Kiedy oczy zachodzą mgłą. Prawie wszystko o zaćmie

Na co najczęściej chorują nasze oczy?
Schorzeń oczu jest bardzo dużo. Często zależą od wieku. Po 40. roku życia przeważnie zaczynają się zaburzenia akomodacji, pacjenci żartują, że ręce im się wydłużają przy czytaniu i pojawia się potrzeba zakładania okularów. Osoby po 60. roku życia częściej za to chorują na zaćmę, jaskrę czy zmiany w siatkówce. Choroby oczu mogą dotyczyć każdej jego części: gałki ocznej, siatkówki, spojówki, rogówki. Mogą być spowodowane wadami wzroku, stanami zapalnymi, ogólnym złym stanem zdrowia, jak również starzeniem się organizmu. Odrębną gałęzią wiedzy są schorzenia oczu u dzieci.

Jak często powinno się badać wzrok?
Osoby zdrowe do 60. roku życia mogą badać oczy co 5 lat. Po 60. roku życia powinniśmy odwiedzać okulistę raz w roku. Naturalnie, jeśli mamy problemy z oczami, powinniśmy udać się do lekarza niezwłocznie.

Które schorzenia oczu dziedziczymy?
Wszelkie zapalenia, wywoływane są zazwyczaj przez bakterie, wirusy czy grzyby, ale już zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki, schorzenia rogówki czy wszelkiego rodzaju dystrofie mogą mieć częściowo genetyczne uwarunkowania.

Czy odpowiednim trybem życia możemy nie dopuścić do choroby?
W wypadku niektórych schorzeń oczu dieta ma znaczenie. Dotyczy to m.in. zwyrodnienia plamki. Dowiedziono też, że zdrowe odżywianie ma znaczenie w wypadku zaćmy, żyjąc zdrowo możemy odsuwać od siebie tę chorobę, przy czym niewskazana jest ani zbyt rygorystyczna dieta, ani zbyt dużo witamin i suplementów diety. Jednak, co pragnę podkreślić, jedyną skuteczną metodą leczenia zaćmy jest operacja.

Co to jest zaćma i jakie są jej rodzaje?
Zaćma, znana też jako katarakta, polega na prowadzącym do zaburzeń w ostrości widzenia zmętnieniu soczewki. Jest to jedna z najczęstszych chorób oczu. Wśród wielu typów zaćmy najbardziej rozpowszechnioną jest odmiana "starcza", czyli związana z wiekiem. Występuje głównie u osób po 60. roku życia. Odrębny problem to tzw. zaćma wrodzona. Generalnie zaćmę można podzielić na centralną, podtorebkową, korową, jądrową albo brunatną. Od jej rodzaju uzależniony jest sposób prowadzenia operacji. Dla pacjenta, niezależnie od tego, jaka to jest zaćma, istotne jest, że widzi za mgłą. Może wtedy np. wpaść na ulicy pod samochód. Czasem ma wrażenie rozszczepienia obrazu. Kiedy u osób do 60. roku życia pojawiają się zaćmy tylnotorebkowe, wtedy najczęściej mają oni zaburzenia czytania do bliży. Zaćmę możemy też podzielić w zależności od tego, jak jest zaawansowana, czy jest początkowa, pęczniejąca czy przejrzała. Jak ktoś bowiem za długo czeka z decyzją o jej usunięciu, sprawia, że podczas operacji pojawi się większy problem. Obecnie im szybciej zoperujemy zaćmę, tym efekt końcowy będzie lepszy.

Czy to znaczy, że nie trzeba już, jak dawniej, czekać z operacją do momentu, aż zaćma całkiem zarośnie, aż przestaniemy widzieć?
Kiedyś operowano zaćmy dojrzałe, bowiem tylko takie można było usuwać metodą krioekstrakcji. Kolejnym etapem było przejście do metod zewnątrztorebkowych i zmniejszanie cięcia. Teraz metoda fakoemulsyfikacji ultradźwiękowej czy wodnej pozwala nam na bardzo malutkie cięcia. Im mniejsza więc zaćma, tym lepsza do operowania.

Jakie są objawy zaćmy?
Przede wszystkim pacjent widzi za mgłą. Problemy z widzeniem w jasnym świetle, szybkie męczenie się oczu, zniekształcone widzenie przedmiotów to też niepokojące objawy. Czasem, w niektórych momentach dnia, spada zdolność widzenia do dali, czasem, w zależności od rodzaju zaćmy - do bliży. Bywa, że nie można zgrać obrazu z jednego i drugiego oka. W wypadku zaćm częściowych można gorzej widzieć jednym okiem.

Te same objawy mogą też dawać inne schorzenia oka?
Naturalnie, dlatego trzeba się szybko skonsultować z okulistą. Mętniejąca soczewka może być też objawem schorzeń siatkówki. Pamiętajmy o jaskrze, która stanowi o wiele trudniejszy niż zaćma problem do leczenia.

