18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Film o Paktofonice "Jesteś Bogiem" [RECENZJA] pokazany w Katowicach

Witold Stech
Witold Stech
Katowice. 13 września 2012. Śląska prapremiera filmu "Jesteś Bogiem" w reżyserii Leszka Dawida. Miejsce: Kinoteatr Rialto. Publika szczelnie wypełnia salę. Film, na który czekało tak wielu wchodzi na ekrany kin. Przeczytaj recenzję. Jesteś Bogiem recenzja.

Jesteś Bogiem recenzja:

O hip-hopie w polskich mediach słyszy się dość rzadko, ten gatunek muzyczny jest wręcz często pomijany. A to przez uliczno-blokowe nie zawsze grzeczne konotacje, przekaz, nierzadko ciężki i niestrawny dla masowego odbiorcy (albo nadawcy, w końcu to stacje radiowe, telewizyjne ustalają swój repertuar). Naprawdę głośno było o nim w Polsce poza kręgami hiphopowymi ledwie kilka razy. Na samym początku hiphopowego boomu, w połowie lat 90, gdy tworzyli tacy artyści jak Liroy i Wzgórze Yapa 3 oraz nieco później Kaliber 44. Później za sprawą filmu dokumentalnego Sylwestra Latkowskiego Blokersi, w którym to wystąpiła czołówka ówczesnej rodzimej sceny. Nie związany z tym gatunkiem odbiorca miał więc tak naprawdę niewiele okazji, by zetknąć się z nim nieprzypadkowo. Teraz wszystko się zmienia, a media i opinia publiczna wpadają niemal w ekstazę. W stacjach radiowych co rusz odgrzewane są dawne przeboje składu, bohaterowie są rozkładani na czynniki pierwsze, pod kątem socjologicznym, kulturowym, każdym właściwie. Znak to, że do kin wchodzi długo oczekiwany film o legendarnej śląskiej grupie Paktofnika. Nawet książka Maćka Pisuka, będąca zarazem swoistym scenariuszem filmowym, nie narobiła tyle szumu, choć przyznać trzeba, że też było o niej głośno. Film na niej bazuje, choć oczywiście w sposób luźny, tak to już bywa z wymogami ekranu.

To może wydawać się dziwne, ale przed projekcją swoistego hołdu dla jednej z najważniejszych w historii polskiego hip-hopu grup (a śląski zapisał się w nim wielkimi zgłoskami) oczekiwałem w zasadzie jednego. Naturalności w grze aktorskiej. Trio Marcin Kowalczyk (grał rolę Magika), Dawid Ogrodnik (odpowiednik Rahima) i Tomasz Schuchardt (filmowy Fokus), było nie było, miało za zadanie odwzorować losy trójki przyjaciół dorastających w dość trudnych czasach rodzącego się w Polsce kapitalizmu. Losy zwykłych chłopaków, mających niezwykłe marzenia.

Dużej wartości przekazu byłem niemal pewien, skupiam się więc na owej naturalności, która jak dla mnie stanowi clou. Nie byłem pewny, czy aktorzy dobrze się będą czuli w nieswoich skórach. Czy będą potrafili odtworzyć specyfikę śląskiego rapowego podwórka, gdzie na dzień dobry wymieniało się "piątki", a później słuchało najnowszych odkryć muzycznych czy to na ławeczkach w parkach, czy też w domowych pieleszach. Bez patosu i bez marketingu. Bo takie to były czasy, hip-hop nie służył temu, by się sprzedawać (a w zasadzie nawet mało kto tutaj wiedział jak to robić). Nie w pierwszej kolejności. Artyści chcieli się rozwijać, by pokazać całemu środowisku kto "rządzi", kto ma najlepsze wersy, najmocniejszy przekaz. W tej rzeczywistości pojawia się nasza trójka z "zajawką". I chce więcej. Chce tworzyć i spełniać marzenia, proponując hiphop trudniejszy, bo ambitniejszy. Trochę pod górkę, bo w tamtych czasach łatwiej było o uliczne opowieści. Ryzykują, ale są naturalni. To, o czym napiszę później, widać też w filmie. Chociażby w scenie, gdy oburzony i zdeterminowany jednocześnie Magik mówi: "przez całe życie robię rzeczy, których nie lubię, a teraz, gdy chcę coś zrobić, ktoś mi mówi, że mi nie wolno?". To już nie bunt, a po prostu walka o siebie.

