Borówka: Naziści chcieli uprowadzić papieża

Dwie wielkie i krwawe dyktatury, komunizm i faszyzm, ukształtowały znaczną część historii XX wieku. Stosunek papiestwa do komunizmu był jednoznaczny - ideologia, która opierała się na ateizmie i otwarcie deklarowała wrogość do wiary w ogólności, a Kościoła Katolickiego w szczególności, siłą rzeczy musiała antagonizować Watykan. Z faszyzmem i jego niemiecką wersją - nazizmem, sprawa wygląda nieco inaczej. Chociażby dlatego, że faszyzm wywodził się z Włoch, a nazizm zatryumfował w Niemczech. Mocarstwie, w którym ogromną część ludności stanowili katolicy i które podbiło niemal całą Europę.

CZYTAJ KONIECZNIE:
POZNAJ TAJEMNICĘ ABDYKACJI PAPIEŻA BENEDYKTA XVI

W stronę Hitlera

Kardynał Eugenio Pacelli, zanim został papieżem Piusem XII, zrobił karierę w watykańskiej służbie dyplomatycznej. To on, jako nuncjusz apostolski w Niemczech, podpisał w 1933 r. konkordat z hitlerowskim rządem (cztery lata wcześniej podobny konkordat wynegocjowano z Włochami Mussoliniego i podpisano jako tzw. Traktaty Laterańskie). Jednak Hitlerowi zależało na akceptacji Watykanu jedynie ze względu na opinię publiczną. W rzeczywistości jego reżim nie był lepszy od stalinowskiego. Mimo podpisania konkordatu Kościół w Niemczech musiał żyć ze świadomością stałego zagrożenia, o czym Hitler przy wielu okazjach nie omieszkał mu przypominać. 14 marca 1937 r. papież Pius XI ogłosił poświęconą Niemcom encyklikę "Mit brennender Sorge". "Z głęboką troską - tak zaczynał się tekst dokumentu - patrzymy od jakiegoś czasu na cierpienia Kościoła w Niemczech". Papież pisał następnie o "kąkolu podejrzeń, waśni, nienawiść, oszczerstw i fundamentalnej, skrytej i jawnej, wrogości do Chrystusa i Jego Kościoła, czerpiącej pokarm z tysiąca źródeł i chwytającej się wszelkich sposobów".

Oświadczał: "Wierzący ma niezbywalne prawo wyznawać swoja wiarę i praktykować ją w sposób odpowiadający swoim potrzebom. Prawa, które zakazują bądź utrudniają wyznawanie i praktykowanie wiary, są sprzeczne z prawem naturalnym". Encyklika, którą księżom dostarczano kurierami, a nie państwową pocztą i którą aż do momentu ogłoszenia skrzętnie ukrywano w obawie przed konfiskatą, uderzyła w III Rzeszę jak grom. Hitler wściekł się. Heydrich, szef SD (służby bezpieczeństwa), rzeczywiście polecił encyklikę skonfiskować. Firmy, które ją wydrukowały, zostały zamknięte, niektórych ich pracowników aresztowano. Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo ds. Wyznań zaatakowały protestujących przeciw represjom hierarchów Kościoła niemieckiego. Współautorem tekstu "Mit brennender Sorge" był... kardynał Pacelli.

Niemal równocześnie Pius XI potępił komunizm w encyklice "Divini Redemptoris" z dnia 19 marca 1937 r.

Wojna

W 1939 r. Europa znalazła się na krawędzi wojny. Pacelli - teraz już Pius XII - bezskutecznie próbował zapobiec wybuchowi konfliktu. Chciał zwołać międzynarodową konferencję pokojową podobną do monachijskiej z 1938 r. Usiłował nakłonić rząd Polski do spełnienia żądań Hitlera. Radio watykańskie nadało jego przemówienie: "Niczego się nie traci przez pokój. Wszystko się traci przez wojnę (...). Niechaj ludzie znów zaczną negocjować (...). Cała ludzkość pragnie chleba, wolności, sprawiedliwości - nie broni! Treścią swej religii Chrystus uczynił miłość". Był 22 sierpnia 1939 roku. Dzień później został zawarty pakt Ribbentrop-Mołotow.

