Krew pępowinowa: skarb, którym mozna się podzielić

Zdeponowaniem krwi pępowinowej związanych jest wiele dylematów. Na odpłatne przechowywanie krwi nie stać wszystkich rodzin, tylko te wybrane. Część rodziców decyduje się na wydatek kosztem innych potrzeb. Mamy chcą zabezpieczyć swoje potomstwo, licząc, że zgromadzona krew kiedyś stanie się lekiem np. na białaczkę.

Wielu specjalistów patrzy jednak sceptycznie na odpłatne deponowanie w banku krwi. - Zgromadzona ilość wystarcza średnio dla dziecka do piątego roku życia. Krwi jest zbyt mało, by pomóc starszym. Dlatego moim zdaniem lepiej taką krew oddać z przeznaczeniem dla wszystkich potencjalnych potrzebujących - mówi prof. Sławomira Kyrcz-Krzemień, kierownik Katedry i Kliniki Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

CZYTAJ KONIECZNIE:
KREW PĘPOWINOWA - FAKTY I MITY

W zeszłym roku w ramach akcji Polskiego Banku Komórek Macierzystych "Dni krwi pępowinowiej" 324 kobiety rodzące z wybranych szpitali przekazały bezcenną krew pępowinową swojego dziecka do banku publicznego i tym samym przyczyniły się do zwiększenia jej zasobów w Polsce (jest ona do dyspozycji Poltransplantu, który też zajmuje się gromadzeniem krwi pępowinowej). Obecnie trwa kolejna edycja tej akcji i organizatorzy liczą, że chętnych będzie więcej. Wszystko zależy jednak od finansów, a są one ograniczone tylko do kwoty przewidzianej w przetargu na tę usługę z Ministerstwem Zdrowia. Z drugiej strony coraz więcej dobrze sytuowanych rodziców decyduje się na odpłatne przechowywanie krwi (w samym PBKM to aż 32 tys. rodzin).

Zdaniem prof. Kyrcz-Krzemień, rozwój publicznego banku krwi pępowinowej mógłby jednak zabezpieczyć potrzeby zdrowotne wszystkich potrzebujących takiego leczenia polskich dzieci, bez względu na zamożność. - Specjalistyczne ośrodki przeszczepowe mogłyby prowadzić leczenie za pośrednictwem krwi pępowinowej u dorosłych - wyjaśnia profesor.

Choć dziś o dawców szpiku jest łatwiej, bo w światowych rejestrach znajduje się ich ok. 20 mln, to wciąż zdarzają się przypadki długiego oczekiwania. Np. w katowickiej klinice dwie pacjentki czekały na swojego genetycznego bliźniaka prawie 2 lata.

Dlaczego krew pępowinowa jest tak cenna? Jej wartość tkwi w komórkach macierzystych, których jest źródłem. Niestety zwykle jest po porodzie utylizowana jako odpad medyczny. - Około 5 proc. rodzących w naszej klinice pań decyduje się na odpłatne deponowanie krwi - mówi prof. Jerzy Sikora, kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa SUM w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Katowicach. - To oczywiście inwestycja w przyszłość. Osobiście jestem zwolennikiem banków publicznych.
Krwi pępowinowej do transplantacji używa się od 1988 r. Do połowy 2011 r. na świecie wykonano ponad 25 tysięcy takich zabiegów u dzieci i dorosłych. W Polsce dotychczas przeprowadzono kilkadziesiąt przeszczepień, z czego ponad 20 u dzieci. Do 9 z nich użyto krwi pobranej i zdeponowanej w Polskim Banku Komórek Macierzystych, do pozostałych: z zagranicznych banków publicznych.

Te niewyspecjalizowane, pierwotne komórki wielopotencjalne dzięki swoim właściwościom mogą przekształcić się m.in. w krwinki czerwone, płytki krwi, komórki mięśniowe czy nerwowe. Ze względu na swoje krwiotwórcze właściwości są standardowo stosowane w leczeniu niektórych chorób nowotworowych (np. ostrej i przewlekłej białaczki, chłoniaków), układu krwiotwórczego (np. różne typy niedokrwistości) i odpornościowego oraz pewnych schorzeń dziedziczonych genetycznie. Komórki macierzyste mogą w przyszłości posłużyć nie tylko dziecku, od którego zostały pobrane, ale również członkom jego najbliższej rodziny. Lista chorób, w leczeniu których wykorzystuje się komórki macierzyste z krwi pępowinowej, liczy ok. 100 pozycji i stale się wydłuża. Obecnie trwają zakrojone na szeroką skalę badania kliniczne nad wykorzystaniem komórek m.in. w leczeniu cukrzycy typu I, mózgowego porażenia dziecięcego, choroby Alzheimera, Parkinsona, stwardnienia rozsianego czy choroby Crohna.

Niedawno Korea Południowa wprowadziła do sprzedaży lek służący regeneracji chrząstek stawowych, zawierający ludzkie komórki macierzyste. - Mielibyśmy do czynienia z wielkim przełomem, gdyby udało się wykorzystać komórki macierzyste do odtworzenia uszkodzonego rdzenia kręgowego - dodaje prof. Sikora.

Krew pępowinową można pobrać tylko raz, podczas porodu. Decyzję o jej zdeponowaniu należy podjąć już podczas ciąży, najlepiej w 2. lub 3. trymestrze. Pobranie jej nie zaburza przebiegu porodu. Jest możliwe podczas porodu przez cesarskie cięcie czy ciąży mnogiej. Krew pobierana jest przez położną do zestawu pobraniowego i w ciągu 24 godzin trafia do specjalistycznego laboratorium, gdzie poddawana jest serii badań i przygotowywana do przechowywania w ciekłym azocie.

*Operacja przeszczepu twarzy: Poznaj pacjenta i autorów sukcesu [ZDJĘCIA + OPINIE + KOMENTARZE]
*MISS ŚLĄSKA I ZAGŁĘBIA 2013: TEGO NIE ZOBACZYCIE W TELEWIZJI
*Maluch z Allegro: Fabrycznie nowy Fiat 126 z 1979 r. i wielki skandal
*Dni Miast 2013 [PROGRAM IMPREZ]: Chorzów, Będzin, Ruda, Sosnowiec, Wodzisław i inne!