Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Czy wiecie, jacy znani artyści są ze Śląska?

Patryk Drabek
Wojciech Kilar, zmarły 3 lata temu kompozytor, wszedł do światowej historii muzyki
Wojciech Kilar, zmarły 3 lata temu kompozytor, wszedł do światowej historii muzyki Arkadiusz Gola
Wojciech Kilar, Lech Majewski czy Krystian Zimerman - co łączy tych wybitnych twórców? Śląsk!

Co ma wspólnego Dracula ze Śląskiem? Założę się, że nie zgadniecie. Łączy je muzyka do filmu „Dracula”, w którym wystąpili m.in. Gary Oldman, Winona Ryder i Anthony Hopkins, bo napisał ją znany śląski kompozytor, Wojciech Kilar - uważany za jednego z najwybitniejszych twórców muzyki filmowej w historii światowego kina. Kilar ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Katowicach i współpracował z wieloma sławnymi reżyserami (np. Francis Ford Coppola, Krzysztof Zanussi, Andrzej Wajda czy Roman Polański).

Niewiele zabrakło, a jego muzykę usłyszelibyśmy również, oglądając superpro- dukcję „Władca Pierścieni” Petera Jacksona, według powieści J.R.R. Tolkiena. Reżyser bardzo chciał pracować z polskim wirtuozem, a i Wojciech Kilar nie mówił definitywnie „nie”, ale ostatecznie obu panom nie dane było wspólnie tworzyć. Powód? Kompozytor nie krył, że jego zaawansowany wiek może nie pozwolić mu pracować przy wszystkich częściach tolkie- nowskiej trylogii.

W dorobku artysty, który zmarł pod koniec 2013 roku w wieku 81 lat, nie brakuje jednak muzyki do innych wybitnych produkcji, jak „Pianista”, „Rejs” czy też „Pan Tadeusz”. Był wielokrotnie nagradzany i gdybyśmy wypisali wszystkie wyróżnienia, to nie byłoby miejsca dla prezentacji pozostałych znanych osób związanych ze Śląskiem. Napiszmy tylko, że w 1976 r. Wojciech Kilar został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2002 roku Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

- Gdyby nie Śląsk, byłbym innym człowiekiem w wielu aspektach, nie tylko muzycznym. Znalazłem się w cudownym środowisku muzycznym. Nie ma wspanialszego miejsca dla muzyka niż Śląsk i Katowice - mówił Wojciech Kilar.

Malkovich w Katowicach

Pozostając przy tematyce filmowej, nie sposób nie wspomnieć o Lechu Majewskim. Reżyser, urodzony w Katowicach, przyciągnął niczym magnes hollywoodzkie gwiazdy, które wystąpią w jego nowym dziele zatytułowanym „Dolina Bogów”. W filmie zobaczymy między innymi historię obrzydliwie bogatego Wesa Taurosa, w którego wcieli się znakomity John Malkovich („Człowiek w żelaznej masce”, „Tajne przez poufne”, „Być jak John Malkovich”). Życie tego ekscentryka pozna pisarz, John Ecas, którego zagra Josh Hartnett („Helikopter w ogniu”, „Sin City”). A to nie wszystkie gwiazdy, ponieważ w filmie wystąpią także znany z „Władcy Pierścieni” John Rhys-Davies, nominowana w tym roku do Oscara Charlotte Rampling, Keir Dullea („2001: Odyseja Kosmiczna”) oraz Berenice Marlohe, a więc dziewczyna Jamesa Bonda w filmie „Skyfall”.

Dla Lecha Majewskiego nie jest to pierwszy kontakt ze znakomitymi aktorami. W 1995 roku był jednym ze scenarzystów filmu „Basquiat - Taniec ze śmiercią”, w którym wystąpili: Benicio Del Toro, Willem Dafoe, Gary Oldman, Dennis Hopper. Christopher Walken czy też David Bowie jako… Andy Warhol.

