Decyzja o wyjeździe do pracy w Holandii podjęta – co dalej?

Decyzja o wyjeździe to już połowa sukcesu. Trzeba jednak pamiętać, że aby wyjazd był udany i bezpieczny należy poświęcić kilka chwil na zebranie najpotrzebniejszych informacji, a ich – jak się okazuje – jest całkiem sporo.

Z danych agencji zatrudnienia wpisanych w Polsce do rejestru krajowego wynika, że w 2015 r. do pracy w Holandii agencje w całej Polsce skierowały ogółem 61 780 osób. Należy przy tym pamiętać, że wiele osób na własną rękę szuka zatrudnienia w Holandii. Obecnie ok. 130 tys. ludzi jest oficjalnie zarejestrowanych w Holandii, a od 150 tys. do 250 tys. to pracownicy sezonowi. „Swobodny przepływ pracowników między krajami europejskimi jest jedną z głównych zasad Unii Europejskiej. Przepisy anty-dyskryminacyjne gwarantują, że osoby pracujące zagranicą mają te sama prawa co pracownicy lokalni. W Holandii potrzebujemy zagranicznych pracowników sezonowych i zawsze witamy Polaków z otwartymi ramionami” – mówi Hans Bliek z holenderskiego Ministerstwa Spraw Społecznych i Zatrudnienia (SZW).

„Holandia potrzebuje i wspiera pracowników czasowych, ponieważ są niezbędni dla krajowej gospodarki. Trzeba jednak być świadomym tego, gdzie i na jakich warunkach będziemy pracować, aby nasze oczekiwania były realne. Holenderski rynek pracy różni się od polskiego i warto dowiedzieć się o jego specyfice jeszcze przed wyjazdem” – mówi Anna Jansen-Gronkowska, Doradca Urzędu Gminy Westland w Holandii ds. Obsługi Klienta i Emigracji Zarobkowej.

Z pomocą Polakom przychodzi portal informacyjny**wHolandii.pl** uruchomiony przez Ambasadę Królestwa Niderlandów w Warszawie, który zawiera najważniejsze informacje nt. pracy i życia w Holandii, regulacji i procedur, atakże adresy stron instytucji oferujących pomoc i wsparcie na miejscu. Użytkownik portalu znajdzie tam kompleksową informację m.in. na temat pracodawców, pośredników pracy czy przepisów dotyczących holenderskiego rynku pracy, a także warunków mieszkaniowych.

Jak podkreśla Wiesława de Wit-Figula, pracownik socjalny z organizacji Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka w Holandii, jeszcze przed wyjazdem należy uzyskać wszelkie możliwe informacje dotyczące specyfiki pracy na rynku holenderskim. Trzeba również możliwie jak najdokładniej sprawdzić przyszłego pracodawcę /agencję/pośrednika. Trzeba pamiętać, że agencje mogą świadczyć usługi pracy tymczasowej i pośrednictwa pracy – a to nie to samo. „Należy upewnić się, na jakich warunkach będziemy współpracować z daną agencją, aby zapobiec wszelkim niejasnościom np. w kwestii obowiązku wypłaty należności za wykonaną pracę. Niemniej ważne jest zebranie informacji wśród byłych oraz obecnych pracowników,a przede wszystkim sprawdzenie, czy firma działa legalnie i wszystko odbywa się zgodnie z prawem holenderskim”.
Kolejnym „mustknow”, o którym wspomina Wiesława de Wit-Figula jest CAO (Zbiorowy Układ Pracy), czyli podstawowyzbiór praw i obowiązków pracowników tymczasowych w Holandii. Układ CAO obowiązuje w całej Holandii, ale może się różnić w zależności od rodzaju umowy o pracę i branży, w której pracujemy. Planując wyjazd należy sprawdzić, pod jakie CAO podlegamy.

Mieszko Pośpiech, pracownik mobilnych zespołów wsparcia Barki wspierających Polaków w Holandii przestrzega przed podpisywaniem umów w języku niderlandzkim (czy każdym innym, którego nie rozumiemy) bez konsultacji z tłumaczem. Wystarczy niewielka wzmianka w umowie podpisanej z nieuczciwym pośrednikiem i może okazać się, że z dnia na dzień zostajemy bez pracy, mieszkania i warunków do życia. Podkreśla, że znajomość niderlandzkiego czy angielskiego nie jest warunkiem zatrudnienia, niemniej podstawowa znajomość któregoś z tych języków z pewnością ułatwi nam pierwsze kroki w Holandii i pozwoli uniknąć nie tylko niebezpieczeństw, ale także zwykłych nieporozumień wynikających z bariery językowej.

„Większość firm w gminie Westland, z którymi się kontaktujemy, ma dwujęzyczne umowy. Polak, jak każdy inny pracownik,ma prawo zażądać umowy w zrozumiałym dla siebie języku. Holenderskie prawo wymaga umowy w języku niderlandzkim, jednak wiele firm wręcza potencjalnym pracownikom również jej tłumaczenie” – mówi Anna Jansen-Gronkowska.Jednocześnie zwraca uwagę, że umowę zawsze należy rzetelnie przeczytać. _„Zdarzały się przypadki, że pracownik został ukarany i zgłosił się do nas o pomoc, ale okazało się, że zgodził się na takie warunki podpisując umowę (…) Westland ma bardzo wielu pracowników z Polski i w tej chwili coraz częściej napisy np. w szklarniach czy magazynach są również w języku polskim. Oczywiście łatwiej jest osobom, które znają choć kilka słów po angielsku czy niderlandzku, ale pracodawcy naprawdę starają się ułatwić pracę tym, którzy języków dopiero się uczą”_– dodaje.

