18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Karwat: Niemiecka propaganda na Śląsku

Krzysztof Karwat
Krzysztof Karwat
Krzysztof Karwat ARC Dziennik Zachodni
Po wojnie prusko-austriackiej z roku 1866, a zwłaszcza po zwycięstwie nad Francją i zjednoczeniu Niemiec w roku 1871 Niemcy podjęły na ogromną skalę działania propagandowe. Każdego roku na początku września w miastach górnośląskich hucznie świętowano, z czasem odsłaniając coraz więcej pomników. Słynny lew autorstwa Theodora Kalidego, parę lat temu szczęśliwie odnaleziony i na powrót sprowadzony do Bytomia, to pamiątka właśnie tamtych uniesień patriotycznych.

Debatując o historii Górnego Śląska i tożsamości regionalnej jakże często zapominamy, że kraina ta nie odpadła od Rzeczypospolitej wskutek zaborów. Jeśli Prusy toczyły o nią wojny, to akurat nie z Polakami.

Te proste konstatacje ciągle budzą zdumienie, wytrącając z ręki argumenty tym, którzy nie doceniają praw innych narodów do pielęgnowania pamięci o dziedzictwie kulturowym tej ziemi. To tak, jakbyśmy odbierali Polakom cząstkę ich jestestwa, związaną z wielowiekową obecnością we Lwowie czy Wilnie. Trzeba więc empatii. Wiem, że nie jest o nią łatwo, bo nadal wygrywają uprzedzenia. Także irracjonalne lęki przed rozmaitymi rewizjonizmami. Stąd tak wielki nacisk kładziemy na polsko-niemieckie konflikty narodowościowe i terytorialne, jakie wybuchały w XX wieku. Rzecz jasna, czasu plebiscytu, powstań śląskich, podziału regionu a później zbrodni II wojny światowej i - w konsekwencji - usuwania z całego Śląska milionów Niemców nie wolno pomijać. Kiedy jednak nie wyznaczy się szerszych perspektyw, to nigdy nie zrozumiemy nie tylko złożoności naszej historii, ale będziemy mieli kłopot z odnalezieniem się we współczesnej Europie.

Cezurę trzeba przesunąć o co najmniej kilkadziesiąt lat. Po wojnie prusko-austriackiej z roku 1866, a zwłaszcza po zwycięstwie nad Francją i zjednoczeniu Niemiec w roku 1871 nie tylko na Górnym Śląsku podjęto na ogromną skalę działania propagandowe, rozpoczynające nowy etap narracji historycznych, odwołujących się m.in. do zapomnianego dziedzictwa Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.
Rodził się "mit założycielski" nowego państwa. Jednym z jego najważniejszych elementów stała się triumfalna pamięć o wiktorii spod Sedanu, połączona z kultem poległych bohaterów. Każdego roku na początku września w miastach górnośląskich hucznie świętowano, z czasem odsłaniając coraz więcej pomników. Słynny lew autorstwa Theodora Kalidego, parę lat temu szczęśliwie odnaleziony i na powrót sprowadzony do Bytomia, to pamiątka właśnie tamtych uniesień patriotycznych.

Notabene, szkoda, że obecnie rzeźbie nie towarzyszy choćby najskromniejszy, stricte informacyjny napis. W efekcie, wielu dziś myśli, że to pomnik na cześć tak licznie obecnych w tym mieście… lwowian i ich potomków.

Nacjonalizm, groźnie zwrócony przeciwko innym, to melodia następnych dekad. Dumę narodową zastąpił szowinizm. Wewnątrzregionalną różnorodność - dyktat państwa jednonarodowego, którym zresztą Prusy nigdy nie były. W tej grze o kształt historii uczestniczyli politycy, dziennikarze, pisarze i nauczyciele. Także inni ludzie kultury. Na przykład filmowcy i plastycy. Rozpoczęła się prawdziwa bitwa o pamięć. O symbole i znaki coraz bardziej wątpliwej jedności. Skąd my to znamy?

Dzisiaj o godz. 19.30 w chorzowskim Teatrze Rozrywki rozpocznie się wieczór z cyklu "Górny Śląsk - świat najmniejszy", zatytułowany "Polityka regionalna i historyczna. Z perspektywy niemieckiej". Gośćmi Krzysztofa Karwata będą: prof. Andrzej Gwóźdź - filmoznawca z Uniwersytetu Śląskiego, Sebastian Rosenbaum - historyk z katowickiego IPN, dr hab. Barbara Szczypka-Gwiazda - historyk sztuki z Uniwersytetu Śląskiego.



*Najpiękniejszy Rynek w woj. śląskim jest w... ZAGŁOSUJ i ZMIEŃ WYNIK
*Matura 2013: Pytania egzaminacyjne na 100 proc. ZOBACZ
*Nudyści już zawitali na plaże ZOBACZCIE, gdzie spotkacie naturystów w woj. śląskim
*Tak zdasz egzamin na prawo jazdy kat. A na motocykl ZDJĘCIA i WIDEO

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!