiego dziecka. Ma na to aż 10 procent środków ponad potrzeby wynikające z kryteriów dochodowych. Apelujemy do samorządów i dyrektorów szkół, by z tej możliwości korzystali.
Gimnazja, choć istnieją już ponad 10 lat, ciągle budzą wątpliwości. Czy jest możliwy powrót do 8-letniej szkoły podstawowej i 4-letniego liceum?

U genezy powstania gimnazjów leżało to, że innych warunków i metod nauczania potrzebuje dziecko, a innych dorastający młody człowiek. Mając na uwadze też obniżenie wieku szkolnego, trudno sobie wyobrazić szkołę, w której 6-latek uczy się razem z 15-latkiem. Z tego względu powrót do poprzedniej organizacji szkół jest niemożliwy. Muszą funkcjonować 6-klasowe szkoły podstawowe, które zapewnią małemu dziecku bezpieczne i przyjazne warunki kształcenia. A przed 13-, 15-latkami trzeba postawić inne, wyższe wymagania. Zresztą, międzynarodowe niezależne badania, którym regularnie poddaje się Polska, pokazały, że jeśli chodzi o wyniki nauczania, to polscy uczniowie - od momentu powstania gimnazjów - są coraz lepsi. W 2000 roku byliśmy poniżej średniej w badanych krajach, obecnie jesteśmy - powyżej.

Nowy egzamin gimnazjalny już w kwietniu. Co się zmieni?
Uczniowie do tej pory zdawali część matematyczno-przyrodniczą i humanistyczną oraz język obcy, czyli były 3 arkusze. Teraz będą zdawać oddzielnie język polski, historię, matematykę, na-uki przyrodnicze, język obcy na poziomie podstawowym i język obcy na poziomie rozszerzonym (jeśli uczyli się języka co najmniej 6 lat). W sumie będzie 6 arkuszy. Zmieniony będzie sposób formułowania zadań, tak, aby sprawdzić nie wiedzę encyklopedyczną ucznia, a jego umiejętności. Zobaczyć, jak radzi sobie z rozwiązywaniem problemów. Inny też będzie sposób sprawdzania zadań. Będzie to sposób holistyczny, czyli nie szukanie słów kluczy, tylko sprawdzenie, czy uczeń w rozumowaniu przeszedł etapy prowadzące do rozwiązania.

Problemem w gimnazjach jest agresja nastolatków.
Dostrzegam go i uważam, że potrzebne jest szerokie wsparcie dla nauczycieli oraz budowanie koalicji na poziomie samorządu terytorialnego. Chcę pomagać nauczycielom w ich codziennej pra-cy. Rozpoczynamy unijny projekt - system wsparcia szkół, gdzie poradnie psychologiczno-pedagogiczne i ośrodki doskonalenia zawodowego będą wspierały nauczycieli w ich działaniach na terenie szkoły.

Od września czekają nas duże zmiany w szkołach.
Będą funkcjonować następujące szkoły ponadgimnazjalne: zasadnicza szkoła zawodowa, technikum i liceum ogólnokształcące. Nie będzie już naboru do liceum profilowanego. Ten typ szkoły - po trosze szkoła zawodowa i liceum - po prostu się nie sprawdził. Nie dawał kwalifikacji i nie był popularny.

Uczniowie, np. na lekcjach historii, trzy razy - na wszystkich poziomach kształcenia - przerabiają ten sam materiał. W efekcie znają świetnie bitwę pod Grunwaldem, ale nie wiedzą, kim jest Lech Wałęsa.
Nowa podstawa programowa, która od września będzie realizowana w liceach i technikach, jest odpowiedzią na ten problem. Wprowadza zasadę, że uczeń rozpoczyna naukę historii w szkole podstawowej od starożytności i kontynuuje ją w gimnazjum, poznając następne epo-ki. Natomiast w pierwszej klasie szkoły średniej uczy się historii najnowszej. Tak ułożony materiał da gwarancję, że młodzież dobrze pozna także historię współczesną. Nauczanie historii będzie kontynuowane również w klasie II i III liceum. Część uczniów będzie uczyć się jej na poziomie rozszerzonym, część - jako przedmiotu uzupełniającego "historia i społeczeństwo". Ważne jest również, że zamiast profilu klasy, każdy uczeń szkoły średniej będzie musiał wybrać 2-4 przedmioty, których będzie się uczył na poziomie rozszerzonym. Może wybrać przedmioty humanistyczne, jak język polski, obcy, historia lub ścisłe, np. matematykę, chemię, fizykę. Możliwy jest też wybór mieszany, np. matematyka z historią czy też język obcy z biologią.