Evert van der Meijden, doradca EURES, czyli Europejskich Służb Zatrudnienia wspierających mobilność pracowników w Unii Europejskiej, podkreśla, że jest wiele ofert pracy dla Polaków w Holandii. „Niestety język wciąż jest utrudnieniem. Wiem, że różne firmy poszukują inżynierów, mechaników, elektromonterów, pielęgniarek, serwisantów, pracowników utrzymania ruchu, ale te zawody wymagają też znajomości języka. Nierzadko w takich przypadkach angielski nie wystarczy. Ale jest też duże zapotrzebowanie na pracowników np. w szklarniach i w niektórych dużych firmach, takimi osobami opiekuje się osoba znająca niderlandzki i polski”.

Na stronie wHolandii.pl w zakładce „praca w Holandii” znajduje się lista portali oferujących pracę w Holandii. Istnieją dwie listy – lista portali oferujących pracę w języku polskim oraz w języku niderlandzkim. Warto dowiedzieć się przed wyjazdem, czy na miejscu praca będzie w zrozumiałym dla nas języku.

Każdemu, kto chociaż raz pomyślał o wyjeździe do pracy za granicę, w głowie pojawia się szereg pytań. I bardzo dobrze, bo jak mówią osoby pomagające Polakom w Holandii za pośrednictwem Fundacji Barka, odpowiednie przygotowanie i świadomość ewentualnych komplikacji to podstawa bezpiecznego wyjazdu.

Urszula Kozłowska, Doradca ds. Polityki Migracyjnej i Spraw Społecznych w Ambasadzie Królestwa Niderlandów w Warszawie, podkreśla, że niestety często potencjalni polscy pracownicy nie sprawdzają rzetelnie pracodawców i agencji pracy, ani nie szukają informacji na temat rodzaju kontraktów czy form zatrudnienia. A warto, bo umowa o pracę nie zawsze oznacza pełny etat, a np. na kilka godzin tygodniowo. Portal wHolandii.pl przekazuje te informacje w kompleksowy sposób. Można również się dowiedzieć, czy rejestracja w kraju jest obowiązkowa, oraz czy każdy pracownik musi płacić podatki w Holandii.

„Bardzo wielu polskich pracowników podpisuje kontrakt na tzw. „zerowe godziny”. I trzeba być świadomym elastycznych godzin pracy. Może się zdarzyć, że w tygodniu pracują tylko po kilka godzin. Najczęściej jest to praca np. w szklarniach, gdzie trzeba czekać przez kilka dni bez pracy, by móc rozpocząć zbiory, a następnie pracować nawet w weekendy” – tłumaczy Anna Jansen-Gronkowska.

Wiele znaków zapytania dla Polaków wyjeżdżających do Holandii dostarcza także ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Mieszko Pośpiech tłumaczy: „Obowiązkowe jest ubezpieczenie zdrowotne, ale w przeciwieństwie do zasad panujących w Polsce, obowiązek ten spoczywa na pracowniku, a nie pracodawcy. Polacy bardzo często nie zdają sobie z tego sprawy. Zdarzają się również sytuacje, w których po prostu o tym zapominają, a jest to podstawa bezpiecznego pobytu w Holandii”.

Renata Cygan, wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu przestrzega: „Bezpieczna oferta pracy to oferta zgodna z warunkami zatrudnienia w danym kraju, tzn. praca z umową, zgodnie z obowiązującymi stawkami wynagrodzeń oraz innymi warunkami, takimi jak długość urlopu, ochrona pracownicza itp. Osoba podejmująca pracę za granicą podlega tym samym prawom pracowniczym co obywatele tego kraju. Należy mieć zawsze na uwadze, że istniejące przepisy czy dokumenty nie zabezpieczą nas przed oszustami, przy podejmowaniu pracy za granicą powinniśmy kierować się zdrowym rozsądkiem. Jeśli korzystamy z usług polskiego pośrednika należy sprawdzić, czy firma jest wpisana do rejestru agencji zatrudnienia i w żadnym wypadku nie należy płacić za pośrednictwo pracy!” – dodaje.

Edwin Atema z holenderskiego związku zawodowego FNV podkreśla, jak dużą rolę pełnią związki zawodowe i dlaczego warto się do nich przyłączyć: „Oferujemy zarówno pierwszą pomoc prawną, jak tłumaczenia umów o pracę, jak i wskazujemy gdzie w przypadku łamania praw przez pracodawcę pracownik może zasięgnąć pomocy. Jednak widzimy z roku na rok poprawę w traktowaniu polskich pracowników przez pracodawców i agencje pośrednictwa. Nie znaczy to jednak, że Polacy nie powinni zapoznać się ze specyfiką holenderskiego rynku pracy, jak i swoimi prawami i obowiązkami”.

Urszula Kozłowska, Doradca ds. Polityki Migracyjnej i Spraw Społecznych Ambasady Holandii,która bierze udział w targach pracy, a także organizuje na terenie Polski spotkania dla osób planujących wyjazd do Holandii, zwraca uwagę na odpowiednie przygotowanie do wyjazdu w celach zarobkowych.„Chcemy, aby każdy wyjazd do Holandii był dla Polaków spokojny i satysfakcjonujący. Już sama zmiana miejsca zamieszkania czy poszukiwanie pracy jest dla wielu ludzi bardzo stresujące, więc na portalu wHolandii.pl staramy się podpowiadać i udzielać takich informacji, by wdrożenie się w warunki jakie panują w Holandii było możliwie bezproblemowe”.