Barbórka w Polskiej Grupie Górniczej. Uroczystość w Akademii Muzycznej w Katowicach

Prezes PGG zaznaczył, że dzięki sytuacji gospodarczej „spółka od początku programu wykorzystała pomoc publiczną w zdecydowanie niższym stopniu niż pierwotnie planowano, a w tym roku nie skorzystała z niej w ogóle”.

– Jednak w przyszłym roku pozostanie bardzo ważną kwestią uzyskanie zgody Komisji Europejskiej na polski program odchodzenia od węgla – powiedział Tomasz Rogala podczas piątkowej akademii barbórkowej w siedzibie Akademii Muzycznej w Katowicach. Jestem przekonany, że Polska ma prawo do potraktowania przez Unię Europejską tak samo, jak kraje UE, w których przez dekady realizowano już bardzo podobny program wygaszania kopalń węgla kamiennego – dodał prezes.

Rogala przypomniał, że działalność PGG jest prowadzona w ramach podpisanej w maju 2021 r. między rządem i górniczymi związkami umowy społecznej, która m. in. zobowiązuje spółkę do stopniowej redukcji wydobycia węgla kamiennego.

– Wartym podkreślenia jest, że na szczeblu państwa członkowskiego Unii Europejskiej doszło do zawarcia unikalnej umowy pomiędzy rządem krajowym, stroną społeczną reprezentowaną przez związki zawodowe, samorządami i spółkami węglowymi o stopniowym odejściu od wydobywania węgla do roku 2049 – przypomniał prezes.

Jego zdaniem, w trakcie niedawnego procedowania tzw. dyrektywy metanowej w Parlamencie Europejskim, właśnie „umowa społeczna o tak szerokim zakresie sygnatariuszy była podstawowym argumentem za odstąpieniem od wdrażania regulacji (dotyczących metanu – PAP), które de facto zamykałyby kopalnie już na początku lat 30., czyli za ok. 10 lat”.

– To wtedy właśnie, w toku negocjacji, wielu europarlamentarzystów, nie tylko z Polski, wyraziło uznanie dla tego aktu, jako wypełniającego zasadę dialogu, będącego podstawowym, najlepszym narzędziem do rozwiązywania napięć społecznych – powiedział prezes PGG.

Tomasz Rogala podziękował pracownikom firmy za ich pracę, dzięki której – jak mówił – „w niezwykle trudnych czasach możemy cieszyć się we własnym kraju bezpieczeństwem i suwerennością energetyczną”. Podkreślił znaczenie kompetencji górniczych dla transformacji energetycznej, „niezależnie od roli węgla i tradycyjnych kopalin, która zmienia się pod presją polityki dekarbonizacyjnej”.

– Jesteśmy świadkami bardzo szybkiego rozwoju górnictwa metali rzadkich i surowców krytycznych we wszystkich częściach globu, gdzie występują i gdzie można uzyskać pozwolenia na ich eksploatację – mówił Rogala.

Prezes zwrócił uwagę na często nieprzychylną górnictwu atmosferę, w której pracują górnicy.

– Zderzacie się z rzekomą troską o wasze życie i zdrowie, która jednak rozumiana jest jako konieczność szybkiego, niemal natychmiastowego, zamknięcia kopalń – powiedział. – Ale w upływającym roku, a także rok wcześniej, na krótko i nagle coś się zmieniło: wybuch wojny, kryzys energetyczny i historycznie najdroższy węgiel z importu całkowicie uciszyły jakiekolwiek słowa krytyki wobec rodzimego górnictwa. Ucichło owo zatroskanie o zdrowie i warunki pracy, a pojawiło się obecne powszechnie w przestrzeni publicznej żądanie, aby polskie kopalnie dostarczyły więcej taniego węgla – przypomniał prezes.

Rogala wyliczał, że PGG współpracuje z blisko 3,5 tys. kontrahentami, z którymi obroty sięgają w tym roku 6,4 mld zł. To głównie średni i mali przedsiębiorcy, w większości z Górnego Śląska, realizujący różnorakie usługi i dostawy.

– Oni również potrzebują czasu i wsparcia dla zmiany swojego profilu, aby zachować miejsca pracy – zauważył Rogala.

Morawiecki zwrócił uwagę na znaczenie obchodów tradycyjnej Barbórki jako znaku przynależności do górniczej wspólnoty, łączącej wszystkich pracowników branży wydobywczej.

– Uroczystości barbórkowe są świadectwem siły i piękna wielowiekowej tradycji, współtworzą tożsamość górniczego stanu. Przekazywany przez pokolenia etos górniczej pracy jest skarbnicą wartości – aktualnych, mimo zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych – napisał szef rządu, dziękując wszystkim górnikom za ich pracę i poświęcenie oraz składając barbórkowe życzenia.

Morawiecki ocenił, że „Barbórka, nazywana też świętem braci górniczej, to prawdziwa perła naszej narodowej kultury. To wielkie święto górników i ich najbliższych, pracowników zaplecza przemysłu wydobywczego oraz nadzoru górniczego” – napisał.

– Barbórka to szczególny dzień, poświęcony tylko wam i wykonywanej przez was profesji. Tylko wy wiecie jak trudne i odpowiedzialne jest zajęcie, którym trudnicie się często z pokolenia na pokolenie. Wierzę, że jest ono źródłem dumy, a przynależność do wspaniałej wspólnoty górniczego stanu łączy wasz los ze wszystkimi wykonującymi tę potrzebną społeczną misję – wskazał premier Morawiecki, zauważając, iż obecnie „PGG jako największe przedsiębiorstwo górnicze w Europie i największy producent węgla kamiennego w UE grupuje nowoczesne, spełniające najwyższe standardy zakłady”.

2023 rok prawdopodobnie zamknie produkcją węgla rzędu 21 mln ton, wobec ponad 22,5 mln ton rok wcześniej. W przyszłym roku może nastąpić dalszy spadek wydobycia, do ok. 20 mln ton. Powodem jest spadek zapotrzebowanie na węgiel.

W ostatnim czasie resort aktywów poinformował o przygotowaniach do zmian w projekcie przyszłorocznego budżetu państwa, by PGG mogła otrzymać ok. 5,5 mld zł niezbędnego wsparcia w postaci dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych.

Stworzona na kanwie umowy społecznej z 2021 roku ustawa umożliwia subwencjonowanie kopalń w postaci budżetowych takich dopłat. W ub. roku PGG otrzymała z tego tytułu ok. 1,4 mld zł: 800 mln zł w gotówce oraz 600 mln zł w obligacjach. W tym roku spółka nie korzystała z budżetowego wsparcia.

Ponadto resort aktywów przygotował projekt nowelizacji ustawy górniczej, m.in. wydłużającej odroczenie spłat zobowiązań PGG wobec ZUS (ponad 800 mln zł) i PFR (1 mld zł) do końca 2025 roku. Pierwotnie odroczenie obowiązywało do chwili notyfikacji programu dla górnictwa przez Komisję Europejską, ale nie dłużej niż do końca roku 2023. Program nie został dotychczas notyfikowany, stąd konieczność wydłużenia terminu odroczenie spłat.