Kiedy będzie wybierać?
Pod koniec I klasy liceum lub II technikum, choć nie mogę wykluczyć, że dyrektor danej placówki poprosi o taką deklarację już w momencie rekrutacji.

Do tej pory uczeń składał podanie o przyjęcie na przykład do klasy humanistycznej lub matematycznej. Te klasy znikają czy nie?
Teraz uczeń będzie wybierał przedmioty, jakich będzie się uczył na poziomie rozszerzonym, a nie klasy czy profile. Jeżeli będą to przedmioty z grupy humanistycznych, to klasa, do której chodzi, będzie w sposób naturalny klasą humanistyczną, a jeśli ścisłe, to matematyczno-fizyczną. Ważne jest, że każdy uczeń będzie musiał wybrać co najmniej dwa przedmioty na poziomie rozszerzonym.

To prawda, że na profilu humanistycznym nie będzie fizyki ani chemii?
Absolutnie nie. Zapewnimy równowagę pomiędzy wykształceniem humanistycznym a ścisłym. Uczeń, który wybierze przedmioty ścisłe, będzie się jeszcze uczył przedmiotu "historia i społeczeństwo". W jaki sposób? Otóż, to jest ten czas, kiedy uczeń - na podstawie zdobytych wcześniej wiadomości - będzie mógł krytycznie spojrzeć na to, czego się nauczył: porównywać epoki, wyciągać wnioski. Z kolei w klasie z rozszerzonymi przedmiotami humanistycznymi, będzie przyroda. Ten przedmiot, to nauczanie - w sposób przekrojowy - fizyki, chemii, biologii i geografii. Możliwy będzie też wariant, kiedy uczeń wybiera np. język polski, historię, geografię i chemię, czyli uczy się na poziomie rozszerzonym zarówno przedmiotów humanistycznych, jak i ścisłych. To nauczanie z jednej strony powoduje, że uczeń kończąc szkołę, ma wykształcenie ogólne, bo ma bazę i wiedzę przekrojową ze wszystkich przedmiotów, ale z drugiej strony - już się przygotowuje do studiowania konkretnych kierunków.

Czy nauka języka angielskiego nie mogłaby kończyć się uzyskaniem certyfikatu?
Takim certyfikatem powinien być egzamin maturalny, bo to on określa umiejętności ucznia. Powinniśmy dążyć do tego, aby w czasie 12-letniej nauki znajomość angielskiego była na wysokim poziomie. Do tej pory był z tym kłopot, bo dzieci zaczynały jego naukę w różnym wieku: jedne w pierwszej klasie szkoły podstawowej, inne w czwartej. Potem nie zawsze kontynuowały tę naukę w gimnazjum, tylko uczyły się nowego języka. W nowej podstawie programowej mamy zapewnioną kontynuację jednego języka przez wszystkie szczeble nauczania.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

*NAJZABAWNIEJSZE ŚLĄSKIE SŁOWA - WYNIKI PLEBISCYTU
*WSTRZĄSAJĄCA HISTORIA ŚMIERCI MAGDY Z SOSNOWCA - POZNAJ SZCZEGÓŁY

*ALE FUTURYSTYKA! Zobacz jak będą wyglądać Katowice w 2015 roku. WIZUALIZACJE
*Niesamowicie GORĄCE DZIEWCZYNY na mroźne dni. Zobacz FOTKI Queen Śląska i Zagłębia