CZYTAJ KONIECZNIE
HISTORYCZNY BLOG TOMASZA BORÓWKI
Pius XII nie zaprotestował przeciwko niemieckiej agresji na Polskę 1 września 1939. Potępił natomiast radziecką agresję 17 września. Następnie - jest to sprawą do dziś słabo znaną - pośredniczył w tajnych rozmowach aliantów z niemieckimi spiskowcami, którzy na przełomie 1939 i 1940 r. planowali obalenie Hitlera i zakończenie wojny.

Jednak w połowie 1941 r. III Rzesza tryumfowała. Podbiła Skandynawię i Niderlandy. Skapitulowała Francja. Upadły Jugosławia i Grecja. Węgry, Słowacja, Rumunia, Bułgaria i nawet Włochy stały się satelitami Niemiec. Ponadto Hitler szykował się do konfrontacji z ZSRR. Pius XII uważał, że Kościół musi się przystosować do nowej sytuacji w opanowanej przez nazistów Europie.

CZYTAJ KONIECZNIE:
POZNAJ TAJEMNICĘ ABDYKACJI PAPIEŻA BENEDYKTA XVI

Papież uważał za sprzymierzeńca Kościoła każdego polityka, kto sprzeciwiał się komunizmowi, nawet jeśli ktoś taki sam nie cieszył się nieposzlakowaną opinią. Dlatego, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, wyrażał się z uznaniem o samym Hitlerze. Stąd jego poparcie dla przywódców państw satelickich III Rzeszy - Ante Pawelicia w Chorwacji czy księdza Josefa Tiso na Słowacji. Z tej przyczyny Pius XII popierał również dyktatury Francisco Franco w Hiszpanii (po zakończeniu krwawej wojny domowej w tym kraju pogratulował caudillowi z okazji "zwycięstwa katolicyzmu") i Antonio Salazara w Portugalii.

Dlatego też po zakończeniu wojny Stany Zjednoczone zyskały w nim politycznego sojusznika przeciwko Związkowi Radzieckiemu i włoskim komunistom. Niemal nieznany jest fakt, że po inwazji Hitlera na Związek Radziecki papież wysłał w głąb Rosji tajnych misjonarzy. Los większości z nich był tragiczny. Niemcy uznawali tych emisariuszy za dezerterów (częstokroć byli oni wojskowymi kapelanami), rozstrzeliwali ich bądź zsyłali do obozów koncentracyjnych. Rosjanie czynili dokładnie to samo, uważając ich za szpiegów.

Wehrmacht ante portas

Po kapitulacji Włoch we wrześniu 1943 r. Wehrmacht wkroczył do Rzymu. Na placu Świętego Piotra pojawili się niemieccy spadochroniarze. Któryś z oficerów wojsk okupacyjnych zauważył cynicznie: "Teraz papież jest bliżej Himmlera niż nieba" (gra słów, po niemiecku niebo to "Himmel"). To była prawda. Papiestwo znalazło się na krawędzi przepaści.

"Wejdę prosto do Watykanu - odgrażał się Hitler. - Sądzicie, że Watykan robi na mnie wrażenie? Najmniejszego. (...) Wypędzimy stamtąd to stado świń! (...) A przeprosimy potem.

Obelżywe słowo użyte przez dyktatora dotyczyło Żydów, którym Pius XII udzielił schronienia w Watykanie. Było ich około 5000.

Jakieś pogłoski o zamiarach uwięzienia papieża wyciekły na zewnątrz. Wkrótce doniosło o nich je włoskie, faszystowskie radio oraz BBC. Pius XII zdawał sobie sprawę z sytuacji. Wystarczyło zresztą wyjrzeć przez okno na plac Świętego Piotra, by ujrzeć tam niemieckich żołnierzy. To mogło być przyczyną faktu, że papież nie zareagował na kierowane do niego wezwania, by zaprotestował przeciwko wywiezieniu do Oświęcimia rzymskich Żydów (do czego doszło 16 października 1943).

