Z terrorystami musimy walczyć wspólnie

Dlaczego akurat teraz zainteresowała się pani ofiarami terrorystów?

Zainspirowały mnie tragiczne wydarzenia związane z uprowadzeniem i zgładzeniem Piotra Stańczaka przez talibańskich terrorystów. To mną wstrząsnęło. Z eurodeputowanym Dariuszem Rosatim zwróciliśmy się do Komisji Europejskiej o ocenę skuteczności dotychczasowych działań na rzecz ofiar terroryzmu i ich rodzin. Naszym zdaniem, te działania nie są wystarczające.

A jakie powinny być?

Konieczne jest stworzenie procedur dla wszystkich krajów Wspólnoty. Unia powinna bronić Stańczaka, bo to był jej obywatel. Przejrzałam materiały unijne po zamachach terrorystycznych w Madrycie i Londynie. To już nie wystarcza. Trzeba działać wspólnie, jak w przypadku Ingrid Betancourt, przetrzymywanej przez lata w kolumbijskiej dżungli. O jej uwolnienie zabiegała nie tylko Francja. Także Parlament Europejski podejmował rezolucje w tej sprawie. Finał był szczęśliwy. Być może taki sam byłby i dla polskiego geologa. Niestety, zabrakło zaangażowania Wspólnoty. Czy naprawdę chodziło o to, by nie zaszkodzić negocjacjom prowadzonym przez polski rząd?

Jak pani ocenia starania rządu o uwolnienie Stańczaka?

Trudno je ocenić, bo rząd zasłania się tajemnicą. Nie wiem, czy minister Sikorski przedstawił sprawę na posiedzeniu Rady do spraw Ogólnych, w którym uczestniczą ministrowie spraw zagranicznych. Jeśli tak, to jakie było jej stanowisko? Chciała pomóc czy tej pomocy odmówiła? Jeśli pomogła, to co konkretnie zrobiła? Dlaczego Unia milczała? Musimy poznać odpowiedzi na te pytania, by skutecznie działać. Zasłanianie się sekretnością nie ma sensu. Teraz nadszedł czas na działania profilaktyczne, wyciągnięcie wiedzy z tej straszliwej porażki.

Może jednak rząd nie powinien ujawniać swoich działań?

Nie zgadzam się. Irytuje mnie taka postawa rządu. Odbieram ją jako chęć ukrycia nieudolności. Skoro premier mówi, że dużo zrobił, to niech też powie, co konkretnie. Jak można zasłaniać się Kuchciakiem? To specjalista od Kaukazu. Obawiam się, że jego działania w Pakistanie i Afganistanie nie były skuteczne.
Dlaczego obecne uregulowania unijne o pomocy dla ofiar terroryzmu nie są, pani zdaniem, wystarczające?

Brakuje mi danych, żeby to obiektywnie ocenić. Pewne wady widać jednak i bez nich. Chodzi m.in. o to, że ofiary i ich rodziny o pomoc finansową nie mogą starać się bezpośrednio. Robią to tylko za pośrednictwem swoich rządów lub organizacji. To z kolei napędza biurokrację.

Unia będzie skuteczniejsza w negocjacjach z terrorystami niż poszczególne rządy?

Unia w Afganistanie i Pakistanie jest bardziej pozytywnie odbierana niż USA. Nie jest kojarzona z okupantem. Dlatego ma większe szanse na pozytywne zakończenie negocjacji. Takie wspólne naciski robią na terrorystach większe wrażenie. Niestety, musimy się liczyć z tym, że nasi obywatele będą ofiarami terroru. Stworzenie systemu, który regulowałby działania państw w takich tragicznych momentach zrobiłoby dużo dobrego. Pomoc powinna obejmować nie tylko ofiarę, ale i jej rodzinę. Powinna mieć różne formy: prawną, finansową, psychologiczną. A przede wszystkim powinna być długofalowa.

Dlaczego?

Bo zaraz po uprowadzeniu czy innym akcie terrorystycznym wszyscy krzyczą, że stało się coś strasznego, zbrodniczego, potwornego. Potem szum medialny cichnie, a poszkodowani są pozostawiani sami sobie. Zapomina się o nich. Konieczne jest stworzenie centrum europejskiego, które by taką pomoc zapewniało.

Czy ten pomysł ma szansę zyskać poparcie w Parlamencie Europejskim?

Rozmawiałam z wiceprzewodniczącym Komisji Wolności Obywatelskich. Jest on zwolennikiem debaty na ten temat na forum parlamentu. Poprze nas Komisja Spraw Zagranicznych, w której działa Dariusz Rosati. Taka dyskusja ma szansę zaowocować przepisami, które zmuszą państwa unijne do solidarności. To oczywiście nie zapobiegnie aktom terroru, ale sprawi, że będziemy skuteczniejsi w walce z nimi. Walka z terroryzmem w pojedynkę nie może być skuteczna.