W świecie rzeczywistym to da się wyczuć do dziś, słuchając rozmów, wywiadów z Rahimem, czy Fokusem. To wciąż nie ludzie, którzy mówią innym ludziom to, co chcą usłyszeć, w taki sposób, aby sprzedać się jak najlepiej, używając frazesów, gestykulując znacząco rękoma, mówiąc pięknie i płynnie pod dyktando. W tych wywiadach usłyszycie zająknięcia, zwroty typu "stary" (także do dziennikarzy), czy też wszędobylskie "wiesz". Usłyszycie tą naturalność, której z biegiem lat nie zagubili. A może i uda się Wam dostrzec, gdy coś ich speszy. A może pojawi się kilka sekund przerwy przed wypowiedzią i wzrok wzniesiony ku górze - znak, że zależy im na tym, by powiedzieć coś ważnego w taki, a nie inny sposób, zamiast rzucić coś na szybko czy też operować anegdotkami.
Aktorom udało się stworzyć specyficzną więź. Wypadają całkiem nieźle gdy grają razem, zdecydowanie widać, że im na czymś zależy. Na pewno na tym by coś osiągnąć, na tym by skład zaistniał. Przyjaźni nić jest dostrzegalna, aczkolwiek ta rodzi się praktycznie przez cały czas trwania filmu (i jednocześnie dojrzewania składu). Adaptacja do nowej rzeczywistości została w filmie ujęta dość dobrze. Problemy finansowe aspirujących artystów niemal spędzały bohaterom sen z powiek (a tu dodatkowo pojawia się aspekt nieprzychylnych wydawców - zwłaszcza Kozaka), co jest istotne zwłaszcza w kontekście Magika, który odbył przyspieszony kurs dorastania za sprawą ciąży i narodziny dziecka. Jeden ze słynnych wersów Magika (został wykorzystany także na plakatach promujących film) głosi jednak: "Nawet jeśli wszyscy już w Ciebie zwątpili, pokaż, że się mylili, nie czekaj ani chwili". Nie bez kozery, droga do chwały to właściwie ciągłe udowadniania sobie i innym, że się potrafi. Ekran wprost ocieka tą walką o siebie, o swoje ja, walką ambitną, napotykającą co rusz na przeszkody. Z drugiej strony - nie o kasę tu chodzi, a jedynie o zaznaczenie swojej wartości i to także widać. Bohaterom pieniądze świata nie przesłaniają, a forsa jest jedynie narzędziem niezbędnym do życia. Chcą po prostu tworzyć i wydobywać to, co gra w ich duszach, bez względu na możliwe reperkusje (dobrze oddaje to moment prezentacji przez Magika kolegom kawałka "Jestem Bogiem" i ich reakcji: "nikt tego nie puści"). Dobrze filmowi robi obecność Arkadiusza Jakubika, grającego Gustawa, który jak widać lubi role w trudnych filmach (by wspomnieć tylko "Dom Zły" czy "Wesele). Jego doświadczenie nie przyćmiewa jednak gry trójki głównych bohaterów - tym lepiej dla filmu.

Dobrze wypada tło akcji. Śląskim klimatom, począwszy od familoków, a na blokowiskach kończąc oddano całkiem spore pole. W scenografii pojawia się co prawda kilka baboli, niedopasowanych czasowo do tamtych realiów, ale z w zasadzie nie kłują w oczy. Jest już np. przebudowane katowickie Rondo, ale nie ma sensu o tym wspominać, generalnie plenery wypadają dobrze, soczyste są zwłaszcza te zimowe, aż czuć specyficzny chłód. Wiele miejsca poświęcono również stosunkom rodzinnym trójki bohaterów. Słusznie, bo był to okres, w którym każdy z nich zmuszony był jeszcze do mieszkania z rodzicami. A pozostając jeszcze przy rodzicach - entuzjaści śląskiej godki wyłapią momenty, w których godajom ekranowi rodzice Rahima. Brzmi to naprawdę dobrze.

