Lokalizacje stacji pomiarowych zostały dobrane w taki sposób, aby objąć badaniem jak największy obszar miasta, zróżnicowany pod względem zabudowy oraz użyteczności publicznej, z uwzględnieniem miejsc, które są szczególnie wrażliwe na działanie smogu. Za nami pierwszy pełen rok prowadzenia monitoringu czas zatem na podsumowanie.
We wszystkich 20 lokalizacjach badania wykazały przestrzenne i czasowe różnice stężeń. Ich zmienność w czasie pozwoliła na zidentyfikowanie okresów, w których przez dłuższy czas utrzymywały się wysokie stężenia pyłu PM10.
W analizowanym okresie, czyli od 10 stycznia 2017 do 14 stycznia 2018, najwięcej dni z przekroczeniami stężenia dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 wystąpiło w lokalizacjach: ul. Główna, ul. Strzemieszycka, ul. Idzikowskiego, ul. Żołnierska, ul. Gołonoska i ul. Fabryczna. Najwięcej dni z przekroczeniami w sezonie grzewczym zanotowano w następujących lokalizacjach: ul. Główna (25 dni), ul. Gołonoska (18 dni). Z kolei pojedyncze dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego PM10 w sezonie poza grzewczym zanotowano w punktach przy ulicach: Strzemieszyckiej, Chemicznej, Żołnierskiej, Czapińskiego, Fabrycznej, Robotniczej i Idzikowskiego.
Tylko w dwóch lokalizacjach zanotowano stężenia dobowe przekraczające 300 µg/m3, czyli ustawowy poziom alarmowania. Były to rejony ul. Tysiąclecia i ul. Granicznej, czyli obszar, w którym dominuje funkcja mieszkaniowa i usługowa. Oba położone są w dolinie, a gorsza jakość powietrza w sezonie grzewczym może być związana z występowaniem indywidualnych źródeł niskiej emisji oraz gorszymi warunkami przewietrzania. Poza sezonem grzewczym, jakość powietrza w obu lokalizacjach poprawia się. Przekroczenia poziomów stężeń informowania i alarmowych, określonych dla pyłu PM10 wystąpiły tylko w sezonie grzewczym.
Potwierdzeniem zróżnicowania jakości powietrza w różnych częściach miasta może być fakt, że przekroczenia stężenia informowania wystąpiły w 12 na 20 lokalizacji detektorów. Najwięcej przypadków przekroczeń tego poziomu wystąpiło w rejonie ul. Głównej (8 dni) i Strzemieszyckiej (7 dni) oraz przy ul. Granicznej (6 dni) i ul. Tysiąclecia (6 dni). Stężenia powyżej 200 µg/m3 zanotowano też przez dwa dni przy ul. Mieszka I oraz po jednym dniu w rejonie ulic: Ratanice, Chemicznej, Robotniczej, Łęknice, Piłsudskiego, Sportowej i Fabrycznej.
Analiza zebranych danych wykazała zmienność stężeń w różnych porach dnia, co potwierdza tezę o socjalno-bytowym źródle emisji. Świadczy o tym wzrost stężeń w godzinach wieczornych i nocnych co bezpośrednio pokrywa się z profilem aktywności mieszkańców i wskazuje na znaczący wpływ pyłów pochodzących z niskiej emisji.
Na podstawie rocznych badań udało się też ustalić średnie stężenia pyłów zawieszonych PM10 i PM 2,5. W przypadku tego pierwszego średnie stężenia w 20 lokalizacjach kształtowały się na poziomie od 29 µg/m3 do 57 µg/m3 średnia dla całego miasta 44 µg/m3. Jeśli zaś chodzi o PM 2,5 to średnie stężenie wynosiły odpowiednio od 17 µg/m3 do 37 µg/m3, a średnia dla całego miasta wyniosła 30 µg/m3.
Osobna część rocznego raportu ATMOTERM-u SA poświęcona jest tzw. „epizodom wysokich stężeń”, czyli wysokim stężeniom utrzymującym się przynajmniej przez dwa dni i przekraczającym w co najmniej trzech punktach pomiarowych 150 procent dopuszczalnego poziomu dobowego dla PM10, czyli 75 μg/m3.
W analizowanym okresie w Dąbrowie Górniczej miało miejsce 16 takich epizodów. Wystąpiły one głównie przy wschodnich kierunkach wiatru, małej prędkości wiatru oraz wysokim ciśnieniu atmosferycznym z tendencją spadkową. Podczas 74 procent czasu trwania epizodów wysokich stężeń prędkość wiatru wynosiła poniżej 1 m/s, a 95 procent czasu epizodów było związane z wiatrami o prędkości mniejszej niż 1,6 m/s. Prawie 80% procent czasu występowania epizodów wysokich stężeń jest związane z wilgotnością względną powietrza przekraczającą 90 procent. Większość epizodów wysokich stężeń związana była z niską temperaturą powietrza. 75,5% czasu trwania epizodów przypada na temperatury ujemne, 21 procent czasu trwania epizodów przypada na temperatury w zakresie od 0°C do 10°C, a tylko 3,5 procenta czasu na temperatury przekraczające 10°C.
Powyższe dane to tylko część pełnego raportu podsumowującego roczne badania jakości powietrza w Dąbrowie Górniczej. Aby poznać szczegółowy przebieg stężeń dla poszczególnych lokalizacji lub jaki wpływ mają na nie kierunki wiatru i temperatura otoczenia, polecamy lekturę pełnego raportu, który dostępny jest na stronie internetowej miasta.
W Polsce normy dla pyłów drobnych PM10 są ustalone na trzech poziomach:
poziom dopuszczalny 50 µg/m3 (dobowy)
poziom informowania 200 µg/m3 (dobowy)
poziom alarmowy 300 µg/m3 (dobowy)
Poziom dopuszczalny – 50 µg/m3, mówi o tym, że jakość powietrza nie jest dobra, ale nie wywołuje ciężkich skutków dla ludzkiego zdrowia.
Poziom informowania – 200 µg/m3, oznacza, że jest źle i trzeba ograniczyć aktywności na powietrzu, bo norma przekroczona jest czterokrotnie.
Poziom alarmowy – 300 µg/m3, oznacza, że jest bardzo źle, norma przekroczona jest sześciokrotnie i należy bezwzględnie ograniczyć przebywanie na powietrzu, a najlepiej zostać w domu, szczególnie osoby chore.
Unia Europejska dla pyłów drobnych PM10 i PM2,5 ustaliła jedynie poziom dopuszczalny, odpowiednio dla PM10 – 50 µg/m3 (dobowy) i 40 µg/m3 (średni-roczny), a dla pyłu PM2,5 – 25 µg/m3 (średni-roczny). Ani w prawie wspólnotowym, ani w prawie polskim nie ustanowiono normy dobowej dla PM2,5.
POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:
TYDZIEŃ Magazyn informacyjny reporterów Dziennika Zachodniego
Strefa Biznesu: Zwolnienia grupowe w Polsce. Ekspert uspokaja
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?