Sporo nagród reżyserowi z Katowic przyniósł film „Wojaczek”, w którym zaprezentował życie tragicznie zmarłego poety, urodzonego w Mikołowie Rafała Wojaczka. Sam Lech Majewski nie ogranicza się jedynie do reżyserii filmowej i teatralnej, ponieważ fascynuje go również m.in. literatura czy też malarstwo.

Zdjęcia do Harrego Pottera

Nietuzinkową postacią ze Śląska jest również Sławomir Idziak (operator filmowy, reżyser, scenarzysta filmowy), który zasłynął przede wszystkim zdjęciami do filmu „Helikopter w ogniu” i nominacją do Oscara. Jego cały dorobek jest jednak imponujący, a wszystko zaczęło się od tego, że katowiczanin w 1969 roku skończył studia na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.

Kolejne lata to nieprawdopodobny rozwój i współpraca z takimi filmowcami jak Krzysztof Kieślowski, Jerzy Kawalerowicz, Andrzej Wajda czy Krzysztof Zanussi. Już w latach 90. Idziak wylądował w Stanach Zjednoczonych, gdzie kontynuował swoją karierę. Oscara nie otrzymał, ale był nagradzany m.in. podczas festiwalu Camerima- ge. W 2004 otrzymał za to nagrodę specjalną za wybitne osiągnięcia w sztuce operatorskiej, by dziewięć lat później zostać docenionym za całokształt twórczości. Ponadto, za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury oraz za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej, został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Dwa lata temu wyróżniono go również Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Młodszym widzom warto przypomnieć, że w 2007 roku Sławomir Idziak był autorem zdjęć do filmu „Harry Potter i Zakon Feniksa”.

Przerwany koncert w USA

By nie pisać wyłącznie o filmach, czas na muzyczny przerywnik, ale za to jaki! W Zabrzu przyszedł na świat wybitny, światowej sławy pianista Krystian Zimerman. Uznawany jest za jednego z najlepszych wirtuozów na świecie, ale zapowiadał to już początek jego kariery, gdy był laureatem wielu konkursów, zarówno ogólnopolskich, jak i zagranicznych.

W 1975 roku został laureatem IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina oraz zdobywcą nagród specjalnych: Polskiego Radia (za najlepsze wykonanie mazurków) i Towarzystwa im. Fryderyka Chopina (za najlepsze wykonanie poloneza). W 1999 roku utworzył orkiestrę festiwalową (Polish Festival Orchestra), by zrealizować woj plan i podczas tournée po świecie wykonać oba koncerty fortepianowe Fryderyka Chopina jako pianista i dyrygent.

Na liście miast, w których odbyły się koncerty, znajdziemy m.in. Salzburg, Kolonię, Norymbergę, Frankfurt, Stuttgart, Hamburg, Brukselę, Lille, Paryż, Londyn, Birmingham, Amsterdam, Bazyleę, Zurych, Lucernę, Waszyngton czy też Nowy Jork. Polski pianista od wielu lat koncertuje na całym świecie, a szczególnie głośno (nie ze względu na fantastyczną muzykę) zrobiło się o nim w Stanach Zjednoczonych w 2009 roku. Krystian Zimerman przerwał swój koncert w Los Angeles i… stwierdził, że nie będzie już więcej występował w USA ze względu na politykę zagraniczną tego kraju.

Dżem z Chorzowa

Wokalista Ryszard Riedel również pochodził ze Śląska. Urodził się w Chorzowie. Bez wątpienia największą sławę przyniósł mu zespół Dżem, którego był liderem. Riedel był muzycznym samoukiem i nigdy nie korzystał z lekcji śpiewania. Do zespołu Dżem dołączył w grudniu 1973 roku, gdy miał zaledwie 17 lat. Co ciekawe, tuż po tym na transfer chciał go namówić zespół Kombi, ale Riedel nie zdecydował się na tę ofertę. Przez wiele lat współpracował z wieloma artystami polskiej sceny muzycznej, m.in. z Ryszardem Skibińskim, Leszkiem Winderem, Józefem Skrzekiem oraz Nocną Zmianą Bluesa. Teksty tworzonych przez niego piosenek zazwyczaj miały charakter autobiograficzny.