CZYTAJ KONIECZNIE
HISTORYCZNY BLOG TOMASZA BORÓWKI
Pius XII bywa piętnowany za swoje milczenie w sprawie Holokaustu. Nie jest to sprawiedliwy zarzut, papież np. publicznie potępił mordowanie ludzi z powodu ich narodowości. Tak naprawdę, Pius XII więcej jednak robił niż mówił. Pinchas L. Lapide, w swoim czasie konsul Izraela w Mediolanie, opierając się na dokumentach z instytutu Yad Vashem, Centralnych Archiwów Syjonistycznych i Głównych Żydowskich Archiwów Historycznych w Jerozolimie dowiódł, iż Watykan uczynił wiele dla niesienia Żydom pomocy, więcej nawet, niż jakakolwiek inna organizacja z Czerwonym Krzyżem włącznie. Liczbę Żydów w różny sposób zawdzięczających życie Piusowi XII ocenił na 860 tys.

CZYTAJ KONIECZNIE:
POZNAJ TAJEMNICĘ ABDYKACJI PAPIEŻA BENEDYKTA XVI

Śmiertelna groźba

12 września 1943 Hitler wezwał do swej kwatery SS-Obergruppenfuehrera Karla Wolffa.

"Chciałbym - powiedział - aby użył pan swoich oddziałów do jak najszybszego zajęcia Watykanu, zabezpieczenia jego dokumentów i dzieł sztuki oraz ewakuowania papieża i kurii na północ. Nie chcę, żeby wpadł w ręce aliantów albo znalazł się pod ich polityczną presją lub wpływem. Postaram się, żeby papieża sprowadzono do Niemiec lub neutralnego Lichtensteinu, w zależności od rozwoju wydarzeń politycznych i wojskowych".

Sam Pius XII traktował takie zagrożenie ze śmiertelną powagą. Na wypadek, gdyby Niemcy zbrojnie zajęli Watykan, przygotował nawet akt abdykacji. Postanowił, że jeśli wpadnie w ręce esesmanów Wolffa, to już tylko jako kardynał Pacelli, a nie głowa Kościoła.

Co spowodowało, że nie doszło do zrealizowania zamierzeń Hitlera? Dokładnie nie wiadomo. Jedna z wersji głosi, że on sam odstąpił od pomysłu aresztowania papieża pod wpływem dyplomaty Rudolfa Rahna, który zapewnił go iż "zawarł z Watykanem niewielki konkordat specjalny". W myśl tej umowy Kościół miał tonować antyniemieckie nastroje mieszkańców Rzymu (a może nawet ogółu Włochów), w zamian za co papież, duchowieństwo i jego dobra otrzymały gwarancje bezpieczeństwa. Jednak zasługę wyperswadowania Hitlerowi porwania Piusa XII przypisuje sobie również Walter Schellenberg, który twierdzi, że dokonał tego pospołu z Himmlerem. Kolejnymi chętnymi do podpisania się pod odstąpieniem Fuehrera od planu są ambasador von Weizsaecker i konsul Moellhausen. Z kolei według samego Wolffa w połowie grudnia 1943 Hitler przyjął to jego właśnie argumentację - iż należy zrezygnować z planu opanowania Watykanu i ujęcia Piusa XII, gdyż w przeciwnym razie włoskie społeczeństwo zwróci się przeciwko Niemcom.

Wreszcie nieco inne wytłumaczenie jest takie, że Wolff, który jak wielu Niemców pod koniec 1943 r. zaczynał zdawać sobie sprawę z faktu, iż wojna jest dla III Rzeszy przegrana, postanowił najzwyczajniej w świecie sabotować otrzymane rozkazy. Liczył na to, iż taka postawa zjedna mu przychylność Piusa XII, a po zakończeniu wojny może też znaleźć uznanie w oczach zwycięzców. Zdecydował się więc grać na czas i w ten sposób udało mu się odroczyć przeprowadzenie operacji aresztowania papieża aż do czerwca 1944, gdy na ulice Rzymu wkroczyli żołnierze alianccy.

*Ranking szkół nauki jazdy 2013
*Restauracja Rączka gotuje otwarta ZOBACZ ZDJĘCIA
*Granica polsko-niemiecka 1922 na Górnym Śląsku [SENSACYJNE ZDJĘCIA]
*Podziemny dworzec autobusowy w Katowicach działa! [ZDJĘCIA]