Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Protestanci w Tarnowskich Górach nie mieli łatwo [HISTORIA DZ]

Grażyna Kuźnik
Kościół ewangelicki Zbawiciela w Tarnowskich Górach
Kościół ewangelicki Zbawiciela w Tarnowskich Górach arc.
Nie mieli kiedyś łatwo protestanci w Tarnowskich Górach. Skarżyli się na ucisk ze strony księży katolickich. Ale 270 lat temu tarnogórscy luteranie podpisali umowę o budowie swojego kościoła - pisze Grażyna Kuźnik

Pierwszym pastorem w Tarnowskich Górach został Samuel Ludwik Zasadius, nazywany też często po polsku Zasadzki. Ale ten kaznodzieja i teolog kształcony w Wittenberdze, urodzony w Komorznie koło Brzegu - pisał tylko po polsku. I to pięknie.

Znany historyk literatury Wicenty Ogrodziński twierdził, że Zasadius to jeden z najznakomitszych stylistów czasów saskich. W Tarnowskich Górach pastor napisał jedyne swoje świeckie dzieło "Muzyka anielska". Wspominał tam swojego ojca pastora, bitwę pod Byczyną, która była wielkim zwycięstwem polskiego hetmana Jana Zamoyskiego nad Austriakami. Zasadius trafił do Tarnowskich Gór, bo wyrzucono go z parafii w Cieszynie. Pisał tam kazania tak popularne, że jak ujawnia Maria Ćwiklińska w książce "Zapomniani. Z dziejów literatury polskiej na Śląsku" (Katowice 1992) - wywołało to niechęć katolickich władz świeckich i duchownych. Nie układało mu się także z miejscowymi pastorami. Zazdrościli mu daru słowa. W dodatku, jak wiemy z pewnego prywatnego listu, Zasadius nie ożenił się z córką zasłużonego pastora, na co ten liczył.

TUTAJ PISZEMY O KOŚCIOŁACH POKOJU NA ŚLĄSKU

W końcu pastorzy oskarżyli Zasadiusa o sprzyjanie nielegalnemu pietyzmowi. Był to ruch w luteranizmie, który pomniejszał rolę duchownych.

W aurze skandalu, poprzez protekcję hrabiego Karola Henckel Donnersmarcka, Zasadius dostaje posadę w Tarnowskich Górach. Akurat Fryderyk Wielki nakazał ponownie wydobywać tu rudę ołowiu i do miasta przybywa wielu protestanckich górników. Miejscowa szlachta pod naciskiem Donnermarcka w 1743 roku podpisuje umowę o wsparcie budowy kościoła luteranów.

W Tarnowskich Górach Zasadius jest szczęśliwy. Żeni się z miejscową szlachcianką Marią z Rymultowskich i ma dzieci. Zostaje tu do śmierci. Nie doczekał budowy kościoła luterańskiego przy rynku, ale miał gdzie nauczać. W tarnogórskiej kronice z tamtych czasów nauczyciela Carla Winklera czytamy, że "istnieje w mieście ewangelicki dom modlitwy i tu uprawia się wolność religii."

Książki pastora

Pisał o sobie, że jest "farorzem strasfurskim". S.L. Zasadius urodził się w 1695, zmarł w 1756 w Tarnowskich Górach. Pisał wyłącznie po polsku.Jego utwory to "Droga do nieba", "Kazania pokutne", tłumaczone dzieło J.Arndta "Rajski ogródeczek", "Muzyka anielska", "Droga do prawdziwego krześcijaństwa". Nie wiadomo, gdzie, czy na cmentarzu, czy w krypcie kościoła św. Anny, pochowano pastora Zasadiusa.


*Kutz: Autonomia okazała się oszustwem. Ślązakom należy się status mniejszości etnicznej [WYWIAD RZEKA]
*TYLKO W DZ: Niesamowite zdjęcia górników i kopalń z XIX w. Maxa Steckla
*Cygańskie wesele w Rudzie Śl. On - 21 lat, ona 16 lat. ZOBACZ ZDJĘCIA Z ZABAWY
*Serial Anna German [STRESZCZENIA ODCINKÓW]

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!