Jak zdrowo żywić dzieci? Zobacz dobre i złe menu [PORADNIK DZ]

Rok temu uchybienia stwierdzono w 33 proc. żłobków, 40 proc. przedszkoli oraz 51 proc. szkół. Najnowsze wyniki badań, podsumowujące rok pracy, pokazały, że w tych placówkach nieprawidłowości w diecie zniknęły. Drobne błędy dotyczą kilku procent przebadanych przez SUM placówek.

- Oczywiście sytuacja nie jest idealna, jednak wyniki są bardzo pozytywne, co cieszy - podkreśla dr Grzegorz Hudzik, śląski państwowy wojewódzki inspektor sanitarny.

Za mało warzyw i owoców

Kiedy na początku 2012 roku pisaliśmy o problemie podkreślaliśmy, że w szkolnych stołówkach za rzadko podawano dzieciom owoce, warzywa, kasze, ryby, sery czy mleko. Za to w posiłkach było zdecydowanie za dużo tłuszczów, a za mało węglowodanów, błonnika, wapnia, żelaza czy witaminy C. A taka dieta, serwowana od najmłodszych lat, do niczego dobrego prowadzić nie może.

- Jeżeli nie będziemy zjadać odpowiedniej ilości błonnika, to jest większa szansa, że rozwinie się u nas rak jelita grubego - przestrzega dr Beata Całyniuk, z Zakładu Żywienia Człowieka SUM. Na tym nie koniec zagrożeń, jakie niesie ze sobą złe odżywianie dzieci. - Istnieje też większe ryzyko, że będziemy otyli, zachorujemy na osteoporozę, cukrzycę typu drugiego czy kamicę pęcherzyka żółciowego - wymienia Beata Całyniuk, która prowadziła badania.

To nie wszystko. A anemia, astma, zaburzenia wchłaniania, uszkodzenia błon śluzowych czy miażdżyca i nadciśnienie? Zła dieta może być też przyczyną gorszego samopoczucia naszego dziecka, niechęci do ćwiczeń na lekcjach w-f czy złych wyników w nauce.

Surówki, ryby i kasza

Zmiany, jakie nastąpiły w menu 556 placówek oświatowych, gdzie przeanalizowano 2130 jadłospisów, widać gołym okiem. W minionym roku coraz częściej zaczęły pojawiać się na talerzach uczniów chleb razowy, ryby, kasze, twaróg, surówki ze świeżych warzyw, papryka, rzodkiewki, pomidory, ogórki, owoce czy jogurty naturalne i kefiry, orzechy, migdały. Zamiast mięsa smażonego częściej serwowane jest gotowane, np. z warzywami.

- Dzieci powinniśmy zachęcać do zjadania zdrowych produktów - przekonuje dr Hudzik. - Jeśli uważają, że coś jest złe, niedobre, bo zielone, wystarczy obiad z tego "niedobrego" ciekawie nazwać. Przykładowo furorę robi zupa shrekowa, którą dzieci zjadają bardzo chętnie - opowiada. Z czego składa się? Jej głównym składnikiem jest ... szpinak. - Wyniki badania potwierdziły, że po wprowadzeniu programu wartości odżywcze w serwowanych posiłkach odpowiadają potrzebom dzieci - dodaje dr Całyniuk.

Urozmaicone menu

W ramach programu m.in. przeszkolono ponad 1000 kucharek i intendentek - osób, które w szkole decydują o tym, co trafia na talerz naszych dzieci. Były warsztaty dla rodziców czy festyny rodzinne.

Zdaniem doktor Całyniuk, braki w szkolnym menu, brały się z tego, że kucharki gotowały "intuicyjnie". Nie analizowały ile produktów potrzeba na przygotowanie zdrowej zupy. - My pokazaliśmy im, że menu może być urozmaicone - dodaje. W kolejnym etapie szkoleń, eksperci będą zwracać uwagę na niedociągnięcia w kwestii przygotowywania zdrowych posiłków.
Przygotowano też poradnik, w którym znajdziemy przykładowe zdrowe menu (można go bezpłatnie pobrać ze strony WSSE: wsse.katowice.pl).

Szkoły, które chciałaby skorzystać z porad specjalistów, mogą zgłaszać taką chęć do sanepidu. Mogą wysłać do sprawdzenia ułożony przez intendentkę jadłospis. Ocenią go lekarze z SUM. Otrzymają też gotowe propozycje menu, przygotowane przez badaczy.

Na koniec kwestia finansów. Czy zdrowiej oznacza drożej? Dr Całyniuk zdecydowanie mówi "nie". - Zamiana masła orzechowego na twarożek nie jest przecież kosztowna - podkreśla.

Złe i dobre menu, czyli co warto jeść

W poradniku przygotowanym przez ekspertów z sanepidu i SUM-u rodzice znajdą wiele pożytecznych rad odnośnie żywienia dzieci. Publikację można bezpłatnie pobrać ze strony wsse.katowice.pl. Oto kilka przykładów:

Jadłospis nieprawidłowy

Śniadanie: herbata, pieczywo z masłem, miód lub dżem (brak produktów dostarczających białka zwierzęcego)
Obiad: zupa ziemniaczana, kotlet wieprzowy, kapusta zasmażana, ziemniaki, herbata, pączek (obiad z dużą zawartością tłuszczów)
Kolacja: herbata, pieczywo, masło, wędlina (brakuje surowych warzyw lub owoców, oraz mleka).

Jadłospis prawidłowy

Śniadanie: herbata z mlekiem, pieczywo razowe, margaryna lub masło, wędlina drobiowa, pomidor.
Drugie śniadanie: kanapka - chleb razowy z pastą z sera, szczypiorku i rzodkiewki lub papryki, napój owocowy
Obiad: barszcz czerwony z fasolką, ryba duszona w warzywach, surówka z kapusty pekińskiej z koperkiem, ziemniaki, kompot z owoców lub jogurt.
Kolacja: kasza gryczana, surówka z marchwi, jabłka i chrzanu, herbata, drożdżówka z dżemem.

*Nowe egzaminy na prawo jazdy 2013 [RANKING SZKÓŁ JAZDY]
*Nowe egzaminy na prawo jazdy 2013 [ZOBACZ WIDEOTESTY]
*STUDNIÓWKA 2013: Zobacz najpiękniejsze dziewczyny [SUPERFOTKI]
*Sześć pomysłów na zmianę wizerunku Górnego Śląska [ZOBACZ I SKOMENTUJ]