Mamy dobre tradycje
- O takich obiektach mówi się, że to architektura high tech (wysokiej technologii) - wyjaśnia architekt. Zdaniem Gorgonia, ultranowoczesne budynki to także wyraz ambicji władz uczelni i sygnał, że w takich murach naukowcy mają świetne warunki do pracy - na miarę XXI wieku. - Potrafią też wykorzystywać fundusze zewnętrzne, np. unijne, a to bardzo dobrze - dodaje prezes. - Przed laty takimi mecenasami architektury był Kościół i arystokracja. Budowali pałace, fundowali uczelnie.
W XX wieku śląskie uczelnie też miały budynki, które się wyróżniały, choć niekoniecznie były komfortowe. Na przykład słynna sosnowiecka "Żyleta", czyli Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego. Ma 100 m i jest najwyższym budynkiem w Zagłębiu. Wygrywa też w rywalizacji światowej, jeśli chodzi o wysokość z innymi takimi wydziałami. Wysokość pozwoliła tu utworzyć stację gradientową (umożliwia bardzo precyzyjne pomiary temperatury czy ciśnienia dzięki urządzeniom na różnych wysokościach).
- Budynek byłby przyjaźniejszy, gdyby "leżał", bo na windę trzeba czekać jak na tramwaj - śmieje się prof. dr hab. Jacek Jania, były dziekan, obecnie kierownik katedry geomorfologii. "Żyleta" powstała w latach 70. W 2007 zmodernizowano sfatygowaną elewację. - W niektórych pomieszczeniach przez szczeliny między płytami hulał wiatr - wspomina profesor. Był okres, kiedy budynek był pozbawiony elewacji, został za to... tymczasowo zabezpieczony drewnianymi balustradami i folią na oknach. - Wrażenia były tym większe, że zajęcia prowadzę na 15. piętrze. Wchodziliśmy do pokoi tylko w wyjątkowych sytuacjach - opowiada Jania. Również w latach 70. powstał kompleks UŚ przy Bankowej w Katowicach. Plotka głosi, że budowę kończono w tempie iście ekspresowym, przed wizytą Edwarda Gierka, stąd kiepska jakość wykonania.
Symfonia stylu z akordem
Później, bo już w tym tysiącleciu, w Katowicach powstała sala Symfonia, oficjalnie - Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej. Ale za to stoi przy zabytkowej części Akademii Muzycznej, z XIX wieku. - Z pewnymi zastrzeżeniami, można ten dawny budynek zakwalifikować jako neogotyk - precyzuje Tomasz Konior, który zaprojektował Symfonię. Niełatwo było "dokleić" tu coś nowego. - To duży kubaturowo budynek o wyrazistej sylwetce i charakterystycznym stylu, z którym trudno jest zgrać jakąkolwiek nowoczesną budowlę. Mając do dyspozycji niezwykle mało miejsca, musieliśmy stworzyć zespół budowli, który zabrzmi czystym, przestrzennym akordem - mówi architekt. - Najtrudniejszym zadaniem było zapewnienie odpowiedniej akustyki. Ostatecznie pierwowzorem stała się Sibelius Hall w fińskim Lahti.
Starą i nową część łączy atrium - przykryty szklanym dachem dziedziniec. Ma stalową konstrukcję. - Na zewnątrz wykorzystaliśmy cegłę - wspomina Konior. - Ma kolor zbliżony do tej, której używali budowniczy sprzed wieku. Jest też surowy beton.
Studenci po pacjentach
Połączeniem nowej i starej architektury jest też kampus w Rybniku, tworzony przez zamiejscowe ośrodki Politechniki Śl., Uniwersytetu Śl. i Ekonomicznego, postawiony na bazie kompleksu byłego szpitala (to przedsięwzięcie miasta i elektrowni Rybnik). Pierwsi studenci rozpoczęli tu naukę w roku akademickim 2000/01. Urbaniści wykorzystali istniejące zabudowania. - Jeszcze kilka lat temu były tu sale operacyjne, łóżka i chorzy. A zniszczone ławki pomiędzy budynkami oblegali pacjenci - przypomina Lucyna Tyl, rzeczniczka rybnickiego magistratu. - Dziś są aule i sale wykładowe, wokół trawniki i kwiaty.
Na działce po szpitalu, w Sosnowcu, stoi też nowy wydział neofilologii UŚ. W Katowicach, zamiast szpitalnej pralni, jest centrum dydaktyki uniwersytetu medycznego. Jednak prawdziwym hitem architektonicznym jest budowla w całości nowa - akademicka biblioteka w Katowicach, wspólne przedsięwzięcie Uniwersytetu Śląskiego i Ekonomicznego. Zanim ją otwarto tej jesieni, została najlepszą realizacją w woj. śląskim w zeszłym roku i najlepszą realizacją w Polsce w konkursie "Polityki".
W kontekście dobrej architektury sprzed lat, Gorgoń przytacza budynek politechniki w Katowicach i wydział architektury w Gliwicach, gdzie studiował. - On się i teraz "dobrze starzeje" - ocenia.
Bo to właśnie jest dla architektury największy test - czas. I katowicka biblioteka ten egzamin zdaniem prezesa SARP zda. - Bo przełamuje stereotypy pod każdym względem - chwali. - Jestem pewien, że za 20-30 lat nadal będzie wzbudzać zainteresowanie. Cieszmy się, że ją mamy.
*Plebiscyt Młoda Para 2012 ZOBACZ ZDJĘCIA KANDYDATÓW i ZAGŁOSUJ
*Budowa dworca w Katowicach: Hala, perony ZDJĘCIA i WIDEO
*Marsz Autonomii przeszedł przez Rybnik. Zobacz ZDJĘCIA
*Wielka Debata o Śląsku: Semka kontra Smolorz ZDJĘCIA i WIDEO
Strefa Biznesu: Dlaczego chleb podrożał? Ile zapłacimy za bochenek?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?