Kiedy pracownik może otrzymać odprawę emerytalną lub rentową? [PORADNIK DZ]

Pech chciał, że został przyłapany na prowadzeniu samochodu pod wpływem alkoholu i stracił prawo jazdy, tracąc zarazem - z własnej winy - uprawnienia do wykonywania pracy na powierzonym stanowisku. Ponieważ w firmie były zwolnienia, pracodawca wykorzystał to skwapliwie i rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia, w tzw. trybie dyscyplinarnym. Miał do tego prawo.

W tym samym czasie ZUS zdecydował o przyznaniu panu Andrzejowi renty z tytułu niezdolności do pracy. - Przyznanie renty i rozwiązanie stosunku pracy zbiegły się w czasie i nie miałbym żalu do pracodawcy, ale on pozbawił mnie odprawy rentowej. Czuję się oszukany. Czy powinienem ją dostać? - pyta Czytelnik.

Niestety, racja jest po stronie pracodawcy, bo rozwiązanie umowy nie ma tu związku z przejściem na rentę. Gwarancja otrzymania odprawy jest bowiem zarezerwowana dla osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy.

Nie jest natomiast wymagane, by rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w tym samym czasie, w którym następuje przejście na emeryturę lub rentę. Ważne jest to, że rozwiązanie stosunku pracy musi być bezpośrednio związane z przejściem na emeryturę lub rentę (a nie dyscyplinarką).

W przypadku osób, którym rentę z tytułu niezdolności do pracy przyznano bezpośrednio po zakończeniu okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego - ale nawet na kilka miesięcy po rozwiązaniu umowy o pracę - także przysługuje odprawa. Zdarza się to dość często, bo pracodawca ma prawo rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia już po 3 miesiącach pobierania przez podwładnego świadczenia rehabilitacyjnego - w sytuacji określonej Kodeksem pracy.

Tymczasem takie świadczenie może być wypłacane nawet przez rok. Jeśli więc pracownik zostanie zwolniony w trakcie świadczenia z powodu przedłużającej się nieobecności, a bezpośrednio po świadczeniu otrzyma rentę, trzeba przyjąć, że należy mu się odprawa od ostatniego pracodawcy. Rozwiązanie stosunku pracy ma bowiem związek z przejściem na rentę - powodem jednego i drugiego jest choroba pracownika (niezdolność do pracy). Pan Andrzej zapomniał o tym, że gwarancja otrzymania odprawy jest zarezerwowana jedynie dla osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy.

Odprawa przysługuje także osobom przechodzącym na wcześniejszą emeryturę. Nie dostaną jej jednak przechodzący na świadczenie przedemerytalne lub rentę rodzinną.

Kto ma prawo do odprawy emerytalnej lub rentowej

Osoba, która kończy zatrudnienie w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, ma prawo do otrzymania odprawy. Obowiązek jej wypłacenia spoczywa na ostatnim pracodawcy. Uprawnienie do otrzymania odprawy reguluje Kodeks pracy (art. 92 1). Gwarancję skorzystania z tego świadczenia mają osoby zatrudnione tuż przed przejściem na emeryturę lub rentę w ramach stosunku pracy (głównie na podstawie umowy o pracę). Gwarancji takiej nie mają pracujący na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia). Osoba zatrudniona na pod-stawie przepisów Kodeksu pracy może liczyć na otrzymanie odprawy, jeśli łącznie spełnia dwa warunki: ma prawo przejść na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy i faktycznie przechodzi na to świadczenie, rozwiązuje stosunek pracy.

Jeśli są spełnione przewidziane prawem warunki, pracodawca nie może odmówić wypłaty. Zasadą jest to, że odprawa emerytalna ma wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikowi mającemu skorzystać z odprawy. Wewnętrzne przepisy obowiązujące u danego pracodawcy mogą gwarantować zatrudnionym wypłatę wyższej odprawy. Gwarancje te mogą dotyczyć wszystkich lub niektórych pracowników. Warunki różnicujące wysokość odprawy nie mogą dyskryminować części załogi (nie mogą być związane np. z płcią, ale mogą ze stażem lub kwalifikacjami).

Jeśli wewnętrzne przepisy w danej firmie będą przyznawały wyższą odprawę niektórym pracownikom (np. tym, którzy przepracowali w tej firmie co najmniej 15 lat), pozostali otrzymają świadczenie w podstawowej wysokości wynikającej z Kodeksu pracy (a więc w wysokości wynagrodzenia za jeden miesiąc).

Reguła i wyjątek

Z odprawy można skorzy-stać tylko raz w życiu. Trzeba pamiętać, że odprawa emerytalna i rentowa to jedno i to samo świadczenie. Osoba, która otrzymała ją przechodząc na rentę, nie może otrzymać jej drugi raz, gdy za jakiś czas będzie przechodziła na emeryturę.

Osoba zatrudniona jednocześnie u kilku pracodawców, która w związku z nabyciem prawa do emerytury lub renty rozwiąże stosunek pracy ze wszystkimi z nich, ma prawo otrzymać kilka odpraw. Odprawę powinien wypłacić jej każdy z pracodawców.

Ochrona odprawy

Pracownik nie może zrzec się odprawy. Podlega ona - tak jak wynagrodzenie za pracę - prawnej ochronie. Jeśli pracodawca nakłoni pracownika do zrzeczenia się odprawy, zrzeczenie będzie nieważne. Nieważna będzie też ugoda zawarta między pracodawcą a pracownikiem, która miałaby prowadzić do wypłacenia pracownikowi części odprawy w zamian za zrzeczenie się przysługującej mu reszty.

Odprawa powinna być wypłacona nie później niż w najbliższym terminie wypłaty wynagrodzenia u danego pracodawcy, przypadającym po spełnieniu warunków uprawniających do otrzymania odprawy.

*Ranking szkół nauki jazdy 2013
*Restauracja Rączka gotuje otwarta ZOBACZ ZDJĘCIA
*Granica polsko-niemiecka 1922 na Górnym Śląsku [SENSACYJNE ZDJĘCIA]
*Podziemny dworzec autobusowy w Katowicach działa! [ZDJĘCIA]