Cisza wyborcza 2015: Czego nie wolno podczas ciszy wyborczej?

Cisza wyborcza w Polsce rozpoczyna się 24 godziny przed głosowaniem i kończy się z chwilą jego zakończenia. A to ostatnie wcale nie musi być równoznaczne z chwilą zamknięcia niemal wszystkich lokali wyborczych w kraju. Doskonale pokazała to druga tura wyborów prezydenckich.

W Kowalach (pow. cieszyński) w lokalu wyborczym zmarła 80-letnia kobieta i praca obwodu została wstrzymana na około półtorej godziny. Dlatego PKW zdecydowała o przedłużeniu głosowania w tym miejscu do godz. 22.30. Mimo że głosowanie zostało zakończone zgodnie z planem w pozostałych 27 816 obwodach, media nie mogły podać jeszcze wyników sondażowych. Za to huczał portal społecznościowy Twitter.

Ale podczas ciszy wyborczej zabroniona jest jakakolwiek agitacja wyborcza.

– Nie możemy organizować pochodów, wieców, manifestacji, nawoływać do głosowania, rozpowszechniać jakichkolwiek materiałów wyborczych – wylicza Marta Gałązka z Instytutu Spraw Publicznych.

Każdemu kto złamie te przepisy, grozi grzywna. Jej wysokość określona jest w kodeksie wykroczeń i wynosi od 20 zł do 5 tys. zł. Natomiast publikacja sondażu przedwyborczego, wyników badań, prowadzonych w trakcie głosowania (sondaż exit poll) lub przedstawiającego ilu uprawnionych deklarowało pójście do urn wyborczych, może kosztować od 500 tys. zł do nawet miliona.

Jest jednak wiele spraw, które mogą budzić wątpliwości jeśli chodzi o przestrzeganie ciszy wyborczej. PKW stanęła na stanowisku, że „lajkowanie” i „szerowanie” wpisów politycznych na portalach społecznościowych również może być potraktowane jako łamanie ciszy. – Niemożliwe jest filtrowanie Facebooka i sprawdzenie czy ktoś „zalajkował” czy nie – mówi Gałązka. I dodaje, że wątpliwości mogą budzić też plakaty wyborcze, które w piątek przed północą zakrywają wręcz ulice miast czy autobusy i tramwaje, z materiałami kampanijnymi, które w końcu przemieszczają się po drogach.

- Czasami przestrzeganie ciszy wyborczej wypada jednak sztucznie. W mediach nie rozmawia się o polityce, wszyscy żyją w napięciu. To wygląda jakby ktoś złapał trochę powietrza, już próbował coś powiedzieć, ale nie mógł dokończy zdania – komentuje Gałązka.

Dlatego ostatnio niemal przy każdych wyborów na nowo rozgrzewa nas dyskusja: czy cisza wyborcza to archaizm polskiego prawa i czy nie należałoby jej znieść? Z drugiej jednak strony cisza wyborcza traktowana być może jako chwila refleksji, kiedy wyborca może w spokoju zastanowić się przy czyim nazwisku postawić krzyżyk.

Marta Gałązka zwraca uwagę, że argumentem za utrzymaniem ciszy wyborczej może być np. czystość prowadzenia kampanii.

– Wyobraźmy sobie, że cisza jednak nie funkcjonuje. Może dojść do sytuacji, że jedno ugrupowanie czeka niemal do ostatniej chwili, aby zaprezentować materiały, które skompromitowałyby ich konkurencję polityczną. Takie materiały nie zawsze muszą być prawdziwe, ale niezależnie od tego, fakt, że zostałyby ujawnione przed zakończeniem głosowania, spowodowałby, że nie byłoby czasu na zdementowanie takiego przekazu – mówi ekspertka ISP i dodaje, że w końcu cisza wyborcza to też chwila odpoczynku dla polityków.

Z drugiej natomiast strony m.in. publikowanie sondaży wyborczych, zwłaszcza kiedy dane ugrupowania idą „łeb w łeb”, mogłoby zachęcić niezdecydowanych wyborców do wzięcia udziału w głosowaniu.

Zdaniem Marty Gałązki w Polsce powinna dojść do dyskusji na temat ciszy wyborczej, która wskazałyby kierunki jej reformy, aby zasady ją określające nie odstawały od rzeczywistości, w której funkcjonujemy. W takiej debacie powinni wziąć udział zarówno politycy, jak media oraz specjaliści.

*Loteria paragonowa: Jak się zarejestrować? Kiedy losowanie nagród?
*Jesteś Ślązakiem, Zagłębiakiem, czy czystym gorolem? ROZWIĄŻ QUIZ
*Nowe restauracje w Katowicach zapraszają SPRAWDŹ ADRES I MENU
*Tajemnice różańca. Jak odmawiać różaniec? Tłumaczy ks. Mirosław Tosza
*Rolnik szuka żony ODCINEK 7 STRESZCZENIE Paulina odchodzi