W 2005 roku nakręcono film fabularny oparty na jego życiu, a zatytułowany „Skazany na bluesa”. Riedla zagrał Tomasz Kot, a jego żonę Jolanta Fraszyńska. Powstały także m.in. książki biograficzne autorstwa Jana Skaradzińskiego Rysiek oraz Ballada o dziwnym zespole.

Na scenie i ekranie

Ze regionem Śląska i Zagłębia pochodzą także wybitni aktorzy, by wspomnieć choćby Franciszka Pieczkę, Mariana Dziędziela, Piotra Polka, Krzysztofa Globisza czy Jolantę Fraszyńską. Z terenu dzisiejszego województwa śląskiego, z Dąbrowy Górniczej, pochodzi też Janusz Gajos, jeden z największych aktorów w całej historii polskiej sceny, znany z mnóstwa wybitnych ról, nie tylko z roli Janka Kosa w kultowym filmie „Czterej pancerni i pies”. W tym roku zdobył prestiżowego Orła, nagrodę Polskiej Akademii Filmowej za osiągnięcie życia.

Nasi zagraniczni goście zapewne skojarzą sobie Magdalenę Popławską, aktorkę występującą w serialu „Pakt”, telewizyjnej superprodukcji HBO. Występowała wcześniej m.in. w serialach „Wataha”, „Usta usta” czy „39 i pół”.

- Bardzo cieszę się z tego, że zdjęcia do „Paktu” są realizowane na Śląsku, a większość z nich w Zabrzu, gdzie się urodziłam. W trakcie zdjęć mieszkałam u mamy i mam okazję pozałatwiać rodzinne sprawy, odwiedzając kuzynkę i ciocię. To dla mnie nie tylko praca, ale także podróż sentymentalna - mówiła Magdalena Popławska w rozmowie z DZ.

Aktorka podkreślała, że Śląsk bardzo się zmienił i czasem nie może w to uwierzyć. Niektóre zmiany były dla niej trudne, ponieważ „średnicówka” przechodzi przez nieistniejący już dom jej babci. Z drugiej strony DTŚ jest zbawieniem dla Śląska i imponującym połączeniem drogowym.

- Wszyscy jesteśmy także zachwyceni NOSPR-em. Do tego stopnia, że w pewnym momencie zrobiliśmy przerwę w zdjęciach i zwiedziliśmy obiekt. To przepiękna architektura, na światowym poziomie. Wydawało mi się, że otwarcie było przed chwilą, to już 3 lata. Do końca wakacji pracuję, ale może we wrześniu uda mi się w końcu przyjechać do NOSPR, żeby czegoś posłuchać - podsumowuje Magdalena Popławska.

Silesia - the region of famous people. Did you know that classical and film music composer Wojciech Kilar have lived and created his works in Katowice? He wrote music for well over 100 films, including: Bram Stoker’s Dracula, The Portrait of a Lady, The Ninth Gate, Pan Tadeusz, Death and the Maiden,The Pianist, Zemsta, and We Own the Night. In 1992 he received the ASCAP Award from the American Society of Composers, Authors, and Producers in Los Angeles.
Krystian Zimerman is a Polish classical pianist. He was born in Zabrze and studied at the Karol Szymanowski Academy of Music in Katowice. He is one of the most reputable of living pianists.
Lech Majewski was born in Katowice.
He is a Polish film and theatre director. Many Hollywood stars act at his new film, including John Malkovich, Josh Hartnett, John Rhys-Davies, Charlotte Rampling, Keir Dullea and Berenice Marlohe.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!