Prof. Runge: Spis powszechny? Nie ma narodowości śląskiej [WYWIAD]

W ubiegłorocznym spisie powszechnym 809 tys. osób zadeklarowało swoje przywiązanie do śląskości. Co to oznacza dla pana profesora?
Nic.

Jak to, nic?
Dla mnie te wyniki są niewiarygodne i zawyżone.

Dlaczego są zawyżone?
Podobny spis w Republice Czeskiej wykazał, że tam do śląskości przyznało się 12 tys. osób. Uwzględniając wielkości obu krajów liczba 809 tys. wydaje się zawyżona, ale jak bardzo, tego bez dodatkowych badań nie ustalimy.

Spis powszechny, czy spisek powszechny CZYTAJ OPINIE NAUKOWCÓW TUTAJ

RUNGE: WYNIKI SPISU POWSZECHNEGO SĄ NIEWIARYGODNE
PROF. RUNGE: MAMY DO CZYNIENIA Z GRUPĄ ETNICZNA, A NIE NARODOWOŚCIĄ
SMOLORZ KONTRA RUNGE: OSTATNI DZWON SPISOWEJ TRWOGI
SPIS POWSZECHNY CZY SPISEK? PYTA POSEŁ MAREK PLURA
SPIS POWSZECHNY NA ŚLĄSKU JEST JAK PLEBISCYT
RAŚ: SPIS POWSZECHNY NARUSZA PRAWA CZŁOWIEKA. TO SKANDAL!
SPIS POWSZECHNY CZY RACZEJ WYBIÓRCZY?

Podważanie wiarygodności spisu to poważne zarzuty.
Nie jestem odosobniony. Nie znam nikogo w swoim środowisku naukowym, jak też w innych ośrodkach akademickich, a przeprowadziłem taką kwerendę, do której dotarłby rachmistrz i pytał o narodowość. Z racji zawodu geografa wiele z tych osób próbowało przekazać dane przez internet. Po wejściu na stronę Głównego Urzędu Statystycznego, rezygnowały, bo pytania o narodowość były nie do przyjęcia.

Pierwsze pytanie w kwestionariuszu spisowym brzmiało: "Jaka jest Pana/Pani narodowość? (przez narodowość należy rozumieć przynależność narodową lub etniczną)". Brak precyzji?
Oczywiście, bo narodowość i grupa etniczna to są dwie różne płaszczyzny. Ale to jest pierwszy poziom nieprecyzyjności tego pytania. Potem były wyszczególnione narodowości, m.in. polska, białoruska, karaimska, choć karaimska to nie jest narodowość, tylko grupa etniczna, podobnie jak romska, arabska, liberyjska itp. Narodowość tzw. śląską wrzucono do kategorii: "inne", gdzie pomieszczono narodowości, grupy etniczne i plemiona.

Bardziej zdumiewa drugie pytanie: "Czy odczuwa Pan/Pani przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?" Można odczuwać przynależność do narodu?
Oczywiście, że nie. Ktoś jest przedstawicielem jakiegoś narodu lub nie jest. Można odczuwać tożsamość, sympatię. Pomylono w tym kwestionariuszu narodowości i tożsamości. Do tego nie przeprowadziliśmy spisu bezpośrednio, zgodnie ze standardami, jakie w 1846 roku zdefiniował belgijski statystyk A. Quetelet.
Jakie to standardy?
Spis musi być, po pierwsze: powszechny, a więc objąć wszystkie osoby, które temu badaniu podlegają. Po drugie, jednoczesny, a zatem przeprowadzony w ściśle określonym czasie, ponieważ zjawiska ludnościowe mają tendencję do zmian. Trzecia cecha to bezpośredniość. Prowadzimy badania wprost u respondenta przez osoby upoważnione. I czwarta cecha - imienność, bo możemy przypisać wyniki tego spisu do konkretnej osoby. W spisie w 2011 roku tylko imienność została zachowana.

Spis trwał 3 miesiące, od kwietnia do czerwca. Za długo?
Stanowczo za długo. Spis powinien być przeprowadzony w momencie, w którym poziom migracji jest relatywnie najmniejszy, w końcu grudnia, w latach kończących się na zero. Warunki te zapewniają krajową i międzynarodową porównywalność danych.

Prof. Andrzej Barczak, ekonomista, twierdzi, że świat odchodzi od badań całkowitych, czyli takich, gdzie rachmistrz dociera do wszystkich respondentów, na rzecz badań grupy reprezentacyjnej.