Nieco niesprawiedliwe jest to, iż pokutuje o filmie opinia, jakoby był to film o Magiku. Owszem, postać to znacząca i niezwykle barwna (częściowo także tragiczna), a jego losy to niemal gotowa kanwa na wysnucie ciekawej opowieści, jednak w tym wypadku powinno się patrzeć szerzej, traktując to raczej jako sposobność. To raczej ograniczenia poznawcze pozwalają na taki, a nie inni odbiór. Media sprzedają to w taki, a nie inny sposób z powodów wiadomych. Jest to lep, jest to magnes i nie da się od tego uciec. Nie o to jednak chodzi. I też Paktofonika to nie jedynie fenomen Magika. Jej siłą była właśnie niesamowita mieszanka styli i osobowości. Dobrze dobrane puzzle. Brak jednego z elementów od razu wpływałby na całość. Negatywnie (tak też zresztą się stało po śmierci Maga, zespół już jako duet przeistoczył się w Pokahontaz, celowo zamykając tamten etap). I choć w filmie daje się wyczuć, że Magik odgrywa kluczową rolę, pozostałej dwójce poświęcono równie wiele czasu. Magik kradnie jednak najlepszy moment - moment, w którym prezentuje Rahimowi możliwości wokalno-ekspresyjne rapując wers z "+ i -" Kalibra 44. Kowalczyk zrobił to po prostu perfekcyjnie! I z jaką pasją!

Paradoksalnie trójka z PFK została gwiazdami, choć nigdy nimi nie chciała być (a przynajmniej w sensie celebryckim). Odtwórcy nie gwiazdorzą, ale to w zasadzie duży plus. Zagrali zwykłych chłopaków, pokazując zwykłych chłopaków. Widać wyrazistość odgrywanych postaci w tym, co robią. A robią wszystko, by spełnić swoje, nie tylko hip-hopowe marzenia, nie by błyszczeć ot tak. To, co zafascynowało i przyciągnęło do PFK tak wielu to tak inny sposób opowiadania historii, rzeczywistości. To nie dosłowne opowieści. To inny rodzaj poetyki, nastawiony na przeżywanie, kolekcjonowanie emocji, można rzec - łapanie osławionych chwil ulotnych właśnie. Jestem pewien, że każdy, kto dorastał w tamtych czasach kilka z nich będzie w stanie wyłapać dla siebie, bo film jest swoistym manifestem pokoleniowym. A czy będzie to odtwarzacz muzyczny zwany walkmanem, czy też samochód marki Polonez Caro, to już mniej istotne. Jest tego całkiem sporo w tej muzycznej podróży, w… wcale nie tak odległe czasy, bo cała historia dzieje się w końcu ledwie kilkanaście lat temu.

Podsumowanie: Tak właśnie powinno się pokazać tą historię. Bez zbędnego patosu i fajerwerków. Skupienie się na zwykłych problemach trzech chłopaków marzących o spełnieniu swojego hiphopowego marzenia wyszło aktorom i reżyserowi bardzo dobrze. 5/6

Jesteś Bogiem
czas trwania: 1 godz. 50 min.
premiera: 21 września 2012 (Polska)
produkcja: Polska
reżyseria: Leszek Dawid
scenariusz: Maciej Pisuk

W rolach głównych:
Marcin Kowalczyk - Piotr Łuszcz "Magik"
Tomasz Schuchardt - Wojciech Alszer "Fokus"
Dawid Ogrodnik - Sebastian Salbert "Rahim"
Arkadiusz Jakubik - Gustaw Zarzycki
Piotr Nowak - Krzysztof Koza "Kozak"
Katarzyna Wajda - Justyna Łuszcz, żona Piotra


*Śtowarzyszenie Ślązaków legalne. Sąd uznał narodowość śląską? CZYTAJ TUTAJ
*Gwarki 2012, czyli bez pochodu nie ma zabawy ZOBACZ ZDJĘCIA
*KONKURS MŁODA PARA: Przyślij zdjęcia, zgarnij nagrody!

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!