Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dziadek kardynała Augusta Hlonda pochodził z Będzina [HISTORIA DZ]

Grażyna Kuźnik
Maria z domu Imiela i Jan Hlond - rodzice Augusta Hlonda
Maria z domu Imiela i Jan Hlond - rodzice Augusta Hlonda S. Zimniak, Dusza wybrana. warszawa 2003
Sejmik Śląski ogłosił rok 2013 rokiem kardynała Augusta Hlonda. Jego postać jest mało znana, również fakt, że jego dziadek pochodził z okolic Będzina - pisze Grażyna Kuźnik

Proces beatyfikacyjny kardynała Augusta Hlonda, pierwszego biskupa diecezji katowickiej trwa już prawie dwadzieścia lat. Głosy krytyczne zarzucają mu jako Ślązakowi niepewną tożsamość narodową, sprzyjanie Niemcom. Odpowiedział na to biograf kardynała ks. Stanisław Kosiński, który dotarł do korzeni rodziny Hlondów ze strony ojca.

Biograf pisał: "Mając żywo w pamięci postać swego ojca, a dziada kardynała, Marcina Hlonda, alias Dubiela, uczestnika powstania styczniowego, który schronił się przed represjami carskimi do zaboru pruskiego, wszczepiał ojciec prymasa w duszę i serca swych dzieci przywiązanie do ojczyzny, ukochanie jej przeszłości, śpiewając Jeszcze Polska nie zginęła i w ten sposób ratując je przed zalewem germanizacyjnym. Taka była atmosfera rodzinna Hlondów - katolicka i polska, gdzie modlitwa, obowiązek i praca stanowiły jej składowe czynniki."

Dziad Augusta, Marcin Hlond urodził się w 1817 roku w Porąbce, miejscowości blisko związanej z Będzinem. Weszła potem w skład powiatu będzińskiego. Była to wieś, chociaż wcale nie taka mała. W 1827 roku w Porąbce stała setka domów i żyło 577 mieszkańców. Łatwo obliczyć, że były to rodziny wielodzietne, bo w jednym domu mieszkało średnio sześć osób. W Będzinie w tym czasie stało 260 budynków, i tylko trzy murowane. Były to dom wójtowski, ratusz i młyn. O murowanych domach w Porąbce pisarz gminny nie wspomina.

Marcin Hlond został szewcem. Kiedy brał udział w powstaniu styczniowym w 1863 roku, był już dojrzałym, 46-letnim mężczyzną. Miał trzech synów z Józefą z domu Cieślik, z którą ożenił się w 1841 roku. Synowie urodzili się już w Słupnej, skąd pochodziła ich matka. Najstarszy był Jakub, urodzony w 1843 roku, drugi Franciszek z 1850 roku, a trzeci, przyszły ojciec kardynała Jan, urodził się 23 maja 1855 roku.

Marcin Hlond wyjechał z Królestwa Kongresowego do Mysłowic już chyba w młodości, zapewne w poszukiwaniu lepszej pracy. Została tutaj jego rodzina. Jego związki z Zagłębiem pozostały jednak silne, zwłaszcza w okresie powstania styczniowego. W 1862 roku władze carskie wprowadziły tu stan wojenny i rozpoczęły pobór młodych mężczyzn do wojska. Spiskowcy zagłębiowscy zdecydowali więc o rozpoczęciu powstania w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku. Centrum dowodzenia miało znajdować się w zamku będzińskim.
Nadgraniczne Mysłowice odgrywały wtedy ważną rolę w planach powstańczych. Była tu nowoczesna stacja kolejowa, szły tędy transporty broni z zagranicy do Królestwa Polskiego. Tutaj również zbierali się ochotnicy z całej Europy, którzy chcieli brać udział w powstaniu.

Właśnie w taką działalność zaangażował się patriotycznie nastawiony Marcin Hlond i za to czekały go także represje ze strony państwa pruskiego i rosyjskiego. Zmienił nazwisko na Dubiel. Pod tym nazwiskiem osiadł na zakupionej parceli w Brzezince koło Mysłowic, gdzie zmarł w 1892 roku.

Jan w czasie powstania listopadowego miał osiem lat, ale zapamiętał opowieści ojca. Był z niego dumny. Kiedy sam zakładał rodzinę, wybrał na żonę Polkę Marię Imielę, która jak pisze ks. Kosiński: "Nigdy nie nauczyła się dobrze mówić po niemiecku, za to w okresie ucisku germanizacyjnego bacznie pilnowała polskiego pacierza i polskiej pieśni religijnej".

W takiej to atmosferze wychowali tutaj cały czas swoje dzieci.


*Kutz: Autonomia okazała się oszustwem. Ślązakom należy się status mniejszości etnicznej [WYWIAD RZEKA]
*TYLKO W DZ: Niesamowite zdjęcia górników i kopalń z XIX w. Maxa Steckla
*Cygańskie wesele w Rudzie Śl. On - 21 lat, ona 16 lat. ZOBACZ ZDJĘCIA Z ZABAWY
*Serial Anna German [STRESZCZENIA ODCINKÓW]

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!