Czy zaćma może towarzyszyć innym chorobom?
Zaćma lubi chodzić w parze z niektórymi schorzeniami. Narażeni są na nią pacjenci z cukrzycą, schorzeniami kardiologicznymi i metabolicznymi. Często badać oczy powinni ci, którzy z powodu schorzeń alergicznych, astmy czy reumatologicznych długotrwale przyjmują sterydy. Leki sterydowe mogą sprzyjać pojawieniu się zaćmy.

Czy jest coś takiego jak zaćma pourazowa?
Znane są przypadki zaćmy pourazowej, powstałej w wyniku uszkodzenia oka ciałami obcymi, silnego promieniowania, porażenia prądem. Jeśli po uderzeniu się w oko albo w jakąś część głowy będziemy mieć, czasem nie od razu, problemy ze wzrokiem, należy niezwłocznie udać się do okulisty.

Nieleczona zaćma prowadzi do...
... ślepoty. Trzeba pamiętać, że zaćma uważana jest za ślepotę odwracalną do momentu, gdy jest możliwość jej zoperowania. Jeśli zaćmie towarzyszą inne schorzenia, np. jaskra, to jest to wskazanie do jak najszybszego usunięcia zaćmy, aby zrobić miejsce do uregulowania ciśnienia wewnątrzgałkowego.

W pani szpitalu tydzień temu zoperowano zaćmę u 102-lat-ki. Wiek nie jest przeszkodą w wykonaniu takich zabiegów?
Operowanie ludzi po 90. roku życia związane jest w medycynie z możliwością zastosowania u nich bezpiecznych metod znieczulenia. W wypadku operacji zaćmy znieczulenie jest bardzo przyjazne dla pacjentów. To znieczulenie miejscowe, kroplowe. Dziś nie usypia się już pacjentów do operacji zaćmy z wyjątkiem dzieci i tych, z którymi nie można nawiązać logicznego kontaktu.

Jak długo trwa operacja usunięcia zaćmy?
Zależy to od umiejętności chirurga, zwykle od 5 do 10 minut, a pacjent po 2 godzinach może iść do domu.

Czy za zabieg trzeba płacić?
Pacjent ubezpieczony ma prawo do bezpłatnego zabiegu usunięcia zaćmy. Niestety, limity kontraktów z NFZ sprawiają, że trzeba czekać w kolejce. O tym, jak długo, zależy też stan naszego zdrowia i stopień zaawansowania zaćmy.

Czy płacąc można ominąć kolejkę?
W publicznych placówkach jest to niemożliwe. Jeśli kogoś stać na zabieg, może go szybciej wykonać w prywatnych ośrodkach okulistycznych.

Dawniej po operacji zaćmy trzeba było chodzić w okularach z dużą ilością dioptrii. A teraz?
Dokonała się w tej kwestii rewolucja. Możemy wszczepiać różne soczewki. M.in. tzw. soczewki premium, dzięki którym można potem obyć się bez okularów. Ich rodzaj zależy od pierwotnej wady naszego wzroku.

Czy za luksus niechodzenia w okularach trzeba dopłacić?
Soczewki premium nie są refundowane przez NFZ, więc trzeba za nie dopłacić. Nasz szpital ma je gratis od producenta, więc u nas ich wszczepienie obecnie jest nieodpłatne. Maria Zawała, Anna Sojka

Spotkania Medyczne na antenie Radia Katowice dziś o godz. 12.15.

Najważniejsze zalecenia dotyczące profilaktyki chorób oczu, w tym zaćmy, przedstawiła na kwietniowych Spotkaniach Medycznych dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek, zastępca dyrektora ds. lecznictwa Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 5 Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
1. Regularnie badaj wzrok. Raz na pięć lat do 60. roku życia. Potem- raz na rok. Do okulisty nie potrzeba skierowania.
2. Nie lekceważ pierwszych objawów zaćmy. Zawsze, gdy gorzej widzisz, zgłoś się do okulisty.
3. Chcesz zachować komfort życia do późnych lat, zoperuj zaćmę.
Partnerem Spotkań Medycznych jest Wydział Opieki Zdrowotnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

*Nowy taryfikator mandatów SPRAWDŹ, ZA CO GROŻĄ WYŻSZE KARY
*Sprawa Madzi z Sosnowca - ustalenia prokuratorów, zeznania rodziców, wielka ucieczka Katarzyny W.

* BUDYNEK JAK TITANIC? JEDNA Z NAJWIĘKSZYCH ZABRZAŃSKICH TAJEMNIC ODKRYTA [ZDJĘCIA + FILM]
* OSTATNI CASTING MISS ZAGŁĘBIA 2012 [ZOBACZ ZDJĘCIA!]