Spis powszechny, czy spisek powszechny CZYTAJ OPINIE NAUKOWCÓW TUTAJ

RUNGE: WYNIKI SPISU POWSZECHNEGO SĄ NIEWIARYGODNE
PROF. RUNGE: MAMY DO CZYNIENIA Z GRUPĄ ETNICZNA, A NIE NARODOWOŚCIĄ
SMOLORZ KONTRA RUNGE: OSTATNI DZWON SPISOWEJ TRWOGI
SPIS POWSZECHNY CZY SPISEK? PYTA POSEŁ MAREK PLURA
SPIS POWSZECHNY NA ŚLĄSKU JEST JAK PLEBISCYT
RAŚ: SPIS POWSZECHNY NARUSZA PRAWA CZŁOWIEKA. TO SKANDAL!
SPIS POWSZECHNY CZY RACZEJ WYBIÓRCZY?

Jeśli w spisie stawiamy pytania o tzw. dane twarde, jak płeć, wiek, zamieszkanie, to możemy posłużyć się grupą reprezentacyjną. Jeśli pytamy o tożsamość, świadomość (dane miękkie), to żadne uogólnienia nie dają prawdziwego obrazu społeczeństwa. Nie wiemy, co myślą, odczuwają pozostali.

Rachmistrzowie dotarli do grupy wylosowanych osób, stanowiących 20 proc. respondentów. Jak w ten sposób uzyskane dane będą połączone z samospisem przez internet, z danymi pozyskiwanymi przez telefon (call center)?
Było jeszcze czwarte źródło informacji - system PESEL. Żeby móc porównywać dane, to metodologia badań musi się cechować jednoznacznością. Doprawdy nie wiem, jak te dane zostaną sprowadzone do jednej płaszczyzny.

Wiemy, gdzie mieszkają osoby deklarujące śląskość?
My, jako geografowie społeczni, a także takie organizacje jak RAŚ, oczekujemy, że ten wynik da się przełożyć na przestrzeń, że wykreślimy mapę, która nam zilustruje, w których gminach będzie taki, nie inny odsetek tzw. narodowości śląskiej. Jeżeli badanie bezpośrednie dotyczyło jedynie 20 proc., to w sensie statystycznym próba jest zbyt mała, żeby móc wnioskować, jak jest naprawdę. Każdy statystyk, obok badań na losowej grupie, musi przeprowadzić weryfikację uzyskanych informacji określonymi testami. Na temat tej weryfikacji nic się nie mówi.
Respondenci mogli kłamać?
Nie wiemy, czym się kierowali deklarując przynależność do śląskości. Może zrobili komuś na złość? Nie wiemy, jak rachmistrzowie zadawali pytanie o tę narodowość. Może się spieszyli?

Spis przeprowadzono z polecenia Unii Europejskiej. W krajach UE jest inaczej?
Społeczeństwa zachodnie są bardziej karne i odpowiedzialne. W Szwecji tradycje jednakowych spisów przetrwały od XVII w. i tam można wyniki wiarygodnie ze sobą porównywać, bo Szwedzi robią to rzetelnie.

809 tys. osób w woj. śląskim i opolskim złożyło deklarację śląskiej identyfikacji narodowo-etnicznej, z tego 362 tys. uważa się za Ślązaków i nic więcej, a 415 tys. śląskość łączy z polskością. Jeśli nawet nie sposób zinterpretować te liczby, bo nie znamy metodologii, trudno tę wiedzę lekceważyć.
Proszę pamiętać, że w woj. śląskim i opolskim żyje 5,5 mln osób. Jeśli już będziemy się upierać przy narodowości śląskiej, to dla jakiego obszaru?

Górnego Śląska, tak myślę.
Mamy 12 tys. Ślązaków po stronie czeskiej. Będziemy anektować część Republiki Czeskiej? Idąc dalej, Śląsk w granicach historyczno-geograficznych aż po Łużyce? Na Dolnym Śląsku nie ma Ślązaków, jest ludność napływowa.

Twierdzi pan profesor, że nie ma narodowości śląskiej?
Zgodnie z definicją stosowaną w naukach społecznych i geograficznych, pod pojęciem narodowości należy rozumieć historycznie wykształconą wspólnotę ludzi, która wyróżnia się świadomością narodową, to jest poczuciem przynależności jej form do danego narodu. Cechy przynależne do narodu to, po pierwsze - terytorium, a po drugie - ciągłość dziejów. Kiedy się zaczyna narodowość śląska w kategorii ciągłości dziejów? Niech mi to pani udowodni.

Spis powszechny, czy spisek powszechny CZYTAJ OPINIE NAUKOWCÓW TUTAJ

RUNGE: WYNIKI SPISU POWSZECHNEGO SĄ NIEWIARYGODNE
PROF. RUNGE: MAMY DO CZYNIENIA Z GRUPĄ ETNICZNA, A NIE NARODOWOŚCIĄ
SMOLORZ KONTRA RUNGE: OSTATNI DZWON SPISOWEJ TRWOGI
SPIS POWSZECHNY CZY SPISEK? PYTA POSEŁ MAREK PLURA
SPIS POWSZECHNY NA ŚLĄSKU JEST JAK PLEBISCYT
RAŚ: SPIS POWSZECHNY NARUSZA PRAWA CZŁOWIEKA. TO SKANDAL!
SPIS POWSZECHNY CZY RACZEJ WYBIÓRCZY?

