Bytom z olbrzymią podwyżką cen za wodę i ścieki. To jedna z najwyższych kwot w GZM. Ile faktycznie zapłacą mieszkańcy miasta?

Wraz z końcem starego roku na oficjalnej stronie Bytomia umieszczono komunikat dotyczący podwyżek cen wody i odprowadzania ścieków.

- Od 4 stycznia 2024 r. zacznie obowiązywać nowa taryfa za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków na terenie Bytomia. Zgodnie z decyzją Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, nowa taryfa została wprowadzona na okres 3 lat – czytamy w treści.

Tym samym w pierwszym roku bytomianie i bytomianki zapłacą 7,68 zł brutto za 1 m3 wody i 12,53 zł brutto za odprowadzanie ścieków. W kolejnym 8,18 zł brutto i 12,87 zł brutto, a w ostatnim 8,46 zł brutto i 12,90 zł brutto.

Tegoroczna podwyżka o 26,7% uzasadniana jest m.in. wzrostem kosztów energii elektrycznej i cieplnej, wzrostem kosztów hurtowego zakupu wody i zagospodarowania osadów ściekowych, wzrostem kosztów wynagrodzeń oraz materiałów eksploatacyjnych używanych.

- Statystyczny mieszkaniec Bytomia, zużywający około 2,8 m3 wody miesięcznie, w pierwszym roku obowiązywania nowej taryfy za dostarczaną wodę i odprowadzane ścieki zapłaci więcej o około 12 zł miesięcznie – czytamy na stronie miasta.

Tym samym Bytom staje się jednym ze śląskich miast z największą opłatą wodno-kanalizacyjną. Mieszkańcy pobliskiego Chorzowa płacą 19,03 zł/m3, Piekar Śląskich 19,48 zł/m3, Radzionkowa 14,94 zł/m3, Rudy Śląskiej 18,26 zł/m3. Natomiast podobnie kształtują się ceny w Tarnowskich Górach – 20,35zł/m3 i Zabrzu – 20,14 zł/m3.

Marek Stalmach, prezes Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej rzuca nowe światło na wprowadzone podwyżki.

- Obecnie mamy sytuację, że opłata za wodę i kanalizację wynosiła 15,95 zł/m3 brutto, teraz będzie wynosić 20,21 zł/m3 brutto. Tyle, że pojawił się element uzupełniający, o którym nie ma mowy w oficjalnym komunikacie miasta. Dodatkowo żeby „ukryć” faktyczną wysokość podwyżki, która przekroczyłaby 30%, zwiększono opłatę abonamentową od każdego wodomierza głównego BPK w wysokości 260% - mówi Marek Stalmach.

Wysokie wartości wynikają z obliczeń. Dotychczas mieszkańcy Bytomia płacili 20,77 zł brutto opłaty abonamentowej od wodomierza głównego BPK. Od 4 stycznia cena wzrasta do 54,14 zł brutto. Każda nieruchomość będzie obciążona dodatkową kwotą za wodomierz, bez względu na to czy jest to dom jednorodzinny czy wspólnota składająca się z wielu lokali.

W tym miejscu warto wspomnieć, że opłata abonamentowa powstała w celu pokrycia kosztów zakupu, legalizacji i obsługi wodomierzy głównych. Tym samym dodatkowy przychód BPK od jednego wodomierza głównego wyniesie w skali 5 lat ok. 2000 zł.

- W Bytomiu mamy 10 tys. wodomierzy głównych, mnożąc to przez ok. 34 złotych podwyżki miesięcznej za wodomierz, razy dwanaście miesięcy to daje łącznie ponad 4 mln zł rocznie, które dodatkowo zapłacą mieszkańcy miasta. Podwyżka jest zdecydowanie zawyżona w stosunku do kosztów legalizacji wodomierzy i zabudowy nakładek radiowych – wyjaśnia Marek Stalmach.

