Zawała: Jak się bezpiecznie opalać, bo wakacje... postarzają

Co czwarty dorosły człowiek w Polsce ma zmiany skórne spowodowane słońcem. Opalenizna z pewnością nie wyjdzie na zdrowie tym, którzy odpowiednio nie zabezpieczą skóry przed szkodliwym promieniowaniem. Co roku wszystkie kolorowe czasopisma powtarzają do znudzenia, że za większość niemiłych wspomnień z plaży odpowiada promieniowanie UVB, bowiem ten zakres rozszerza naczynia włosowate pod skórą, co z kolei wywołuje napływ krwi. Tak właśnie powstaje rumień – objaw oparzenia słonecznego. To stan zapalny skóry, spowodowany przez nadmierną ekspozycję na promienie ultrafioletowe, zawarte w widmie światła słonecznego. Obszar skóry staje się czerwony, gorący i wrażliwy na ucisk, a w najcięższych przypadkach dochodzi nawet do powstania pęcherzy. Oparzenia słoneczne występują częściej u osób o jasnej skórze. Większość opala się na buraczka. Szczególnie, jeśli przebywając na co dzień w klimacie umiarkowanym, nagle wystawią swoje ciało na ostre południowe słoneczko.

Kochani, nie ma się co oszukiwać. Im bardziej się opalimy, tym bardziej nasza skóra będzie się zmieniać, a dermatolodzy określą to jako starzenie skóry spowodowane światłem. Takie zmiany można zaobserwować u ludzi, którzy ze względów zawodowych przebywają przez wiele godzin na słońcu (np.u rolników czy marynarzy). Winę za proces starzenia się skóry przypisywano początkowo głównie promieniowaniu UVB. Obecnie uważa się, że w procesie tym istotną rolę odgrywają też promienie UVA, które wnikają głębiej, docierają do skóry właściwej, powodując niekontrolowane modyfikacje w naskórku, uszkadzają włókna kolagenowe w skórze właściwej oraz osłabiają mechanizmy odpornościowe.

Opalaj się mądrze

Światło słoneczne odgrywa zasadniczą rolę w rozwoju nowotworów skóry. Promieniowanie UV jest najsilniejszym aktywatorem wolnych rodników. Powstające w wyniku oparzeń odczyny mogą doprowadzić do pojawienia się znamion barwnikowych w rodzaju pieprzyków czy przebarwień, z których może z kolei rozwinąć się nowotwór. Najczęściej czerniak złośliwy.
Jeśli na skórze zauważymy zmianę, popularnie nazywaną pieprzykiem, która jest bardzo ciemna, wręcz czarna, lub ma nieregularny kształt albo jest nierównomiernie wybarwiona, albo wypukła, nawet jeśli jest bardzo mała, należy natychmiast udać się do dermatologa. To może być czerniak lub punkt wyjścia do nowotworu. Proszę oglądać swoje ciało, zwłaszcza latem. Nie każdy pieprzyk jest przecież groźny,a nowotwór (czerniak in situ) uchwycony w bardzo wczesnym stadium i wycięty może dać szansę całkowitego wyleczenia.Nie wolno bać się usuwania znamion, ale trzeba je usuwać w całości. Nie wolno ich wypalać, ani zamrażać. Każde znamię powinno być usunięte i histopatologicznie zbadane przez specjalistę.

Nie opalajcie dzieci

Lekarze nie mają wątpliwości, że istotnym czynnikiem ryzyka pojawienia się nowotworów skóry są oparzenia słoneczne, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie. Dlatego dzieci powinny z umiarem korzystać ze słońca, a najmłodsi, poniżej 3 lat, w ogóle nie powinni być wystawiani na bezpośrednie działanie letniego słońca. A na pewno wszyscy powinni latem używać kremów z filtrem. Ja polecam 50. Ten faktor dobrze zabezpiecza przed szkodliwym promieniowaniem. Nie wiem, czy wiecie, że kobiety są bardziej odpowiedzialne od mężczyzn, jeśli chodzi o opalanie. „Journal of National Cancer Institute” opublikował swego czasu dane, dotyczące częstości i przyczyn występowania czerniaka złośliwego w czasie ostatnich 50 lat. Autorzy raportu informują, że wzrasta ilość zachorowań zwłaszcza u mężczyzn. Wynika to z kilku przyczyn. Po pierwsze — kobiety są bardziej świadome zagrożenia, chronią się przed słońcem, używają środków zabezpieczających, przeprowadzają samokontrolę. Po drugie — czerniaki u kobiet są cieńsze, bardziej ograniczone, przez to łatwiejsze do wyleczenia niż grube i rozległe czerniaki u mężczyzn.

Bezpieczne opalanie - jakie filtry ochronne dla jakiej cery

Niskoochronne (SPF 2 – 4 – 6), średnio-ochronne ( - 10 – 12), wysokoochronne (15 – 20 – 25), o bardzo wysokiej ochronie (30 – 40 – 50), ultrawysokiej ochronie (50+).

Fototyp I - celtycki
Cera: bardzo jasna, blada, często pokryta piegami
Włosy: jasny blond lub rude
Oczy: jasnoniebieskie lub jasnozielone.
Zalecany typ SPF- 50+ (ultrawysoka ochrona)

Fototyp II - północnoeuropejski
Cera: jasna skóra, czasem występują piegi
Włosy: ciemny lub jasny blond
Oczy: niebieskie, zielone lub szare
Zalecany SPF 50+ w ciepłych krajach, w pozostałych SPF 25 – 30.

Fototyp III - środkowoeuropejski
Cera: lekko śniada, bez piegów
Włosy: brązowe lub ciemny blond
Oczy: szare, brązowe lub ciemnoniebieskie
Zalecany SPF 50+ w ciepłych krajach, w pozostałych SPF 25 – 30.

Fototyp IV - południowoeuropejski
Cera: śniada, brązowa i oliwkowa skóra
Włosy: ciemnobrązowe lub czarne
Oczy: ciemnobrązowe,
Zalecany SPF to 40-30 (w ciepłych krajach)
30-20 w pozostałych, np. w Polsce.

Uwaga
Filtry z niskimi faktorami pozwalają bardzo krótko przebywać na słońcu i odpowiednio je stosując mogą sobie na nie pozwolić tylko osoby o fototypie IV, choć bezpieczniej jest stosować wyższe SPF.
***

Maria Zawała
Szefowa działu publicystyki "Dziennika Zachodniego", członek Stowarzyszenia "Dziennikarze dla Zdrowia", współautorka Spotkań Medycznych im. Krystyny Bochenek, laureatka nagród dziennikarskich m.in. za teksty o zdrowiu. Pomysłodawczyni charytatywnej akcji DZ "Wybierz sobie Mikołaja". Miłośniczka włoskiej kuchni i mody.

A poniżej jeszcze dwa linki.

CZYTAJ KONIECZNIE:
BLOG MEDYCZNY MARII ZAWAŁY: ZDROWIE OD A DO Z

i

CZYTAJ KONIECZNIE:
SERWIS ZDROWOTNY DZIENNIKA ZACHODNIEGO