Od średniowiecza i pierwszych Piastów.
Wtedy zamieszkała ten region w dużej mierze ludność polska, ale było jej niewiele. Co się dzieje, gdy kończy się monarchia habsburska i dochodzi do wojen śląskich w XVIII w.? Śląsk przejmują Prusy, a wraz z odkryciem węgla rozpoczyna się masowa imigracja z różnych części Europy. Imigranci wtapiają się w tutejszą społeczność.

Wielu mieszkańców historycznego Śląska do dziś mówi: "my som stond, czy stela". Podkreślają w ten sposób swoje trwanie na tej ziemi.
Jeśli spojrzymy na ten problem przez pryzmat matematyki, to mamy do czynienia ze zbiorem rozmytym. Nie ma wyraźnie określonych granic, ludność napływowa dominuje. Moi przodkowie wywodzą się prawdopodobnie z Przedgórza Sudeckiego. Jestem z urodzenia Ślązakiem, ale nie mam dowodu na to, że jest to ciągłość historyczna.
Są śląskie enklawy - Lipiny czy Dąbrówka Wielka.
To są przykłady zbioru rozmytego. Kaszubi są skoncentrowani terytorialnie w przestrzeni społecznej Pomorza i przez to są bardziej wyraziści. Ślązacy się rozmyli w wyniku procesów urbanistycznych. Sięgnijmy po trzecią cechę narodu - tradycja polityczna.

Próby formowania regionalizmu za czasów Korfantego?
Były także próby po wojnie, ale jak przyszła wielka inwestycja, typu Huta Katowice, i napływ ludności z kraju, próby się skończyły. W Tychach w każdym bloku są przybysze z różnych stron Polski.

O narodzie świadczy jego kultura.
Wspólna kultura, to jest czwarta cecha narodu, a nie sama kultura.

Spis powszechny, czy spisek powszechny CZYTAJ OPINIE NAUKOWCÓW TUTAJ

RUNGE: WYNIKI SPISU POWSZECHNEGO SĄ NIEWIARYGODNE
PROF. RUNGE: MAMY DO CZYNIENIA Z GRUPĄ ETNICZNA, A NIE NARODOWOŚCIĄ
SMOLORZ KONTRA RUNGE: OSTATNI DZWON SPISOWEJ TRWOGI
SPIS POWSZECHNY CZY SPISEK? PYTA POSEŁ MAREK PLURA
SPIS POWSZECHNY NA ŚLĄSKU JEST JAK PLEBISCYT
RAŚ: SPIS POWSZECHNY NARUSZA PRAWA CZŁOWIEKA. TO SKANDAL!
SPIS POWSZECHNY CZY RACZEJ WYBIÓRCZY?

Gwary śląskie nie są językiem - mówią językoznawcy.
Gwara śląska nie jest tworem oryginalnym, a więc piąta cecha narodu nie jest spełniona. Zostaje cecha szósta - religia, która na Śląsku nie jest jednolita (katolicy, ewangelicy) i cecha siódma - wspólnota gospodarcza. Żaden z tych siedmiu elementów nie jest spełniony, by mówić o narodowości śląskiej.

Prof. Jerzy Runge jest kierownikiem Zakładu Geografii Społecznej Uniwersytetu Śląskiego.
"Mam zastrzeżenia do dyrekcji Głównego Urzędu Statystycznego, że przed spisem nie przeprowadziła konsultacji w środowiskach naukowych, zwłaszcza tych regionów, gdzie mamy do czynienia z grupami etnicznymi" - mówi profesor w naszej gazecie.

* CZYTAJ KONIECZNIE:

*TAKIEJ BIJATYKI NIE BYŁO W KATOWICACH OD LAT! ANTYFASZYŚCI KONTRA POLICJA - ZOBACZ ZDJĘCIA i FILMY
*EGZAMIN GIMNAZJALNY 2012 - SPRAWDŹ JAK CI POSZŁO, ZOBACZ ARKUSZE i ODPOWIEDZI. PRZECZYTAJ O PRZECIEKACH

* BUDYNEK JAK TITANIC? JEDNA Z NAJWIĘKSZYCH ZABRZAŃSKICH TAJEMNIC ODKRYTA [ZDJĘCIA + FILM]
* OSTATNI CASTING MISS ZAGŁĘBIA 2012 [ZOBACZ ZDJĘCIA!]