Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

33. rocznica Porozumienia Jastrzębskiego [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

Jacek Bombor
Tłumy strajkujących przed cechownią KWK Manifest Lipcowy
Tłumy strajkujących przed cechownią KWK Manifest Lipcowy Józef Żak
3 września miną 33 lata od podpisania słynnego Porozumienia Jastrzębskiego. Zobaczcie unikatowe zdjęcia Józefa Żaka, fotoreportera lokalnej gazety, któremu pozwolono dokumentować te doniosłe chwile.

Dziś sobota. Sięgając do lektury tego artykułu warto sobie uzmysłowić fakt, że wolną sobotę zawdzięczamy jastrzębskim górnikom kopalni Manifest Lipcowy (dzisiaj Zofiówka), którzy 33 lata temu powiedzieli władzy: dość!

I podpisali słynne Porozumienie Jastrzębskie, które było wówczas trzecim - po Gdańsku i Szczecinie - protokołem ugody społecznej, otwierającym drogę do wolności w Polsce.

ZOBACZ WIĘCEJ ARCHIWALNYCH ZDJĘĆ NA JASTRZEBIEZDROJ.NASZEMIASTO.PL

Na kopalnię wszedł bez problemu

W centrum jastrzębskich wydarzeń był Józef Żak, fotoreporter lokalnej gazety Nasze Problemy. Uwiecznił na fotografiach pamiętny strajk na Manifeście, emocje górników, i chwilę, gdy podpisywano tak ważny dokument.

Górniczy strajk rozpoczął się spontanicznie, 28 sierpnia, pomiędzy II a III zmianą. W redakcji zapadła decyzja: Józek, musisz tam być.

- Zanim wyszedłem do kopalni odwiedziła nas grupa z komitetu partyjnego z Katowic i powiedzieli, że są dziennikarzami i oni za nas zrobią gazetę. Nie wierzyli, że my napiszemy hak trzeba - wspomina.

Żak urwał się z tego tego towarzystwa i postanowił, że będzie dokumentował strajk. Pojawił się przed bramą zakładu 30 sierpnia, gdy protest trwał już w najlepsze. - Nawet mnie zdziwiło, że nie było kłopotu z wejściem, choć oczywiście zakład był otoczony milicyjnymi wozami. Od razu było widać, że to nie przelewki - wspomina Żak.

Wielu górników go znało, bo mieszka w Jastrzębiu. Przed cechownią tłumy, atmosfera podniosła, oczekiwania. Ale jedno się dało zauważyć od razu.

- Załoga czuła strach przed tym, co będzie. Mi też się udzielił. Ten strach powodował, że na miejscu była prawdziwa dyscyplina . Obawa, że wpadnie ZOMO, że może padną strzały. Żadnych ekscesów, wybryków. Słuchano przedstawicieli komitetu strajkowego bezkrytycznie. Mi też się oberwało, jak chciałem zrobić kilka fotek z takiego daszku na budynku. Strzeliłem może trzy, gdy szybko poproszono mnie o zejście - wspomina. Żakowi, jako jednemu z nielicznych, od początku pozwolono fotografować negocjacje, jakie 2 września rozpoczęły się na cechowni kopalni. To była niezwykle intensywna, wyniszczająca tura rozmów z przedstawicielami rządu.

Ważny głos kobiety z sali zamurował rządzących...

Trwała nieprzerwanie kilkadziesiąt godzin… Górnicy przyjęli postulaty Wybrzeża jako swoje, ale wnieśli też jeden, przełomowy. Wolne soboty. - Postulat zgłosiła z sali moja koleżanka Urszula, później działaczka Komietu ObronyRobotników, obecnie mieszkająca w Luksemburgu. Głos kobiet o niszczącym rodzinne więzi systemie czterobrygadowym zrobił na wszystkich wrażenie. Nikt w sumie nie wierzył, że się uda. Wolne soboty? To niemożliwe w tych czasach, gdy się pracowało na kopalni non stop.

A jednak, władza się ugięła - wspomina Żak. Jastrzębianin przyznaje, że pod koniec już mu było przedstawicieli komitetu strajkowego po prostu żal. Głowy im same opadały na stoły. Zmęczenie było potworne. - Nie było spania. Ci z rządu wychodzili czasami na dwie godziny przerwy, żeby niby podyskutować, a tak naprawdę jeden z drugim drzemali - mówi Żak.

Szybko zapisał się do Solidarności...

Przełom nastąpił o 5 nad ranem. Dokładnie o 5.40 podpisano słynne Porozumienie Jastrzębskie. Nastąpiła euforia, górnicy odśpiewali Międzynarodówkę, klaskali. - Mi też udzieliła się ta atmosfera, bardzo szybko zapisałem się do Solidarności. Wiedziałem, że to był ważny moment w historii - wspomina Józef Żak, który nadal mieszka w Jastrzębiu.



*Wybory Miss Mokrego Podkoszulka w Sosnowcu - ZOBACZ ZDJĘCIA PIĘKNYCH DZIEWCZYN
*Topless czy w bikini? Co wypada w czasie upałów? ZOBACZ ZDJĘCIA
*Śląski Air Show w Katowicach - Samoloty F-16 w akcji [ZOBACZ ZDJĘCIA]
*18 września otwarcie Galerii Katowickiej - ZOBACZ, JAKIE TAM BĘDĄ SKLEPY

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!