Dla porównania, opłata abonamentowa we wspomnianych wcześniej Tarnowskich Górach wynosi 14,72 zł/mc, a w Zabrzu 16,85 zł/mc. Z kolei w Chorzowie i Piekarach Śląskich to koszt 27 zł/mc, Radzionkowie 16,91 zł/mc, a Rudzie Śląskiej 4,96 zł/mc.

- Podstawowa część podwyżki to wzrost opłat dla mieszkańców Bytomia rocznie ok. 24 milionów, z opłatą abonamentową będzie to kwota ok. 28 milionów złotych. Czy trzeba tak dużo? Może byłoby mi się łatwiej określić, gdybym wiedział, że po stronie dostawcy jest kompetentny Zarząd ze stosowną argumentacją, które mi te dane przedstawia – mówi Marek Stalmach.

Mowa o kolejnym prezesie Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego. Marek Stalmach, podobnie jak rzesza bytomian, jest zaniepokojony ciągłymi zmianami personalnymi na stanowisku prezesa BPK.

- W 2023 r. toczyły się rozmowy z prezydentami miasta żeby wprowadzić podwyżkę wodno-kanalizacyjną, ale w rozsądny sposób z uwzględnieniem zmian organizacyjnych w BPK-u, czyli doprowadzenia do wyboru zarządu, który będzie na lata i spowoduje, że ta firma będzie miała konkretny plan działania. W ostatnich latach, od 2018 r., doszło do kolejnych zmian prezesów w BPK-u. W samym 2022 r. miały miejsce trzy zmiany na tym stanowisku. Nie ma ciągłości działań, a jest to spółka, która świadczy drugie najdroższe usługi dla mieszkańców Bytomia – podkreśla prezes Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej.

W ocenie Marka Stalmacha, Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne wciąż zmaga się z brakiem transparentności finansowej. Jak twierdzi, jedynym rozwiązaniem problemów wodno-kanalizacyjnych w mieście jest reorganizacja spółki. Z kolei opłata abonamentowa dla nieruchomości za wodomierze główne powinna być podobna jak w innych miastach województwa śląskiego czyli nie powinna przekraczać 20 zł brutto na miesiąc.

- Moim zdaniem zwiększona opłata abonamentowa powinna być sfinansowana przez gminę lub BPK, gdyż w innych miastach opłata za wodomierz budynkowy nie przekracza 20 zł/mc – dodaje Marek Stalmach.

Do dwóch przytoczonych wcześniej składowych wpływających na wartość faktury dla odbiorców dochodzi jeszcze jeden element.

- Wodomierze główne dostawcy są dokładniejsze ze względu na metrologię, sposób zabudowy w stosunku do wodomierzy w poszczególnych lokalach. Stąd lokatorzy muszą zapłacić koszt różnicy między jednym, a drugim wodomierzem, która kształtuje się na poziomie ok. 10% - tłumaczy Marek Stalmach.

Tym samym, poza opłatą za wodę i ścieki w kwocie 20,21 zł/m3 brutto, mieszkańcy Bytomia zmierzą się z opłatą abonamentową za wodomierze główne w wysokości 54,14 zł brutto i różnicą około 10% pomiędzy wodomierzami głównymi BPK, a sumą indywidualnych wodomierzy na poszczególnych nieruchomościach. Po zsumowaniu tych kwot, pojawia się dodatkowe obciążenie dla odbiorców wod-kan w Bytomiu w wysokości około 30 mln zł.

Inicjatorem podwyżek było Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne, którego właścicielem jest Gmina Bytom i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa musiało wystąpić o zatwierdzenie nowej taryfy do Państwowego Przedsiębiorstwa Wodnego Wody Polskie.

- Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. we wniosku taryfowym wskazało elementy wpływające na wysokość stawki opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków – wzrost kosztów energii cieplnej i elektrycznej (wzrost o 233% względem wartości ujętych w kalkulacji poprzedniej taryfy), wzrost kosztów hurtowego zakupu wody i zagospodarowania osadów ściekowych (wzrost o 37% względem wartości ujętych w kalkulacji poprzedniej taryfy), wzrost wynagrodzeń oraz wzrost kosztów materiałów eksploatacyjnych (wzrost kosztów eksploatacji o 22% i remontów o 35% względem wartości ujętych w kalkulacji poprzedniej taryfy). Prognoza kosztów została oparta na: założeniach makro- i mikroekonomicznych, prognozie zmian warunków ekonomicznych oraz wielkości udzielanych usług i warunków ich świadczenia. Pod uwagę zostały wzięte także: stopa inflacji i wskaźnik cen produkcji sprzedanej przemysłu – informuje Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne.

Wszystko drożeje, to jasne. Jednak otwartym pozostaje pytanie dlaczego Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne ponosi większe koszty niż bliźniacze spółki w sąsiednich miastach.

- Różnice w kosztach taryfowych mogą wynikać np. ze sposobu pozyskiwania wody (czy przedsiębiorstwo posiada własne ujęcia wody, czy – tak jak BPK – jest skazane na monopol Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i kupuje od spółki wodę), ukształtowania terenu, na którym funkcjonuje dane przedsiębiorstwo. BPK ze względu na ukształtowanie terenu i szkody górnicze eksploatuje wiele przepompowni, których obsługa wiąże się z ponoszeniem wysokich opłat za energię elektryczną – tłumaczy BPK.

Proces zmiany taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków trwał od grudnia 2022 r. W tym czasie Wody Polskie kilkakrotnie odrzucały wnioski taryfowe składane przez BPK.

- Warunkiem zatwierdzenia nowej taryfy było przeniesienie części kosztów do opłaty abonamentowej. W tym czasie, BPK przez ponad rok dopłacało różnicę pomiędzy stawką za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, jaką zgodnie z poprzednią taryfą płacili mieszkańcy a rzeczywistymi kosztami świadczenia usług ponoszonymi przez BPK. Nie ma już możliwości dalszego pokrywania strat, jakie powstałyby, gdyby nowa taryfa nie została wprowadzona przez BPK – wyjaśnia spółka.

Jednocześnie spółka nie zgadza się z określaniem opłaty abonamentowej jako „opłaty za wodomierz”, w jej ocenie nie stanowi ona rekompensaty z tytułu kosztów nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza, lecz jest stałym elementem taryfy, tak samo, jak cena jednostkowa za 1 m3 dostarczonej wody i 1 m3 przyjętych do oczyszczenia ścieków.

- Opłata abonamentowa jest opłatą, którą odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, a w jej skład wchodzą: koszty poniesione przez spółkę w związku z utrzymaniem w gotowości do świadczenia usług urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych (są to koszty eksploatacji i utrzymania urządzeń, stanowiące zgodnie z treścią rozporządzenia taryfowego nie więcej, niż 15% całości tych kosztów), koszty poniesione przez przedsiębiorstwo w związku z dokonaniem usługi odczytu wodomierza lub urządzenia pomiarowego, koszty poniesione przez przedsiębiorstwo w związku z dokonywaniem rozliczenia należności za ilość dostarczonej wody lub ilość odprowadzonych ścieków – tłumaczy Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne.

Organ regulacyjny, jakim jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie przeanalizował wyliczenia Bytomskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego i zatwierdził wniosek o wprowadzeniu nowej taryfy na opisanym wcześniej poziomie. Tym samym mieszkańcy Bytomia mogą upatrywać nadziei na obniżkę cen w deklarowanym przez nowy rząd powrocie systemu, kiedy to samorządy będą zatwierdzały taryfy wodno-ściekowe spółkom, w przypadku Bytomia – Bytomskiemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu.

Tymczasem zostaje przyglądanie się z zazdrością sąsiadującej z Bytomiem gminie Ruda Śląska, gdzie od 11 lutego wprowadzane zostaną podwyżki wod-kan z kwoty 18,26 zł/m3 na 18,94 zł/m3 bez podwyższania ceny abonamentu kształtującej się na poziomie 4,96 zł/mc.